Biegunka u dziecka – przyczyny i leczenie

Biegunka u dziecka to stan, w którym oddaje ono powyżej trzech płynnych, półpłynnych lub wodnistych stolców w ciągu 12 godzin. Nie dotyczy to noworodków i niemowlaków karmionych mlekiem matki – rozwolnienie u dziecka w tym wieku bywa naturalnym zjawiskiem fizjologicznym.

Biegunka może mieć charakter ostry lub przewlekły. W pierwszym przypadku trwa poniżej 10 dni, w drugim – znacznie dłużej. Co ją powoduje? Przyczyn jest bardzo wiele. Tego typu dolegliwości często okazują się konsekwencją zatruć pokarmowych lub zakażeń: wirusowych (spowodowanych np. przez rota- lub enterowirusy), bakteryjnych (wywołanych salmonellą, pałeczkami okrężnicy) i pasożytniczych (tu winowajcami są lamblie, tasiemiec). Mogą być też skutkiem przyjmowania niektórych leków, zwłaszcza antybiotyków.

Biegunka bywa efektem nieprzestrzegania zasad higieny: mycia rąk po wyjściu z toalety i przed posiłkiem oraz czyszczenia przedmiotów, choćby zabawek, które dzieci często biorą do buzi.

Jeśli problem ma charakter przewlekły, może być spowodowany alergią pokarmową. Rozwolnienie u dziecka, szczególnie jeśli towarzyszą mu wzdęcia i bóle brzucha, to dość powszechny symptom nietolerancji laktozy, czyli głównego cukru występującego w mleku krowim. Podobnie przejawiają się uczulenia na gluten, jajka kurze albo orzechy.

Biegunka u dziecka, szczególnie przewlekła, bywa również symptomem poważniejszych schorzeń, np. zespołu jelita drażliwego, mukowiscydozy albo choroby Leśniowskiego-Crohna wywołującej przewlekły stan zapalny przewodu pokarmowego. Jego skutkiem są uciążliwe dolegliwości i stopniowe wyniszczanie organizmu.

U dzieci w wieku przedszkolnym biegunkę może wywoływać stres. Zwiększone stężenie adrenaliny pobudza produkcję kwasów żołądkowych powodujących skurcze jelit.

Wielu rodziców zastanawia się, co na biegunkę u dziecka jest najskuteczniejsze. Duże znaczenie ma dieta. Musi być lekkostrawna i bogata w błonnik. Posiłki powinny być niewielkie i spożywane w regularnych odstępach czasu. Zaleca się ciemne pieczywo, sucharki, drobnoziarniste kasze i ryż, a także warzywa – najlepiej gotowane ziemniaki, marchewkę, pietruszkę – i owoce: jabłka, banany. Wykluczyć należy cukier (słodycze, słodzone soki owocowe), warzywa kapustne i nasiona roślin strączkowych.

By nie doszło do odwodnienia, dziecko musi przyjmować dużo płynów – wody niegazowanej, lekkiej herbaty czy rozcieńczonych soków. W aptekach dostępne są preparaty zawierające niezbędne do uzupełnienia niedoborów elektrolity oraz środki łagodzące objawy biegunki.

Biegunka u dziecka – kiedy do lekarza

Biegunka u dziecka zwykle ustępuje samoistnie, czasem jednak konieczna może okazać się pomoc lekarza. Kiedy? Gdy problem nie mija po kilku dniach i towarzyszą mu dodatkowe objawy, np. wysoka gorączka, obfite wymioty, silne bóle brzucha, niechęć do przyjmowania płynów, krew lub śluz w stolcu czy przyśpieszone bicie serca.

Bardzo groźnym stanem jest odwodnienie organizmu, które zwiastują: 

• osłabienie, 
• spierzchnięte wargi i język, 
• zapadnięte oczy,
• skąpe oddawanie moczu,
• płacz bez łez. 

Niepokojącym sygnałem bywa też biegunka występującą w nocy, wybudzająca dziecko ze snu.

Domowe sposoby na biegunkę u dziecka

Istnieją domowe sposoby na biegunkę. Już nasze babcie przyrządzały w takich sytuacjach marchwiankę, czyli delikatną zupę z marchewki, lekkostrawną, bogatą w składniki mineralne i działającą łagodząco na błonę śluzową przewodu pokarmowego. Przy biegunce sprawdzi się też kleik ryżowy albo upieczone jabłko.

Skutecznym remedium mogą być napary ziołowe z rumianku albo szałwii. Zaleca się również kompot z suszonych owoców, oczywiście bez cukru.