Afty u dzieci

Afty u dzieci są niewielkimi zmianami występującymi w jamie ustnej. Owrzodzenia w formie nadżerek pojawiają się zarówno u noworodków i niemowląt, jak i starszych dzieci. Najczęściej jednak rozwijają się u młodzieży. W przypadku, gdy bolesne owrzodzenia nieustannie powracają, mówimy o aftozie nawrotowej. 

Choć afty bywają mylone z pleśniawkami, są to dwie odmienne przypadłości. Pleśniawki przyjmują postać białych, małych kropek, wyglądem przypominających grudki ściętego mleka. Ponadto rozwojowi aft sprzyja środowisko kwaśne, z kolei pleśniawkom zasadowe. Pleśniawki są rodzajem infekcji błony śluzowej jamy ustnej, do której dochodzi w wyniku zakażenia grzybami.  

Afty u dziecka w jamie ustnej najczęściej pojawiają się w wyniku niewłaściwej higieny. Brudne ręce czy zabawki wkładane do buzi są źródłem infekcji. W przypadku gdy błona śluzowa jamy ustnej jest podrażniona, bardzo łatwo dochodzi do zakażenia i rozwoju afty. Te niewielkie zmiany mogą być wynikiem urazów mechanicznych w jamie ustnej, np. przygryzienia policzka czy wargi. 

Istotną rolę odgrywają również czynniki genetyczne – w przypadku gdy rodzice zmagają się z aftozą nawrotową, istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo, że „zaatakuje” ona również i dziecko. Do rozwoju aft przyczyniają się także niedobory witamin i minerałów, a w szczególności żelaza i witaminy B12. Nie bez znaczenia jest osłabienie i spadek odporności organizmu.  Afty pojawiają się także u ząbkujących niemowląt.

Afty są dość bolesne, przez co są bardzo uciążliwe dla dziecka. Najczęściej pojawiają się na dziąsłach, wargach, wewnętrznej stronie policzków, na podniebieniu i języku. Afty występują pojedynczo lub większych skupiskach, których średnica może osiągać nawet do 3 cm. Jedna afta na policzku u dziecka nie utrudnia funkcjonowania, jednak jeśli w jamie ustnej pojawi się ich kilka, to ból i pieczenie utrudnia maluchowi picie i jedzenie, jak również higienę jamy ustnej. Stan zapalny przyjmuje postać okrągłych lub owalnych punktów z białym nalotem, otoczonych czerwoną obwódką. Dolegliwości bólowe, które pojawiają się przy tego rodzaju schorzeniu sprawiają, że dziecko staje się płaczliwe, marudne, ma kłopoty ze snem. Aftowemu zapaleniu jamy ustnej może towarzyszyć opuchnięcie dziąseł, powiększenie sąsiadujących węzłów chłonnych, podwyższona temperatura ciała. 

Jak wyleczyć afty u dziecka? U większości dzieci afty po tygodniu znikają samoistnie. Jednak zawsze warto wdrożyć leczenie, by zniwelować bolesne objawy, zmniejszyć stopień odczuwania bólu, przyspieszyć proces gojenia się ran i zapobiec ich częstemu powstawaniu. 

Niezbędne jest przestrzeganie zasad higieny jamy ustnej i próba eliminacji urazów mechanicznych – przygryzania wargi czy błony śluzowej jamy ustnej. By złagodzić ból związany z gryzieniem pokarmów, warto podawać dziecku delikatne dania o gładkiej konsystencji – zupy krem, musy warzywne czy owocowe. Z diety należy wyeliminować owoce cytrusowe, napoje gazowane, ostre przyprawy i produkty o twardej, „chropowatej” konsystencji, które nasilają ból i podrażniają rany. W zniwelowaniu bólu pomocne okaże się picie dużej ilości wody, a także stosowanie pasty, która w składzie nie zawiera laurosiarczanu sodu (SLS).

Jeśli domowe sposoby nie przynoszą oczekiwanych rezultatów i pomimo upływu dni afty nie znikają, a ból nasila się – należy udać się do lekarza. W przypadku gdy dziecko nie chce pić i jeść, może dojść do odwodnienia organizmu, a tym samym konieczności hospitalizacji i podłączenia kroplówki. 

Częste afty u dziecka wymagają konsultacji lekarskiej, a najlepszym rozwiązaniem będzie wizyta u stomatologa, który zaleci wykonanie badań krwi w celu wykluczenia nieprawidłowości wpływających na zły stan jamy ustnej. Postępowanie farmakologiczne opiera się na wykorzystaniu leków stosowanych miejscowo – steroidów i leków odkażających.