Dieta przy cukrzycy ciążowej

Hiperglikemia występuje wtedy, gdy poziom cukru we krwi jest podwyższony. Istnieją różne rodzaje cukrzycy ciążowej. W klasyfikacji stosuje się podział wg White, który pozwala określić stopień zaawansowania nietolerancji glukozy oraz możliwości jej leczenia. Wyróżnia się dwa podstawowe typy [1]:

• G1 – sposobem jej leczenia jest dietoterapia,
• G2 – sama modyfikacja diety nie jest wystarczająca, konieczne jest wprowadzenie insulinoterapii.

Zasadniczo dieta ciężarnej cierpiącej na cukrzycę ciążową nie powinna znacząco różnić się od standardowego sposobu żywienia zalecanego diabetykom. Warto mieć jednak świadomość, że prawidłowo zbilansowany jadłospis pozwala uniknąć stosowania insuliny lub prowadzi do zmniejszenia wielkości przyjmowanych dawek [2].

Sposób odżywiania powinien zostać dopasowany indywidualnie do stanu zdrowia, stylu życia i wartości wskaźnika masy ciała (BMI) z okresu przed ciążą. Dieta kobiet, u których BMI było w normie, powinna dostarczać energii na poziomie 35 kcal/kg m.c./dobę [3]. Z kolei pacjentki z nadwagą powinny stosować dietę niskokaloryczną (30 kcal/kg m.c./dobę). Metaboliczne wyrównanie cukrzycy przy pomocy dieta umożliwia prawidłowy rozwój płodu [4].

W przypadku zdiagnozowanej hiperglikemii dieta kobiety ciężarnej powinna składać się z 3 posiłków głównych i 3 dodatkowych, przy czym energia powinna pochodzić z [5]:

• w 40–50% z węglowodanów złożonych,
• w 30% z białka,
• w 20–30% z tłuszczów (w większości jedno- i wielonienasyconych, należy unikać kwasów nasyconych oraz zawierających kwasy typu trans).

Prawidłowy przyrost masy w ciąży u kobiet z cukrzycą ciążowa powinien wynieść 8-12 kg. W przypadku ciężarnych niedożywionych prawidłowy przyrost to ok. 18 kg natomiast dla otyłych 7 kg [5].

Rozkład posiłków każdego dnia powinien być w miarę zbliżony, a przerwy między nimi nie powinny przekraczać 3 godzin. Jedną z różnic między tradycyjnym żywieniem a dietoterapią przy hiperglikemii u przyszłej mamy jest konieczność spożycia dodatkowego posiłku wieczornego około 22:00–22:30. Taki posiłek powinien zawierać ok. 25 g węglowodanów złożonych. Ma to na celu zapobieganie powikłaniom związanym z hipoglikemią nocną [6].

Zaleca się ograniczenie spożywania potraw smażonych. Kobieta w ciąży z cukrzycą ciążowa powinna jeść jak najwięcej dań gotowanych, przygotowywanych na parze oraz pieczonych w piekarniku. Dieta powinna być bogata w warzywa i zawierać małe ilości owoców. Przyszła mama powinna jeść owoce głównie w postaci surowej, gdyż mają one niższy indeks glikemiczny w porównaniu do owoców poddanych obróbce termicznej [7].

Ważnym elementem dietoterapii w przypadku cukrzycy ciążowej jest przyjmowanie pełnowartościowego białka, pochodzącego z chudych gatunków mięs i ryb, białek jaj, produktów mlecznych oraz nasion roślin strączkowych i zbóż. Pomocne w utrzymaniu właściwego poziomu cukru we krwi mogą być również posiłki zawierające węglowodany złożone. Zaleca się jedzenie pełnoziarnistego pieczywa, niełuskanego ryżu i gruboziarnistych kasz [6].