Adaptacja w przedszkolu – rady dla rodziców

Zmiana środowiska rzadko kiedy jest czymś łatwym, również dla dorosłych. Kilkulatkowi, który do tej pory był pod opieką rodziców lub innych bliskich, może być trudno spędzić większość dnia z obcymi ludźmi, poza domem. Adaptacja w przedszkolu jest procesem, w którym dziecko zapoznaje się z personelem i innymi maluchami, przyzwyczaja się do przedszkolnej rutyny, opanowuje panujące tam zasady. Adaptacja do przedszkola to także czas, który pozwala dziecku upewnić się, że może liczyć na rodziców – dotrzymują słowa, odbierają go o umówionej porze.

Dzięki stopniowemu wprowadzaniu zmian, maluchowi będzie łatwiej odnaleźć się w nowej rzeczywistości. Najczęściej krytycznym momentem jest leżakowanie – gdy dziecko zdecyduje, że zostaje w przedszkolu na poobiednią drzemkę, większość rodziców może uznać, że proces adaptacji ma za sobą.

Adaptacja w przedszkolu to czas, w którym dziecko przyzwyczaja się do nowego otoczenia. Polega przede wszystkim na tym, że stopniowo wydłużamy czas, w którym maluch zostaje pod opieką nauczycieli wychowania przedszkolnego. Dziecko oswaja kolejne nowości, nie jest rzucane od razu na głęboką wodę. Możemy umówić się z malcem, że na początku będziemy odbierać go po drugim śniadaniu, po kilku dniach – po przedpołudniowych zabawach, po obiedzie, po leżakowaniu… Oczywiście schemat zależy od dziecka – jedno będzie potrzebowało więcej czasu na to, aby zostać w przedszkolu np. do godz. 16, inne już po kilku dniach zdecyduje się na leżakowanie i nie będzie miało problemu z tym, że odbierzemy je po południu. 

Z kolei spotkania adaptacyjne w przedszkolu to czas, w którym rodzice mogą przebywać z kilkulatkiem w jego sali. Wspólnie poznają personel i budynek, biorą udział w przygotowanych zabawach integracyjnych.

Liczba spotkań adaptacyjnych w przedszkolu zależy od placówki. Zajęcia dla dzieci i rodziców mogą być zorganizowane jednorazowo, może być tak, że rodzic będzie mógł towarzyszyć maluchowi np. przez tydzień. Dziecko, które ma obok opiekuna, będzie się czuło pewniej, chętniej obejrzy przedszkolną salę, bez problemu weźmie udział w zabawie, w której będzie mu towarzyszyć mama lub tata. Spotkań adaptacyjnych organizowanych w przedszkolu nie powinniśmy pomijać, to coś, co może pomóc kilkulatkowi „wejść” w przedszkolną rzeczywistość.

To, ile będzie trwał proces adaptacji w przedszkolu, zależy od dziecka. Są maluchy, które dość szybko przystosowują się do przedszkolnej codzienności, inne będą potrzebować kilku tygodni (lub miesięcy). Pamiętajmy, że prędzej czy później maluch chętnie będzie zostawał w przedszkolu, dajmy sobie czas.

Zabawy w czasie adaptacji mają na celu przede wszystkim integrację grupy i zapoznanie maluchów z zasadami panującymi w przedszkolu. Popularne są różnego rodzaju gry i piosenki z wykorzystaniem imion (np. „Witaj” lub „Czy jesteś z nami?”), dzieci mogą także wcielić się w małych odkrywców i razem z nauczycielem-przewodnikiem odkrywać zakamarki przedszkola lub np. zapamiętywać, w którym miejscu sali są zabawki, gdzie znajdują się materiały plastyczne, a gdzie jest kącik przyrody. Większość dzieci lubi zabawy ruchowe, gry typu „Ciepło-zimno” czy „Ojciec Wirgiliusz” mogą sprawić, że maluchy szybko zaczną ze sobą współpracować.

Pomysłem na zabawę na adaptację w przedszkolu są także zajęcia plastyczne – dzieci mogą np. ozdobić salę tak, aby każde z nich dołożyło coś od siebie. Dekoracje można przygotować także podczas spotkania adaptacyjnego z rodzicami.

Prawidłowa adaptacja dziecka do przedszkola to coś, co nie ma jednego schematu. Nie ma uniwersalnej recepty, która sprawdzi się u każdego malucha – u jednych rozwiązaniem będzie szybkie pożegnanie, inni będą chcieli dłużej pobyć z rodzicem w szatni. Jak pomóc dziecku w adaptacji do przedszkola?

• Bądź otwarta na potrzeby dziecka – jeśli widzisz, że chce się jeszcze potulić, nie próbuj się za wszelką cenę oderwać. I w drugą stronę – jeśli dziecko chce już biec do innych, nie zatrzymuj go na siłę.
• Stopniowo wydłużaj czas w przedszkolu, nie zapomnij powiedzieć dziecku, kiedy zostanie odebrane.
• Dotrzymuj słowa – jeśli powiedziałaś, że maluch będzie odebrany np. po obiedzie, niech tak będzie.
• Przygotuj dziecko. Opowiadaj mu o tym, co będzie się działo w przedszkolu, czego może się tam spodziewać. Nie skupiaj się na negatywach („będzie głośno, a jedzenie na pewno nie będzie ci smakować”), ale na pozytywnych stronach.
• Wspólnie skompletujcie przedszkolną wyprawkę – to drugorzędne, ale rzeczy takie, jak kapcie w ulubionych kolorach czy poszewka na kołdrę z bajkowym bohaterem, też mogą być wsparciem w czasie adaptacji.

Większość maluchów dość szybko przystosowuje się do przedszkolnej rzeczywistości, a zanim się obejrzysz, dziecko będzie się na ciebie złościło, że odebrałaś je, a ono było w środku najlepszej na świecie zabawy.