Eksperymenty dla dzieci w przedszkolu, które warto wykonać

Dzieci w wieku przedszkolnym są na etapie nieustannej eksploracji świata, której towarzyszy ciekawość i chęć poznawania go empirycznie (poprzez doświadczenia). Ze względów bezpieczeństwa lepiej nie pozwalać im na to we własnym zakresie, gdyż nie mają one jeszcze umiejętności szybkiego rozpoznawania negatywnych następstw swoich zachowań. Z pomocą przychodzą tu różnego rodzaju eksperymenty, które można wykonywać zarówno w domu, jak i w warunkach przedszkolnych. Wpisują się one idealnie w ideę nauki poprzez zabawę, która nie tylko rozbudza ciekawość świata, ale również ułatwia zapamiętywanie, często trudnych i skomplikowanych zagadnień, ze względu na swą atrakcyjną formę. 

Eksperymenty w przedszkolu są świetnym połączeniem przyjemnego z pożytecznym, co zdaje egzamin w przypadku małych dzieci. Dzięki wzbudzeniu w nich zainteresowania możemy dłużej utrzymać koncentrację maluchów, a także zachęcić je do samodzielnego odkrywania różnego rodzaju zjawisk. Nie bez znaczenia w tym kontekście jest to, że eksperymenty są jedną z najskuteczniejszych form edukacji dla najmłodszych.

Zabawy badawcze w przedszkolu są nie tylko świetnym sposobem na naukę poprzez zabawę, ale również integrację – dzieci, pracując w grupie, mogą wspólnie doświadczać ekscytacji i radości płynącej z przeprowadzania eksperymentu. Warto jednak pamiętać o bezpieczeństwie najmłodszych amatorów poznawania świata. Oto najciekawsze przykłady eksperymentów dla dzieci przy użyciu różnych gadżetów i akcesoriów.

Domowa galaretka

Jest to bardzo prosty eksperyment kulinarny, do którego wykonania potrzebujemy: sok owocowy lub ewentualnie przetarte owoce i żelatynę. Wystarczy przelać sok owocowy lub przetarte owoce do naczynia i dodać do nich ok. 2 łyżeczki żelatyny, które pozwolą nam uzyskać pożądaną konsystencję. Następnie należy całość dokładnie wymieszać i odłożyć do stężenia (najlepiej do lodówki). Co jakiś czas warto sprawdzać wraz z dzieckiem konsystencję galaretki i tłumaczyć mu, dlaczego zmienia się ona pod wpływem czasu i temperatury. 

Tęcza na talerzu 

To bardzo prosty, aczkolwiek ciekawy, eksperyment. Do jego przygotowania będziemy potrzebowali kilkanaście kolorowych cukierków, talerzyka i wody. Najpierw należy ułożyć cukierki na talerzyku, a następnie zalać je niewielką ilością wody i obserwować, jak się rozpuszczają, tworząc barwną tęczę. 

Zaczarowane jajko 

Do przygotowania tego eksperymentu każde dziecko będzie potrzebować dwóch wysokich szklanek, wody, soli oraz dwóch jajek. Do obu szklanek należy wlać wodę i umieścić w każdej z nich jajko, a następnie do jednej wsypać sól i obserwować co się stanie i dlaczego. 

Eksplozja wulkanu

To bardzo efektowny i lubiany przez dzieci eksperyment z wodą, który wyjaśnia nie tylko na czym to ciekawe zjawisko przyrodnicze polega, ale również uczy ich… sprzątania. Do jego przygotowania będziemy potrzebować: kilku szklanek z wodą, kolorową bibułę, sodę oczyszczoną i kwasek cytrynowy. Do dwóch szklanek wlewamy wodę, wsypujemy kwasek cytrynowy i umieszczamy w nich bibułę, a do trzeciej – wlewamy wodę i wsypujemy sodę oczyszczoną. Następnie przelewamy wodę z trzeciej szklanki do dwóch z kolorową bibułą i… czekamy na eksplozję wulkanu.

Przygotowanie eksperymentu w warunkach przedszkolnych nie jest zbyt łatwym zadaniem, gdyż wymaga to jednoczesnego skoordynowania zachowań kilku lub nawet kilkunastu dzieci. Warto jednak pamiętać, że eksperyment powinien nieść za sobą walory edukacyjne. 

Żeby tak się stało, musimy postawić pytanie problemowe i stopniowo (wraz z kolejnymi etapami zabawy badawczej) wyjaśniać dzieciom, dlaczego tak się dzieje. Przykładowo przy eksperymencie z zaczarowanym jajkiem możemy na początku postawić pytanie problemowe w postaci: co się stanie, jeśli jedno jajko umieścimy w szklance z wodą bez soli, a drugie – z jej dodatkiem. Następnie, w zależności od odpowiedzi dzieci, możemy postawić tezę (np. jedno z jajek wybuchnie, jedno z jajek będzie unosić się na powierzchni wody itp.). 

Kolejnym krokiem jest zaplanowanie eksperymentu (omówienie wszystkich jego etapów), a następnie jego przeprowadzenie. Na końcu należy omówić jego wyniki i wyjaśnić go dzieciom (np. w przypadku jajka, które będzie się unosiło na powierzchni wody, możemy omówić zjawisko wyporności i zasolenia mórz i oceanów).

Kluczowym aspektem w przeprowadzaniu eksperymentów dla dzieci jest ich bezpieczeństwo, dlatego też nie należy używać żadnych przedmiotów, które mogłyby stwarzać potencjalne zagrożenie dla przedszkolaków. Oprócz tego należy dostosować zabawy badawcze do poziomu wiedzy dzieci i ich umiejętności poznawczych. Jeśli dany eksperyment będzie niezrozumiały dla maluchów, to zamiast spodziewanej ciekawości i ekscytacji, może wzbudzić złość i frustrację. Istotnym elementem w tego typu nauce poprzez zabawę jest wykorzystywanie przedmiotów codziennego użytku, dzięki temu zwiększamy szansę na zapamiętanie wyników przeprowadzanego eksperymentu. Nie bez znaczenia jest również odpowiadanie na wszystkie pytania dziecka oraz szczegółowe tłumaczenie mu całej procedury za pomocą dostosowanych do niego komunikatów.