Czym słodzić dziecku potrawy, by były smaczne i zdrowe?

Pamiętajmy, że cukier to nie tylko to, co kojarzymy z białymi kryształkami. To także m.in. fruktoza (znajdziemy ją w owocach, ale też miodzie, warzywach) czy laktoza, obecna w mleku i jego produktach. To dlatego odpowiedź na pytanie „czym słodzić dziecku jedzenie?” jest jedna – najlepiej niczym. W diecie malucha znajduje się wystarczająca ilość cukru, nie ma potrzeby dodatkowego dosładzania np. napojów. Co ważne, także te naturalnie występujące cukry mogą negatywnie wpływać na zdrowie dziecka, m.in. powodować próchnicę (na pewno słyszałaś np. o próchnicy butelkowej) czy zaburzenia metabolizmu. Powinniśmy ograniczyć spożywanie cukrów prostych, czyli tych, które na naszym języku odczuwamy jako słodki smak (nie tylko ten w klasycznych słodyczach, ale również taki naturalnie występujący w sokach owocowych czy w miodzie). Cukru nie dodawajmy także do posiłków.

Światowa Organizacja Zdrowia zaleca, aby cukier stanowił mniej niż 10 proc. dziennego zapotrzebowania kalorycznego, a najlepiej – aby nie przekraczał pięciu procent (dotyczy to wszystkich grup wiekowych). Pamiętajmy, że chodzi nie tylko o cukier, który sami dodajemy, ale też o ten naturalnie występujący w żywności. Warto zwracać uwagę na skład gotowych produktów, które kupujemy – nie spodziewasz się, w ilu z nich znajdziesz cukier.

To, o czym musimy pamiętać, to nie tylko dbanie o poziom cukru w diecie dziecka. My, rodzice, musimy dawać dobry przykład. Gdy maluch będzie „na wodzie i sucharach”, a my będziemy popijać kolorowe napoje, jeść słodycze, to to nie zagra. Przykład idzie z góry, zadbajmy więc o to, by nasza dieta była zbilansowana – wtedy również dla dziecka będzie ona czymś naturalnym. Pamiętajmy też, żeby grać do jednej bramki – nie może być tak, że jedno z rodziców nie słodzi, a drugie nie ma problemu, aby dosypać maluchowi do herbaty kilka łyżeczek cukru. Ustalcie zasady i ich przestrzegajcie. 

Jak wskazuje Alicja Kalińska – doradca żywieniowy i dietetyk z ponad 20-letnim stażem, prywatnie mama trójki dzieci, która rozwija w Polsce amerykańską metodę SetPoint – jeżeli nie „popsujemy” sobie kubków smakowych i nie uodpornimy ich na wysokie dawki cukru, to każda słodycz w minimalnej ilości będzie nas satysfakcjonowała.

Myśląc o tym, czym zastąpić cukier w diecie dziecka, zastanawiamy się nad zamiennikami dla białego cukru. Należą do nich m.in.:

• miód,
• ksylitol (cukier brzozowy),
• erytrytol,
• cukier kokosowy,
• nierafinowany cukier trzcinowy,
• stewia.

Różnią się one nie tylko smakiem, ale też właściwościami, np. erytrytol ma zerowy indeks glikemiczny. Słodyczy potrawom dodadzą także owoce czy syrop klonowy lub melasa. Miejmy jednak na uwadze to, że chociaż wydają się lepsze od białego cukru, „zdrowe słodziki dla dzieci” to jednak wciąż cukry proste. Nie powinniśmy spożywać ich bez ograniczeń.

Czym słodzić dziecku napoje?

Najlepiej – niczym. Nie musimy poprawiać smaku wody, również ziołowe i owocowe napary czy herbata rooibos nie wymagają dodatku cukru. W okresie przeziębień możemy dodać do herbaty odrobinę miodu. Pamiętajmy jednak, aby zrobić to, gdy napój już ostygnie (do ok. 40 st. C.), aby miód nie stracił swoich zdrowotnych właściwości. Miejmy na uwadze także to, że jest to produkt dość kaloryczny – łyżeczka to prawie 40 kcal. Jak podkreśla Alicja Kalińska, miodem nie słodzimy na co dzień każdego napoju, który pijemy. Sięgamy po niego okazjonalnie, np. we wspomnianym okresie przeziębień.

Co ważne – miodu nie możemy podawać dzieciom poniżej pierwszego roku życia. Ma to związek z toksyną, laseczką jadu kiełbasianego, która może być obecna w miodzie. U niemowląt, u których nie zostały jeszcze wykształcone mechanizmu obronne, może dojść do rozwoju botulizmu (zatrucia jadem kiełbasianym).

Czym słodzić dziecku desery?

– Najlepiej, jeśli cukier przyjmujemy w formie szlachetnej i nie używamy go na co dzień – podkreśla Alicja Kalińska. – Nie powinniśmy demonizować białego cukru, możemy dodać go do deserów, jeśli technologicznie jest to niezbędne. Możemy również używać zamienników, nie tylko ze względu na ich prozdrowotne właściwości, ale także pod kątem ich kulinarnego zastosowania – dodaje.

Przykładem jest ksylitol, który pasuje do pana cotty, zostawia „lodowy” posmak na języku. Syrop klonowy sprawdzi się do placków podawanych na śniadanie. Jak podkreśla specjalistka, jeśli na co dzień nasza dieta jest zróżnicowana, nie dosypujemy cukru do wszystkiego, to możemy je stosować do potraw. Najważniejsze są rozsądek i dbanie o urozmaicony jadłospis, aby faktycznie zjadać produkty z różnych grup.

Najlepszą opcją jest wybór produktów, które naturalnie zawierają cukier. To przede wszystkim owoce – dzięki nim „dosmaczymy” np. jogurt naturalny czy owsiankę. Miejmy jednak na uwadze to, że maluchowi, który nie jest przyzwyczajony do słodkiego smaku, wcale nie będzie brakowało cukru. A jeśli dbamy o pełnowartościową, zróżnicowaną dietę, dziecko nie ma problemów zdrowotnych, nic się nie stanie, jeśli raz na jakiś czas zje coś słodkiego. Ważne jest, aby zachować umiar, dbać o zróżnicowaną dietę i pamiętać, że cukier to nie tylko to, co mamy w cukiernicy.