Wysypka wirusowa u dzieci

Wysypką nazywamy zmiany skórne o zróżnicowanym wyglądzie, kolorze i charakterze. Najczęściej występuje w postaci grudek, plamek i pęcherzyków. Zmiany na skórze mogą mieć różny kolor, zazwyczaj w tonacji od bladoróżowego przez żywoczerwony po wręcz krwotoczny. Mogą wystawać ponad powierzchnię skóry – wysypka wygląda wtedy tak, jakby pojawiły się na skórze narośle.

Oceniając zmiany na skórze, oprócz koloru, lekarz bierze pod uwagę:

• tempo powstawania zmian,
• zmiany w ich ciepłocie,
• szybkość narastania, 
• kolejność zajmowanych fragmentów skóry (w jednym czasie, stopniowo), 
• obecność na śluzówkach, 
• czas trwania,
• sposób ustępowania (kolejność, szybkość, przebarwienia, łuszczenie).

Zmiany na skórze to zazwyczaj tylko jeden z objawów choroby wirusowej. Sama ocena wysypki wirusowej u niemowlaka czy większego dziecka nie wystarczy, by dokonać diagnozy, choć oczywiście pewne zmiany skórne są typowe dla niektórych chorób. Omówimy je poniżej.

Wykwit skórny jest często  pierwszym objawem choroby. Dlatego dobrze jest wiedzieć, jak wyglądają krostki w poszczególnych dolegliwościach, np. odrze czy różyczce. 

Odra

To ostra choroba zakaźna o charakterze wirusowym. Jej zapowiedzią jest światłowstręt i zapalenie krtani. Choroba ta powoduje męczący, suchy kaszel. Na śluzówce jamy ustnej mogą pojawić się białe plamki z czerwoną obwódką. Grudkowej wysypce o nieregularnych kształtach często towarzyszy wysoka temperatura (nawet powyżej 39 st. C.). Zmiany skórne na początku zlokalizowane są na twarzy, a następnie obejmują tułów, ręce i nogi. 

Różyczka

Wysypka ma charakter plamek o bladoróżowej barwie, rozmieszczonych na całym ciele. Zmiany skórne obejmują najpierw obszar za uszami, a potem rozprzestrzeniają się na tułów. Węzły chłonne są powiększone. Niekiedy przy wysypce wirusowej towarzyszącej różyczce dziecko może lekko gorączkować i być marudne. 

Ospa wietrzna

Wysypka w tej chorobie występuje w postaci plamek, grudek, pęcherzyków zarówno na skórze, jak i na błonach śluzowych, pozostawiając bolesne nadżerki. Skóra bardzo swędzi, rozdrapywanie ran może wywołać nadkażenie bakteryjne i blizny. Wykwity skórne najpierw pojawiają się na głowie, a następnie na całym ciele. Objawami towarzyszącymi są zazwyczaj wysoka temperatura oraz nieprzyjemny świąd. 

Półpasiec

To choroba wirusowa występująca u dzieci, które przebyły ospę wietrzną. Wysypka przy półpaścu to małe pęcherzyki, które pojawiają się zwykle na wąskim pasie skóry po jednej stronie tułowia i na twarzy. Towarzyszą im pieczenie i silny ból. 

Trzydniówka

To dolegliwość dotykająca niemowlęta i dzieci do czwartego roku życia. Początkowo u dziecka pojawia się wysoka temperatura, której często towarzyszy ból gardła, katar, biegunka czy ból głowy. Gdy spada gorączka, ujawnia się drobna wysypka przypominająca różyczkę, która może utrzymywać się do trzech dni. Zazwyczaj zlokalizowana jest ona na plecach, brzuchu, karku oraz kończynach. 

Rumień zakaźny

Występuje w postaci sinoczerwonych plamek na kończynach i tułowiu, a na twarzy ma kształt skrzydeł motyla. Czasami zdarza się ból głowy i mięśni oraz podwyższona temperatura ciała. 

Zapalenie opon mózgowych

Zazwyczaj wywołane jest przez meningokoki. Zmiany na skórze o charakterze wysypki można zaobserwować w przypadku uogólnienia zakażenia (wystąpienia posocznicy). Pojawiają się wtedy punktowe wybroczyny, a potem większe plamy, które nie znikają pod wpływem ucisku.

Szkarlatyna (płonica)

Cechą charakterystyczną tej choroby są niewielkie krostki o czerwonej barwie łączące się w większe grupy występujące na całym ciele (pod pachami, w zgięciach łokci, pod kolanami). Zmiany skórne mogą pojawić się w ciągu doby od wystąpienia wysokiej gorączki. Objawami towarzyszącymi są bóle brzucha oraz gardła.

W przypadku różyczki nie trzeba smarować zmian skórnych. Jeśli dziecko ma mniej niż 6 miesięcy, a gorączka nie mija, wówczas należy skonsultować się z lekarzem. Warto izolować dziecko w czasie choroby, aby nie narażać innych na zarażenie. 

U dziecka cierpiącego na odrę wysoka gorączka jest wskazaniem do wizyty u specjalisty.  

Zmiany skórne w przebiegu ospy wietrznej należy smarować preparatami łagodzącymi świąd oraz przyspieszającymi wysychanie. 

W przypadku półpaśca konieczna jest wizyta u pediatry w celu podania leków przeciwbólowych oraz łagodzących świąd. 

Gorączki trzydniowej się nie leczy. Maluch powinien dużo pić, a gdy temperatura  przekracza 38 st. C., trzeba mu podać środki przeciwgorączkowe dla dzieci. Każde niemowlę z gorączką powinno być zbadane przez pediatrę, by wykluczyć inne jej przyczyny (np. zapalenie ucha, infekcję bakteryjną itp.). 

Nie ma też konieczności leczenia rumienia zakaźnego, wystarczy pozostawić dziecko w domu przez okres pięciu dni, aby nie zarażało innych. Po tym czasie przez okres kilku tygodni pod wpływem zimna lub ciepła wciąż mogą pojawiać się na skórze rumieniowe zmiany skórne. 

Gdy dziecko zachoruje na nagminne zapalenie opon mózgowych i wystąpi posocznica, wizyta w szpitalu jest konieczna.  

Wysypka świadcząca o szkarlatynie (płonicy) zazwyczaj zanika po tygodniu leczenia antybiotykiem.

Jeśli dziecko ma wysypkę, a przy tym gorączkuje, jest osłabione, najpewniej zaraziło się jedną z chorób wieku dziecięcego. Wysypkę wywołaną infekcją łatwo rozpoznać, bo pojawia się w określonych miejscach i układa w charakterystyczne wzory. Wówczas konieczna jest wizyta u pediatry, który oceni skalę choroby i zaleci odpowiedni sposób leczenia.

Nawet jeśli lekarz zaordynuje jedynie leczenie objawowe, warto zadbać o to, by dziecko pozostawało pod kontrolą. Fakt wystąpienia u dziecka choroby zakaźnej jest dokumentowany przez służby medyczne. Robi się to w celu obserwacji rozprzestrzeniania się choroby. O wystąpieniu choroby zakaźnej u przedszkolaka należy powiadomić personel placówki, by uprzedzono innych rodziców o możliwości wystąpienia choroby także u ich dziecka.