Odwodnienie w ciąży – objawy i pierwsza pomoc

Kobiety w ciąży są szczególnie narażone na odwodnienie. Składa się na to kilka czynników, które dotykają większości ciężarnych. Jednym z powodów zwiększonego narażenia na odwodnienie są wymioty występujące szczególnie często na wczesnym etapie ciąży. Są one spowodowane zmianami hormonalnymi zachodzącymi w ciele kobiety. Głównymi „winowajcami” nudności i wymiotów u ciężarnych są:

• gonadotropina kosmówkowa, 
• progesteron,
• estrogeny. 

Choć jednoznaczny mechanizm ich wystąpienia nie jest do końca znany, uważa się, że wymienione hormony wpływają na motorykę żołądka i ostatecznie prowadzą do wymiotów. 

Inną przyczyną odwodnienia w ciąży może być oczywiście zbyt mała ilość przyjmowanych płynów. U kobiet ciężarnych objętość krwi zwiększa się podczas tych 9 miesięcy. Z tego też powodu powinnaś pamiętać o przyjmowaniu odpowiedniej ilości płynów, najlepiej wody, szczególnie w okresie zwiększonej aktywności czy w czasie upałów. Warto podkreślić, że słodzone napoje nie tylko nie gaszą pragnienia, ale także mogą doprowadzić do rozwinięcia się cukrzycy ciążowej. 

Okres ciąży to czas, kiedy układ odpornościowy kobiety działa nieco słabiej. Jest to całkowicie naturalne zjawisko, które ma uchronić przed uznaniem płodu za „ciało obce”, które należy zwalczać. Prowadzi to jednak do większego narażenia na drobnoustroje chorobotwórcze, a nie tylko do zabezpieczenia dziecka podczas 9 miesięcy ciąży. Osłabiony organizm przyszłej mamy to łatwiejszy cel dla wirusów wywołujących biegunkę, która również doprowadzić może w bardzo krótkim czasie do odwodnienia.

Do objawów odwodnienia należą:

• wzmożone uczucie pragnienia,
• ogólne osłabienie,
• problemy z koncentracją,
• zmniejszenie ilości oddawanego moczu,
• suchość jamy ustnej,
• bóle głowy,
• przyspieszenie akcji serca.

Organizm kobiety w ciąży jest bardziej wrażliwy na wszelkie zaburzenia, dlatego objawy odwodnienia nigdy nie powinny być lekceważone, a niedostatki wody w organizmie na bieżąco uzupełniane.

Pierwsza pomoc przy odwodnieniu

Pierwsza pomoc w sytuacjach odwodnienia w warunkach domowych polega przede wszystkim na intensywnym nawadnianiu kobiety będącej w ciąży. W tym celu powinna być używana woda pozbawiona substancji słodzących. Ponadto, kobieta ciężarna powinna położyć się lub usiąść, co zapobiegnie omdleniu, które może przytrafić się w stanie odwodnienia organizmu.  

Kroplówka w ciąży – stosować w ciąży?

W niektórych sytuacjach odwodnienie jest tak duże, że nie ma możliwości, aby uzupełnić braki wody w organizmie jedynie doustnym przyjmowaniem płynów. W takich sytuacjach konieczne może okazać się użycie kroplówki, czyli nawodnienie dożylne. Pamiętaj jednak, że kroplówkę może podać jedynie wykwalifikowana osoba. Gwarantuje to nie tylko bezpieczne przeprowadzenie całej procedury, ale także wybór adekwatnego płynu do nawadniania. 

Elektrolity w ciąży – czy są bezpieczne?

Dobrym pomysłem w sytuacjach odwodnienia jest również uzupełnienie płynów poprzez zastosowanie preparatów zawierających elektrolity utracone wraz z potem, wymiotami lub biegunką. Przykładem takiego preparatu może być np. Orsalit, który jest dostępny w aptekach. Należy rozpuścić taki preparat w odpowiedniej ilości wody podanej na ulotce. Stosowanie elektrolitów to nie tylko skuteczny, ale i bezpieczny sposób pomocy odwodnionej kobiecie ciężarnej.

Trudno jednoznacznie wskazać moment, kiedy odwodniona kobieta ciężarna powinna udać się do szpitala. Z pewnością nie wolno zwlekać przy bardzo nasilonych wymiotach lub biegunce, a także przy wystąpieniu objawów ze strony układu nerwowego, takich jak:

• utrudniony kontakt z otoczeniem, 
• zamroczenie, 
• trudności z logicznym myśleniem. 

Udanie się na izbę przyjęć jest również wskazane, jeżeli tętno znacząco wzrośnie, a ciśnienie tętnicze krwi zacznie spadać. Pamiętaj, że w przypadku ciąży lepiej „dmuchać na zimne” i nie zwlekać z podjęciem decyzji o udaniu się do szpitala.

Odwodnienie w ciąży może przybierać różne formy oraz stopień zaawansowania. Przy łagodnym odwodnieniu kobieta odczuwa z reguły jedynie zwiększone pragnienie. Kiedy deficyt wody w organizmie się zwiększa, mogą pojawić się również zaburzenia ze strony układu nerwowego, które zostały wcześniej wspomniane. Przy bardzo dużym odwodnieniu organizmu może dojść do poważnych zaburzeń elektrolitowych, które w ostateczności doprowadzić mogą do zagrażających życiu zaburzeń rytmu serca. Pamiętaj, że odwodnienie to poważna sytuacja, która w szczególności u kobiet w ciąży nie powinna być lekceważona.