Mikrobiom w trakcie ciąży – jak o niego zadbać, dlaczego jest ważny

Według National Center for Complementary and Integrative Health (NCCIH), probiotyki i prebiotyki, obok preparatów witaminowych, są najczęściej stosowanymi suplementami u osób dorosłych. W ciąży, z powodu wahań stężenia hormonów, w organizmie kobiety dochodzi do wielu zmian, także w obrębie przewodu pokarmowego, czego skutkiem mogą być nudności, wymioty i zaparcia.

Do tej pory wiadomo było, że probiotyki wspierają funkcjonowanie mikroflory jelitowej, ale ich wpływ na funkcje układu pokarmowego w czasie ciąży nie był dobrze poznany. Problemem tym zajęli się naukowcy z UC Davis School of Medicine, a wyniki swoich badań opublikowali na łamach pisma „Nutrients”.

W trakcie badania badacze podawali 32 kobietom probiotyk. Dwa razy dziennie przez sześć dni przyjmowały one kapsułkę, po czym robiły dwa dni przerwy i powtarzały cały cykl. Oferowane pacjentkom probiotyki były środkami dostępnymi bez recepty i zawierały głównie bakterie z rodzaju Lactobacillus.

Okazało się, że przyjmowanie probiotyków znacznie złagodziło nudności i wymioty wśród badanych. Łączny czas nudności zmniejszył się o 16 proc., a wymioty zredukowały się o 33 proc. Przyjmowanie probiotyku znacząco poprawiło też ogólną jakość życia pacjentek: zmniejszyło poczucie zmęczenia, poprawiło apetyt i ułatwiło wykonywanie normalnych czynności społecznych.[2].

Naukowcy stwierdzili również, że suplementacja probiotykami znacznie zmniejszyła problem zaparć oraz zwiększyła stężenie witaminy E u badanych kobiet, co wiązało się z niższymi wskaźnikami wymiotów.

Probiotyki to żywe drobnoustroje, które – podawane w odpowiednich ilościach – wykazują korzystny efekt zdrowotny[1]. Są rekomendowane u kobiet ciężarnych lub karmiących piersią, u których dzieci istnieje duże ryzyko rozwoju alergii, oraz u obciążonych takim ryzykiem niemowląt[1].

Natomiast prebiotyki to niepodlegające trawieniu składniki żywności, np. frukto- lub galaktooligosacharydy, które selektywnie stymulują rozwój lub aktywność jednego albo ograniczonej liczby szczepów bakterii w jelicie grubym i w ten sposób korzystnie wpływają na stan zdrowia[3].

Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników (PTGiP) przypomina, że za podstawowe elementy przydatne do stosowania w suplementacji uważa się: żelazo, kwas foliowy, witaminę D, kwasy DHA i jod. Obecność innych mikroelementów, witamin i substancji czynnych w suplementacji nie jest rekomendowana w populacji zdrowych kobiet, jeżeli nie ma do tego określonych wskazań medycznych[2].

Wskazaniem do podawania probiotyków mogą być dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego – niestrawność, uczucie ciężkości, przelewania lub zalegania treści pokarmowej w jelitach. Warte rozważenia jest także wprowadzenie preparatów zawierających m.in. bakterie Lactobacillus w ciąży przebiegającej z mdłościami i wymiotami, ponieważ badania potwierdzają łagodzący wpływ suplementacji tym gatunkiem bakterii na charakter i nasilenie tych objawów. Istotnym zadaniem jest oczywiście wdrożenie zrównoważonej, wartościowej diety z reprezentacją produktów poprawiających jakość mikrobioty jelitowej, wzbogaconej o nabiał i kiszonki. [1]

Stosowanie odpowiednio dobranych probiotyków, prebiotyków i synbiotyków (połączenie probiotyku i prebiotyku w jednym preparacie) pozwala na zmniejszenie ryzyka rozrostu bakterii i grzybów patogennych, zmniejszenie ryzyka wystąpienia stanu zapalnego w jelitach oraz doprowadzenie do sytuacji, kiedy w jelitach będzie przewaga bakterii komensalnych, które chronią przed patogenami (homeostaza). W okresie tak szczególnym jak ciąża warto zbadać florę bakteryjną i po przeprowadzonej analizie, jeżeli to konieczne, pozbyć się patogenów, które zaburzają równowagę w jelitach. Wykrycie patogenów zaburzających florę bakteryjną pozwala na dobór celowanej suplementacji eubiotycznej, co pozwoli na odzyskanie naturalnej równowagi w jelitach i zdrowie w tym tak ważnym okresie życia.