Spadek wagi u noworodka – jak reagować?

Spadek wagi u noworodka, o ile mieści się w normie, jest zjawiskiem całkowicie naturalnym. Gdy utrata masy ciała w pierwszym tygodniu życia pogłębia się i jest większa niż 10 proc., niezbędna jest konsultacja z lekarzem. Do najczęstszych przyczyn niefizjologicznego spadku wagi u niemowląt należą:

• Problemy podczas karmienia – wklęsłe brodawki, dokarmianie mlekiem modyfikowanym lub krótkie wędzidełko mogą być przyczyną nieefektywnego karmienia i spadku masy ciała. 
• Problemy z laktacją – problemy z laktacją i przystawianiem noworodka do piersi najczęściej pojawiają się w pierwszych dniach po porodzie. Zalecana jest konsultacja z doradcą laktacyjnym. 
• Zbyt krótkie karmienie – noworodek powinien ssać aktywnie każdą pierś przez 10-15 minut. Niektóre dzieci jedzą zbyt krótko, często od razu zasypiają podczas karmienia. 
• Odwodnienie – noworodki odwadniają się bardzo szybko. Niekiedy w wyniku biegunki lub wymiotów dochodzi do nienaturalnego spadku wagi. 
• Anemia (niedokrwistość) – zazwyczaj pojawia się u wcześniaków lub w przypadku konfliktu serologicznego.
• Alergia pokarmowa – może pojawić się zarówno u dzieci karmionych mlekiem mamy, jak i tych karmionych mlekiem modyfikowanym.

Fizjologiczny spadek masy ciała noworodka rozpoczyna się tuż po porodzie. Już od pierwszej doby życia dziecko zaczyna tracić na wadze. Za normalny uznaje się spadek wagi u noworodka o około 5-7 proc. w ciągu pierwszych trzech dni po urodzeniu. Od czwartego-piątego dnia masa ciała powinna stopniowo się zwiększać, by ósmego dnia przekroczyć wagę urodzeniową. Spadek masy ciała związany jest głównie z utratą płynów w wyniku oddawania moczu, smółki, czyli pierwszego w życiu noworodka stolca, a także wysychania kikuta pępowinowego.

Masa dziecka, szczególnie w pierwszych miesiącach życia, jest wyznacznikiem prawidłowego rozwoju. Spadek masy noworodka może mieć wiele przyczyn. 

– Już od pierwszych minut po porodzie, noworodek musi dostosować się do nowych warunków życia. Płuca oczyszczają się z resztek wód płodowych, skóra oraz kikut pępowinowy wysychają, jelita oczyszczają się ze smółki. Jednocześnie w pierwszych dobach życia, objętości zjadanego przez dziecko pokarmu są jeszcze niewielkie. Skutkiem tych wszystkich procesów jest właśnie „chudnięcie” noworodka w ciągu pierwszych trzech dób życia. Ważne, aby spadek masy ciała nie przekroczył 7-10 proc. – mówi pediatra Ewelina Golis.

Fizjologiczny spadek wagi noworodka, choć budzi niepokój rodziców, jest całkowicie normalny. Niewielka utrata wagi lub spadek masy ciała do 8 proc., ale utrzymanie wagi z dnia poprzedniego nie jest przeciwwskazaniem do wypisu ze szpitala. Zbyt duży spadek wagi u noworodka wymaga konsultacji neonatologa, a niekiedy wykonania dodatkowych badań. Dziecko nie zostaje wypisane ze szpitala. Odpowiedni przyrost masy ciała wymaga czujnej obserwacji, w szczególności w okresie noworodkowym.

Jeśli dziecko mimo upływu dni traci na wadze lub przyrost masy ciała jest mniejszy niż zalecane 170 g tygodniowo, należy dokładniej przyjrzeć się parametrom. 

Jeżeli spadek następuje w pierwszych trzech dobach życia i nie przekracza 10 proc. masy ciała, nie należy się przejmować. Zadbanie o prawidłowe, regularne przystawianie do piersi wraz z oceną skuteczności karmienia przez doświadczoną położną oraz zapewnienie komfortu cieplnego będą kluczowymi czynnikami, które pomogą maluchowi zacząć przyrastać.

– Jeżeli mimo naszych starań następuje spadek masy ciała lub przyrost jest zbyt mały, należy skontaktować się z lekarzem pediatrą lub neonatologiem. Przyczyn tego stanu może być bardzo wiele – począwszy od nieprawidłowości związanych z samą techniką lub częstością, długością karmień, skończywszy na chorobach zagrażających życiu noworodka. Konieczna zatem jest całościowa ocena dziecka – dokładny wywiad wraz z badaniem. – dodaje Ewelina Golis. 

Prawidłowy przyrost w pierwszych trzech miesiącach życia wynosi około 25-30g/dobę. Maksymalnie po dwóch tygodniach od narodzin waga dziecka powinna wrócić do tej z dnia narodzin. By zmniejszyć ubytek wagi u noworodków, zaleca się jak najczęstsze przystawianie dziecka do piersi.