18. tydzień ciąży – który to miesiąc? Jak wygląda brzuch?

18. tydzień ciąży to początek 5. miesiąca. Trwa tym samym drugi trymestr. Przyszła mama jest prawie na półmetku ciąży.

Na początku piątego miesiąca ciąży dziecko ma długość około 19 centymetrów i waży mniej więcej 300 gramów. W naskórku płodu można w tym czasie wyróżnić 4 warstwy, a całe ciało dziecka zaczyna być pokryte lanugo – meszkiem włosowym oraz mazią płodową. Płód zaczyna być ruchliwy – rusza kończynami, potrafi ziewać i połykać, a także ćwiczy odruch ssania. Nie wszystkie kobiety w 18. tygodniu odczuwają ruchy płodu, lecz jeśli to nie jest twoja pierwsza ciąża, najprawdopodobniej czujesz już kopnięcia, czy masz uczucie „delikatnego przelewania”. Dziecko potrafi już ruszać gałkami ocznymi i powoli zaczynają kształtować się jego rysy twarzy. W 18. tygodniu u dziewczynek pojawiają się macica i pochwa, a 2 tygodnie wcześniej jajniki. Śledziona rozpoczyna też swoją krwiotwórczą funkcję.

Należy szczególnie uważać na ryzyko zarażenia się różyczką w tym okresie, ponieważ jeśli zakażenie ma miejsce między 12. a 18. tygodniem ciąży, to jego najczęstszym powikłaniem u dziecka może być głuchota. Podobnie jest z infekcją parwowirusem B19. Udowodniono bowiem, że zakażenie między 11. a 18. tygodniem prowadzić może do nieimmunologicznego uogólnionego obrzęku u płodu.

Badanie połówkowe wykonuje się w celu diagnostyki nieprawidłowości rozwojowych płodu między 18. a 22. tygodniem ciąży. W tym czasie możliwa jest najlepsza wizualizacja struktur płodu w badaniu ultrasonograficznym. Powinien wykonywać je doświadczony lekarz ginekolog, najlepiej specjalizujący się w USG. Bada się wtedy dokładnie całą anatomię dziecka i wykonuje różne pomiary, tak aby wykryć ewentualne wady płodu. Jeśli dziecko jest ułożone w sposób utrudniający przeprowadzenie całego badania, lekarz ginekolog może zalecić kobiecie krótki spacer po korytarzu, czy zjedzenie czegoś słodkiego, aby maluszek poruszał się, a tym samym zmienił swoją pozycję w brzuchy mamy.

Drugim badaniem, które powinno wykonać się między 18. a 22. tygodniem ciąży, jest echo serca płodu. Jest to szczególnie zalecane kobietom ciężarnym chorującym na cukrzycę, toczeń czy narażonym na działanie teratogenne leków oraz wirusów w pierwszym trymestrze ciąży. Badanie echokardiograficzne płodu umożliwia zdiagnozowanie ewentualnych wad lub zaburzeń pracy serca dziecka, a następnie wprowadzenie odpowiedniego leczenia lub przeprowadzenie koniecznego zabiegu jeszcze w trakcie ciąży.

Brzuch każdej kobiety ciężarnej rośnie w trochę innym tempie. Dużo zależy od wyjściowej masy ciała oraz ilości tkanki tłuszczowej. Znaczenie ma też fakt, czy jest to twoja pierwsza, czy kolejna ciąża. Zazwyczaj jednak w 18. tygodniu ciąży brzuch jest już zaokrąglony z powodu rosnącej macicy. W trakcie USG lekarz ginekolog zawsze szacuje masę płodu, a pomiary wykonane przez niego w trakcie badania świadczą o tym, czy dziecko jest zbyt małe czy zbyt duże.

Drugi trymestr jest określany przez przyszłe mamy jako najprzyjemniejszy okres ciąży. Nieprzyjemne dolegliwości z początku jej trwania zazwyczaj mijają, a kobieta czuje się mniej zmęczona i ma więcej sił do działania. Z tego powodu jest to zalecany przez lekarzy ginekologów dobry czas na podróże. Do grupy objawów, na które skarżą się kobiety w II. trymestrze, należą między innymi: zgaga, skurcze mięśni nóg, wzdęcia i gazy oraz obrzęki kostek.

Kobiety zgłaszają też zwiększenie częstości oddawania moczu. Ma na to wpływ zwiększony GFR (współczynnik przesączania kłębuszkowego) oraz zwiększająca swoje rozmiary macica uciskająca na pęcherz moczowy. Wraz z rosnącym brzuchem przyszłej mamy zmienia się jej środek ciężkości, przez co pojawiać się mogą bóle kręgosłupa, w szczególności odcinka lędźwiowego. Aby zmniejszyć ten problem, warto skonsultować się z fizjoterapeutą, który zaleci odpowiednie dla kobiety ciężarnej ćwiczenia.