Ulewanie a wymiotowanie

Znasz te wszystkie słodko-gorzkie historie z początków rodzicielstwa, w których obowiązkowo pojawiają się opisy ubrań zabrudzonych przez ulewające niemowlę? Cofanie się pokarmu to zjawisko bardzo częste u noworodków. Czy ulewanie i wymiotowanie to jest to samo?

Mimo że pozornie ulewanie wydaje się „rodzajem” wymiotowania, to w rzeczywistości różne procesy zachodzące wewnątrz organizmu. 

• Ulewanie to bezbolesne cofnięcie pokarmu.
• Ulewanie pojawia się u noworodków, zazwyczaj z powodu niedojrzałości układu pokarmowego. 
• Większość niemowląt przestaje ulewać po skończeniu sześciu miesięcy. Wiąże się to z umiejętnością siedzenia, przyjmowania jedzenia na siedząco, a także z dojrzałością układu pokarmowego. 
• Ulewanie nie jest tożsame z wymiotowaniem ani z refluksem. 
• Ulewanie następuje krótko po posiłku i nie jest obfite (ilość płynu ma objętość 2-3 łyżeczek).
• Ulewany pokarm może mieć kwaśny zapach i konsystencję serowatą (jak twarożek), gdyż jest już to pokarm nadtrawiony. 

– Ulewanie to temat niekiedy bagatelizowany, ale bywają sytuacje, że dzieci bardzo mocno ulewające mogą nawet trafić do szpitala – zwraca uwagę opiekunka medyczna Anna Jankowska. – Wymioty mogą być objawem jakiejś infekcji, a nawet sepsy. Podczas gdy ulewanie to naturalne zjawisko albo po prostu „zwykły” refluks”– dodaje.

Częstotliwość ulewania jest kwestią osobniczą. Zależy m.in. od indywidualnych predyspozycji, ukształtowania i stopnia dojrzałości układu pokarmowego, układania dziecka do snu, a także od odbijania powietrza po jedzeniu. Bywają dzieci, u których ulewanie zdarza się zawsze, po każdym posiłku. Inne dzieci ulewają sporadycznie, np. po szczególnie obfitym jedzeniu. 

Przyjrzyj się dziecku i w razie wątpliwości skonsultuj się ze specjalistą. Warto znać różnice między ulewaniem a wymiotami, a także między refluksem a ulewaniem, by zapobiec komplikacjom zdrowotnym u dziecka. O ile ulewanie jest czynnością właściwie fizjologiczną u niemowląt i noworodków, o tyle zbyt częste wymioty lub cofanie się treści pokarmowej z powodu refluksu może świadczyć nawet o poważnych problemach ze zdrowiem.

Można zapobiegać ulewaniu. Jest na to kilka prostych skutecznych sposobów. Nosząc dziecko po jedzeniu w pionowej pozycji (oczywiście z odpowiednim podparciem główki), możesz ułatwić mu właściwe przyjęcie pokarmu i zmniejszyć prawdopodobieństwo ulewania. 

Zwracaj również uwagę, ile dziecko zjadło, gdyż ulewanie może być powodowane potrzebą pozbycia się z żołądka nadmiaru pokarmu. Dziecko lepiej przyswaja podawane częściej mniejsze ilości pokarmu. Karmione w ten sposób nie jest również zbyt głodne w trakcie kolejnego posiłku, dzięki czemu nie je zbyt szybko. Jeśli wygłodniałe niemowlę zbyt intensywnie przyjmuje porcje pokarmu, może dochodzić do ulewania.

Jak odróżnić ulewanie od wymiotów u niemowląt? Ulewanie i wymioty to dwa różne stany: ulewanie jest naturalne u zdrowych dzieci, a wymiotowanie to stan chorobowy.

Większość niemowląt wymiotuje w dwóch przypadkach: 

• Wymioty u dzieci mogą być powodowane chorobą żołądkowo-refluksową. 
• Przyczyną wymiotów mogą być również choroby zakaźne w obrębie układu pokarmowego. Najczęściej przyczyną są rotawirusy. 

Intensywne wymioty i biegunka mogą prowadzić do odwodnienia organizmu maluszka. Nierzadko oznacza to konieczność hospitalizacji. 

Współcześnie istnieje możliwość podania szczepionki przeciwko rotawirusom krótko po narodzinach. Jeśli dziecko z jakichś względów nie przyjęło takiej szczepionki, pocieszający jest fakt, że zwykle każde kolejne zakażenie rotawirusowe przechodzi się lżej. Z wiekiem można uzyskać odporność na te drobnoustroje. 

• Ulewanie jest bezbolesne. Cofanie się do przełyku pożywienia w przypadku refluksu powoduje uczucie bólu i pieczenia w układzie pokarmowym. 
• Dziecko ulewające jest spokojne, gdyż czuje się komfortowo. Dziecko z refluksem może być płaczliwe, niespokojne, niechętnie spożywać pokarm. 
• Ulewanie pojawia się krótko po posiłku. Wymioty przy refluksie mogą pojawiać się po posiłku i między posiłkami.
• Ulewanie to spokojne cofnięcie się cieczy pokarmowej. Przy refluksie lub wymiotach dziecko gwałtownie chlusta treścią pokarmową. 
• Dziecko ulewające prawidłowo przybiera na wadze. Dziecko wymiotujące słabo przybiera na wadze, a nawet może tracić masę ciała. 
• Dziecko, które ulewa, nie ma objawów ze strony układu oddechowego. U dzieci wymiotujących często zauważa się kaszel, świszczący oddech, a nawet zapalenie płuc (tzw. zachłystowe zapalenie płuc), powodowane cofaniem się treści pokarmowej do dróg oddechowych. 

Jeśli zauważysz u swojego dziecka objawy świadczące o refluksie, niezwłocznie zgłoś się do pediatry lub neonatologa. Dziecko może wymagać dalszej diagnostyki i/lub przejścia na specjalne antyrefluksowe mleko modyfikowane tzw. AR. Skład tej mieszanki ułatwia przyswajanie pokarmu i zapobiega wymiotom. 

Możesz również samodzielnie pomóc maluszkowi, np. masowaniem jego brzuszka, aby pobudzić jelita do pracy. Zalecana jest również w łóżeczku i wózku pozycja antyrefluksowa, czyli ułożenie malucha z głową nieco wyżej od reszty ciała. Pamiętaj, że u niemowląt i noworodków nie zaleca się korzystania z poduszek. Lepszym rozwiązaniem jest odpowiednie wyprofilowanie całej gondoli lub łóżeczka (wiele z nich ma fabrycznie taką możliwość). 

Jeżeli masz wątpliwości, czy dziecko wymiotuje, czy ulewa, porozmawiaj ze specjalistą. Nie bagatelizuj niczego niepokojącego. Młodzi rodzice miewają niebywałą intuicję! W końcu to oni znają dziecko najlepiej i mogą zauważyć niepokojące zmiany w jego zachowaniu.