Jak zrobić domowe elektrolity?

Elektrolity to grupa składników mineralnych, które w organizmie człowieka pełnią ważną rolę w utrzymaniu równowagi wodno-elektrolitowej niezbędnej do przebiegu procesów życiowych. Do elektrolitów zalicza się przede wszystkim sód, potas i chlor (w formie kationów lub anionów), które najszybciej tracone są w czasie biegunki i/lub wymiotów. Nie bez znaczenia są także magnez czy wapń.

Niedobór elektrolitów wiąże się nie tylko z odwodnieniem i osłabieniem. Może też prowadzić do problemów z kurczliwością mięśni, zaburzeń pracy serca, a w skrajnej postaci do splątania, omdleń i zagrożenia życia.

Jednak w potocznym rozumieniu elektrolity to apteczne preparaty, najczęściej w postaci proszku do rozrabiania z wodą, których główną rolą jest nawadnianie, dostarczanie energii w postaci glukozy i wyrównywanie strat sodu, chloru oraz potasu. Skład takich produktów powinien być jak najprostszy, bez dodatku substancji słodzących czy konserwantów. Niektórzy producenci uzupełniają preparaty dla dzieci naturalnymi aromatami. Nie powinno cię to niepokoić, bo bywa, że taki dodatek ułatwia dziecku picie elektrolitów i przyspiesza powrót do zdrowia.

W składzie elektrolitów szukaj przede wszystkim:

• glukozy,
• chlorku sodu,
• chlorku potasu,
• cytrynianu sodu.

Elektrolity pije się zawsze wtedy, gdy dochodzi do dużej utraty płynów z organizmu. Ma to miejsce przede wszystkim w czasie infekcji przewodu pokarmowego, której towarzyszą biegunka i wymioty, a czasem także gorączka. 

W takiej sytuacji organizm zarówno dziecka, jak i dorosłego traci nie tylko wodę, ale także sód, potas i chlorki. Jednocześnie utrudnione jest przyjmowanie pokarmów, przez co ciało nie dostaje źródła energii i nie może się regenerować. To wszystko składa się na postępujące z godziny na godzinę odwodnienie i ogromne zmęczenie. Elektrolity podaje się, by zatrzymać ten proces i skrócić czas biegunki/wymiotów.

Do utraty elektrolitów może dojść także wraz z potem, np. w czasie intensywnych upałów lub po długiej aktywności fizycznej (czasem jedno łączy się z drugim). Z tego powodu elektrolity bywają także potrzebne w czasie urlopu w krajach, w których latem wysoka temperatura bywa niebezpieczna.

Bardzo ważne jest, by pamiętać, że do odwodnienia dochodzi szybciej u małych dzieci, które dodatkowo nie potrafią precyzyjnie opisywać swojego pogarszającego się samopoczucia. Dobrym sposobem na obserwowanie stopnia odwodnienia u dziecka jest przyglądanie się kolorowi moczu. Jeśli jest on ciemno-żółty czy wręcz brunatno-pomarańczowy, to z dużą dozą prawdopodobieństwa masz do czynienia z odwodnieniem. U niemowląt i noworodków warto także oceniać wypełnienie pieluszki, by określić, czy ilość moczu nie uległa zmniejszeniu. Do innych objawów odwodnienia należą:

• suchość śluzówek jamy ustnej,
• zapadnięte gałki oczne,
• przyspieszona akcja serca,
• płacz bez łez.

Prosty napój z elektrolitami możesz przygotować, korzystając z tego, co masz w kuchni. Jednak odradzam ci to w sytuacji, kiedy biegunka/wymioty są wyjątkowo intensywne, a dziecko „przelewa” się przez ręce i szybko słabnie. W takim przypadku lepiej jest postawić na preparaty z apteki, co do których masz pewność, że proporcje zastosowanych składników są odpowiednie. Kiedy dziecko zaczyna odzyskiwać siły, możesz spróbować domowych elektrolitów, które z pewnością są tańsze od tych z apteki, bo bazują na powszechnie dostępnych składnikach.

Z odpowiednią wiedzą sama przygotujesz domowe elektrolity dla dzieci. Źródłem glukozy jest w nich np. miód lub cukier brązowy. Sód uzupełnisz przez dodatek chlorku sodu, czyli po prostu zwykłej soli kuchennej. Potas możesz uzyskać z wody mineralnej, która będzie bazą domowych elektrolitów. Wybierając wodę w sklepie, czytaj etykiety i wybieraj taką, która ma najwyższą zawartość potasu. Potem, wraz ze zdrowieniem dziecka, możesz mu też podawać sok pomidorowy z odrobiną cukru (sól najczęściej już jest w składzie).

Pamiętaj, że w sytuacji odwodnienia najważniejsze jest, by dziecko piło, a o tym często decyduje smak elektrolitów. Dlatego śmiało dodawaj niewielkie ilości soku z cytrusów czy świeże zioła, jeśli tylko zwiększy to prawdopodobieństwo, że dziecko chętniej wypije domowe elektrolity.

Domowe elektrolity dla dzieci

Zobacz uniwersalny przepis na elektrolity dla dzieci. 

Potrzebujesz:

• 1 litr wody mineralnej (z jak największą zawartością potasu),
• 3 łyżki miodu lub cukru brązowego,
• 1–2 łyżki soku z cytrusów lub 1 rozgnieciona truskawka,
• ¼ łyżeczki zwykłej soli kuchennej (nie musisz kupować soli morskiej czy himalajskiej),
• świeże zioła (jeśli dziecko je lubi).

W wodzie rozpuść miód/cukier oraz sól, dodaj sok z cytrusów/truskawkę i ewentualnie listki świeżych ziół. Zamiast wody mineralnej możesz też użyć słabego naparu z herbaty. Wraz z poprawiającym się samopoczuciem dziecka zamień wodę z miodem, solą i dodatkami smakowymi na rozcieńczony sok owocowy ze szczyptą soli.

Elektrolity podawaj w ilościach zgodnych z zaleceniami producentów. Jeśli stosujesz domowe elektrolity, to znajdź w Intrenecie ulotkę dowolnego preparatu z elektrolitami i sprawdź sugerowane ilości. Zastosuj podobną ilość domowych elektrolitów.

Niezwykle ważne jest nie tylko ile, ale także jak podajesz elektrolity. W czasie biegunki/wymiotów bardzo często ciało nie przyjmuje dużej ilości płynów na raz. Dlatego elektrolity podawaj w małych ilościach np. kilka łyżek co kilka–kilkanaście minut. Jeśli Twoje dziecko chętnie pije, to podaj mu elektrolity z rurką, co spowolni ich spożycie. Częściej jednak dzieci reagują niechęcią na smak elektrolitów, dlatego zadbaj o naturalne dodatki smakowe i zachęcający, kolorowy kubek. Odpowiedni skład i sposób podawania elektrolitów przyspieszy powrót dziecka do zdrowia.