Jakie psy są najlepsze dla dzieci?

To pytanie należałoby sformułować nieco inaczej: czy dziecko powinno mieszkać pod jednym z dachem z psem? Oczywiście! Czworonożny towarzysz pomaga rozwijać poczucie obowiązku, otwartość na otaczający na świat, kontakt z nim uczy odpowiedzialności i opiekuńczości. 

Należy przy tym zaznaczyć, że to przecież nie dziecko, szczególnie małe, ma psa. Dlatego gdy poszukujemy czworonoga, nie ma sensu wpisywanie do wyszukiwarki internetowej haseł: : „psy dla dzieci”, „najlepsze psy dla dzieci”, „mały piesek dla dzieci” czy „psy kochające dzieci”. Opiekunami psa są rodzice dziecka i to oni powinni tak kształtować wzajemne relacje, by dla wszystkich domowników były one satysfakcjonujące. Ponadto porady dotyczące poszczególnych ras często nie wynikają z wiedzy na temat psów, lecz z osobistych doświadczeń piszącego.

– Każdy pies potrzebuje czuć się bezpiecznie i każdy pies może ugryźć. Nie ma więc takiej rasy, która byłaby odpowiednia dla dzieci. Są psy bardziej lub mniej towarzyskie, chętne do współpracy, zainteresowane człowiekiem – są to jednak cechy ogólne i psy z jednego miotu mogą się różnić od siebie tak samo, jak różni się ludzkie rodzeństwo – pisze w wydanej ostatnio książce Szczeka, merda, mówi jej współautorka Zofia Zaniewska-Wojtków, trenerka i behawiorystka psów ze szkoły Psiedszkole i Wojtków Szkolenia.

Obowiązkiem opiekunów psa, czyli mamy i taty, jest nauczenie dziecka, w jaki sposób bawić się z psem, by obie strony były zadowolone. Opiekunowie powinni przekazać dziecku wiedzę o tym, co pies lubi, a co go frustruje. 

Jak pisze Zofia Zaniewska-Wojtków: – Musimy nie tylko pilnować, by pies nie zrobił dziecku krzywdy, ale również, by ono nie zrobiło krzywdy psu. Nie powinniśmy pozwalać na to, aby dziecko przeszkadzało psu, gdy zwierzę je lub odpoczywa. Aby psy były przyjazne dla dzieci, trzeba nauczyć maluchy, by nie budziły swoich pupili, gdy śpią, nie zabierały im miski, gdy jedzą, nie wyrywały im niczego z pyska. Pies nie jest zabawką – nie wsiada się na niego jak na konika, ani nie ciągnie za uszy czy ogon.

Trzeba nauczyć dziecko, by szanowało przestrzeń osobistą czworonoga. Bo gdy zwierzę nie ma poczucia bezpieczeństwa, może zareagować agresją.

Warto opowiadać maluchom ciekawostki o psach – mogą one być wskazówką, jak lepiej dogadać się z pupilem. Maluchy na pewno zainteresuje, że machanie ogonem nie zawsze jest oznaką radości. Gdy pies merda nim nisko, przy podłożu, może oznaczać, że czuje się niepewnie. Warto też uświadomić dziecku, że pies nie może jeść czekolady, ponieważ zawiera ona substancję, która może spowodować silne zatrucie. Nie wolno mu w żadnym wypadku przystrzyc wąsów, bo dzięki nim pies np. potrafi w ciemności omijać przeszkody.

Gdy spytamy autorów książki Szczeka, merda, mówi, jaki mały pies dla dziecka będzie najodpowiedniejszy, nie otrzymamy jednoznacznej odpowiedzi: – O jednych rasach pisze się, że są lojalne czy dostojne, inne zaś określa się jako odpowiednie dla rodzin z dziećmi. Takie opisy są bardzo powierzchowne i niedokładne, bo nie oddają w pełni złożoności grup, typów i ras, a także indywidualnych cech psów. Trudno dokonać trafnego wyboru tylko na podstawie krótkiej listy cech rasy, która na dodatek może okazać się myląca i niezgodna z najnowszą wiedzą na temat psów. (…) Niefortunne jest też określanie całej rasy jako upartej, leniwej, złośliwej czy wesołej. Te cechy wynikają z tego, jak pies się czuje, jak wygląda jego relacja z nami, jak się z nim komunikujemy i czy dbamy o jego potrzeby.

Wpisując do wyszukiwarki internetowej hasło „duże psy łagodne dla dzieci” czy „psy terapeutyczne dla dzieci”, często znajdziemy odpowiedź, że są to labradory i goldenretrievery. Zofia Zaniewska-Wojtków nie podziela tej opinii: – To przede wszystkim psy myśliwskie  – dopiero gdy zaspokoją swoje naturalne potrzeby, będą szczęśliwe i mogą okazać się dobrymi kompanami dla rodzin. Labrador w czasie wielogodzinnych polowań biega, tropi, przynosi myśliwemu zwierzynę. Jest nastawiony głównie na ruch i współpracę; golden obserwuje otoczenie, jest kierowany przez popęd, szybko biegnie w jakieś miejsce, następnie wyszukuje i przynosi zdobycz.

Rodzice często pytają też o najlepsze psy do towarzystwa dla dzieci. Istnieje wprawdzie grupa psów określana jako „psy do towarzystwa”, do której należą m.in. chihuahua, grzywacz chiński, maltańczyk, pekińczyk czy mops, ale wcale nie jest powiedziane, że to właśnie jej przedstawiciele najlepiej sprawdzą się w rodzinach z dziećmi. – Najczęstszym błędem jest traktowanie psa do towarzystwa jak maskotki. Tymczasem to nie pluszak, którego możemy brać na ręce, kiedy tylko nam się spodoba, i przestawiać z miejsca na miejsce. To pies, który tak jak każde inne zwierzę potrzebuje poczucia bezpieczeństwa i poszanowania jego strefy osobistej – przekonuje Zofia Zaniewska-Wojtków. Behawiorystka uważa też, że w odniesieniu do niektórych ras nie powinno się też używać sformułowania „psy broniące dzieci”. Psa w żadnym razie nie można traktować jako „osoby odpowiedzialnej” za czyjeś zdrowie i życie.

Powszechnie sądzi się, że w mieszkaniu najlepiej będzie czuł się piesek raczej niewielki, natomiast w domu z ogrodem przedstawiciel którejś z większych ras. Podobnie jak wiele innych obiegowych opinii na temat psów i ta dotyczy nie wszystkich przedstawicieli poszczególnych ras, a jak podaje Międzynarodowa Federacja Kynologiczna, jest ich na świecie 340, nie biorąc pod uwagę niezliczonej gromady kundelków, zwanych bardziej elegancko psami wielorasowymi.

– Nie powiemy wam, która rasa sprawdzi się w domu z małymi dziećmi albo fajnie odnajdzie się w dużej rodzinie. Odpowiemy natomiast, jak zabrać się do poszukiwania wymarzonego psa i dlaczego kluczowym kryterium przy wyborze takiego towarzysza powinien być nasz tryb życia. Relacja człowieka z psem przypomina jego związek z drugim człowiekiem, który opiera się na szacunku, cierpliwości, skutecznej komunikacji i wzajemnej opiece – piszą w swej książce Zofia Zaniewska-Wojtków i Piotr Wojtków.