Wysypka na brzuchu w ciąży – o czym może świadczyć?

Zauważyłaś wysypkę na brzuchu w 9. miesiącu ciąży lub niewiele wcześniej? To typowe zmiany pod koniec ciąży. Doświadczają ich przede wszystkim pierwiastki, zwłaszcza spodziewające się bliźniąt. Pojawienie się drobnych czerwonych plamek wynika ze zmian hormonalnych oraz rozciągania skóry na brzuchu, który powiększa się najbardziej właśnie w trzecim trymestrze.

Przyjrzyj się dokładnie swojej skórze. Jeśli wysypka na brzuchu w ciąży lokalizuje się blisko rozstępów i nie obejmuje okolicy pępka, wszystko jest w porządku. To pozwala odróżnić ją od innych dermatoz ciążowych, dających podobne objawy skórne, ale stanowiących pewne ryzyko dla płodu. 

Być może zauważasz krostki nie tylko na brzuchu, ale także w innych obszarach ciała – na udach, pośladkach, piersiach, ramionach. Czy oprócz wysypki dokucza Ci także swędzenie? Skarży się na nie około 40 proc. ciężarnych, widocznie jesteś jedną z nich. Niestety, takie zmiany skórne będą utrzymywać się też w czasie połogu, więc jeszcze trochę będziesz musiała je znosić. Jednak na pocieszenie mamy dobrą wiadomość – świąd i wysypki na brzuchu w większości przypadków są zupełnie niegroźne, a w kolejnych ciążach pojawiają się naprawdę rzadko.

Nie martw się na zapas, wysypka na brzuchu w ciąży najczęściej ma podłoże fizjologiczne. Może to być polimorficzna wysypka ciążowa (PET) albo swędzące grudki i ogniska pokrzywkowe (PUPPP), czyli dermatozy typowe dla okresu ciąży o łagodnym (choć nie zawsze) przebiegu i samoograniczającym się charakterze.

Chociaż takie zmiany skórne przeważnie nie niosą zagrożenia dla mamy i dziecka, warto pokazać je lekarzowi. Tylko specjalista może trafnie rozpoznać chorobę i zalecić odpowiednie leczenie. W końcu wysypka to objaw wielu schorzeń albo objaw reakcji alergicznej.

Czasem krostki na brzuchu w ciąży to nic innego jak pokrzywka kontaktowa. Wywołują ją ubrania lateksowe, toksyny obecne w odzieży (formaldehyd) oraz kosmetyki z nadsiarczanem amonu. W ciąży układ immunologiczny jest osłabiony, co może powodować większą wrażliwość na wybrane alergeny. Dotyczy to również pokarmów i pyłków roślin, roztoczy kurzu domowego, pleśni. Podłoże alergiczne mają także zmiany atopowe, które w okresie ciąży często przybierają postać atopowych wykwitów ciężarnych (AEP). 

Atopowe wykwity ciężarnych (AEP) są niegroźne, ale potrafią dać w kość – wywołują silny świąd, skóra jest sucha, łuszczy się i nieprzyjemnie napina. Na takie objawy pomagają leki glikokortykosteroidowe, wydawane wyłącznie na receptę, więc bez pomocy lekarza się nie obejdzie. 

Świąd i wysypkę na brzuchu w ciąży wywołuje również pemfigoid ciężarnych (PG), jednak w tym przypadku choroba zagraża rozwijającemu się dziecku. Pemfigoid, nazywany też opryszczką ciężarnych, to ciężka dermatoza o charakterze autoimmunologicznym. Może prowadzić do niewydolności łożyska, zahamowania rozwoju płodu albo przedwczesnego porodu. Pojawia się już w drugim trymestrze i niestety może powracać w kolejnych ciążach. Powoduje świąd, a następnie pojawiają w okolicy pępka się krostki, bąble i pęcherze. Jeśli zauważysz u siebie takie objawy, pilnie skonsultuj się z lekarzem!

Wysypka na brzuchu w ciąży może mieć charakter fizjologiczny i przybrać postać pokrzywki. Jest to obrzęk skóry właściwej, który powstał w wyniku rozszerzenia i zwiększenia przepuszczalności naczyń krwionośnych. Jak wygląda pokrzywka ciążowa? To swędzące wykwity grudkowate i płaskie. 

Do innych niegroźnych rodzajów wysypek zalicza się:

• polimorficzną wysypkę ciążową –zmiany rumieniowo-obrzękowe, swędzące, rozsiane symetrycznie, lecz nieobejmujące okolicy pępka i skóry twarzy,
• wysypkę alergiczną – zaczerwienione, swędzące wypryski pojawiające się po kilku minutach do kilku godzin po kontakcie z alergenem,
• zmiany atopowe – świąd, zaczerwienienie i łuszczenie skóry zwłaszcza w okolicy zgięć kolanowych i łokciowych.

Natomiast groźne w ciąży mogą być wysypki pojawiające się w przebiegu:

• pemfigoidu ciężarnych – swędząca osutka pęcherzykowa, początkowo w okolicy pępka, następnie na całym tułowiu i kończynach,
• ospy wietrznej – swędzące plamki na twarzy i tułowiu, zmieniające się z biegiem czasu w pęcherzyk, krostę, a następnie strup,
• półpaśca – pęcherzyki zlokalizowane po jednej stronie ciała, najczęściej między żebrami.

Leczenie wysypki w ciąży zależy od przyczyny oraz nasilenia objawów, dlatego zawsze musi odbywać się pod nadzorem lekarza. Pamiętaj, aby nie prowadzić terapii na własną rękę. Wiele leków czy suplementów uchodzących za „bezpieczne”, dla ciężarnych wcale takie nie są. Dotyczy to na przykład wapna, które wiele osób traktuje, jako domowy sposób na wysypkę i alergię. Czy calcium rzeczywiście pomaga? Nie ma co do tego pewności. Pewne jest natomiast, że jego nadmiar w ciąży szkodzi, może doprowadzić do zwapnienia łożyska, zahamowania rozwoju wewnątrzmacicznego i przedwczesnego porodu.