Chrypka u dziecka – przyczyny i leczenie

Chrypka u dzieci powstaje na skutek nieprawidłowego funkcjonowania fałd głosowych i zaburzenia przepływu powietrza przez szparę głośni. Nieprawidłowość ta powoduje zmianę barwy i głośności wydawanego głosu. Co oznacza chrypka u dziecka i skąd się bierze?

Chrypka u niemowlaka, tak jak i u starszych dzieci, w większości przypadków pojawia się w przebiegu infekcji, której towarzyszy kaszel, katar lub gorączka. Zaburzenia głosu pojawiające się podczas infekcji górnych dróg oddechowych mogą świadczyć o zakażeniu bakteryjnym lub wirusowym. Gdy za powstanie chrypki odpowiedzialne są wirusy, wówczas infekcja rozwija się stopniowo. Początkowo pojawia się osłabienie, z czasem ból gardła i narastający nieżyt nosa. Po kilku dniach objawy powinny ustąpić. Z kolei jeśli dolegliwości mają podłoże bakteryjne, choroba rozwija się gwałtownie i może towarzyszyć jej wysoka gorączka. Mocna chrypka u dziecka pojawia się przy zapaleniu gardła, krtani, tchawicy lub oskrzeli. 

– Stridor (świst wdechowy) to objaw charakterystyczny dla schorzeń krtani, w których dochodzi do jej zwężenia. Najczęściej jest obserwowany w przebiegu podgłośniowego zapalenia krtani, wówczas zazwyczaj pojawia się nad ranem, towarzyszą mu szczekający kaszel i  chrypka, może współwystępować duszność – piszą lek. Agnieszka Szczukocka-Zych i Małgorzata Makowska w artykule Obturacja dróg oddechowych u dzieci opublikowanym w publikacji „Pediatria po Dyplomie”.

Kaszel i chrypka u dziecka mogą pojawić się w przypadku alergii lub astmy oskrzelowej. Chrypka u dziecka bez bólu gardła może być spowodowana zbyt suchym powietrzem. Na obniżoną wilgotność powietrza narażone są w szczególności dzieci przebywające w pomieszczeniach klimatyzowanych i ogrzewanych.

Do innych przyczyn chrypki u najmłodszych zaliczamy: 

• przeciążenie narządu głosu – długotrwały krzyk, płacz,
• męczący kaszel,
• refluks żołądkowo-przełykowy – kwaśna treść żołądkowa powracająca do przełyku podrażnia struny głosowe i prowadzi do powstania procesu zapalnego,  
• podrażnienie krtani wywołane zanieczyszczonym powietrzem,
• przebywanie w pomieszczeniach, w których dorośli palą papierosy,
• chrząkanie wywołane silnym stresem,
• zaburzenia hormonalne – w tym najczęściej niedoczynność tarczycy,
• guzy powodujące ucisk nerwu krtaniowego wstecznego.

Chrypka objawia się zmianą barwy i głośności głosu. Dźwięki stają się szorstkie, matowe, mniej wyraźne, a głos znacznie osłabiony. Nie zawsze towarzyszą jej inne objawy, jednak najczęściej pojawia się, gdy dziecko zmaga się z kaszlem, bólem gardła lub gorączkuje. Choć w większości przypadków jest przemijającym objawem infekcji, to jeśli ulega nasileniu, koniecznie należy skonsultować się z lekarzem.

Chrypkę u dzieci  towarzyszącą infekcji układu oddechowego o miernym nasileniu można leczyć domowymi sposobami. Ważne, by maluch oszczędzał głos, a tym samym, o ile to możliwe, unikał głośnego, długiego mówienia, śpiewania, krzyku i płaczu. 

Do najskuteczniejszych domowych sposobów pomagających w pozbyciu się chrypy zaliczamy:

• przebywanie w pomieszczeniu o optymalnej wilgotności powietrza,
• wypijanie dużej ilości płynów, co ma na celu nawilżenie dróg oddechowych,
• unikanie ekspozycji na czynniki podrażniające drogi oddechowe, tj. dym papierosowy, zanieczyszczenie powietrza,
• unikanie stosowania leków obkurczających naczynia krwionośne, które mogą przyczynić się do nasilenia objawów,
• stosowanie leków przeciwzapalnych, przeciwbólowych lub przeciwgorączkowych,
• w przypadku nasilonego kaszlu warto podać dziecku leki przeciwkaszlowe odpowiednie do wieku,
• miód – wykazuje właściwości przeciwzapalne, przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne i nawilżające. 
• inhalacje z dodatkiem soli fizjologicznej lub sody oczyszczonej.

W leczeniu chrypki u dzieci stosuje się także preparaty na bazie wyciągów roślinnych (syropy i tabletki do ssania) dostępne w aptece bez recepty.

Krótkotrwała chrypka, czyli utrzymująca się poniżej 14 dni, zwłaszcza jeśli jest wynikiem przeforsowania strun głosowych lub infekcji, zazwyczaj nie wymaga szerszej diagnostyki.  Z kolei chrypka dokuczająca dziecku dłużej niż dwa tygodnie wymaga konsultacji laryngologicznej z badaniem krtani. 

Jeśli chrypka występuje  ze świszczącym oddechem, szczekającym kaszlem lub dusznością, to znak, że być może dziecko zmaga się z zapaleniem krtani. Powodem do niepokoju powinna być także nagła, pojawiająca się szczególnie w nocy chrypka. W takim przypadku niezbędna jest wizyta u lekarza, a leczenie często polega na podaniu glikokortykosteroidów w nebulizacji, doustnie lub domięśniowo.