Jakie objawy ma zapalenie mięśni u dzieci?

Ból mięśni u dzieci zdarza się dość często i ma rozmaite przyczyny. Najczęściej jest to efekt urazów lub przeciążeń spowodowanych aktywnością młodego człowieka. Dość częstym zjawiskiem są bóle wzrostowe pojawiające się zwykle między 3. a 5. oraz 8. a 11. rokiem życia wynikające z intensywnego rozwoju organizmu. Odczuwane są najczęściej z przodu ud, w łydkach i pod kolanami, przede wszystkim wieczorem i nocą. Trwają zazwyczaj kilkadziesiąt minut i mają charakter napadowy, pojawiają się co kilka dni, a nawet miesięcy.

Ból mięśni nóg u dziecka może być spowodowany chorobami tkanki łącznej, zaburzeniami hormonalnymi czy niedoborami pokarmowymi. Przyczyną takich dolegliwości bywają infekcje związane z aktywnością bakterii lub wirusów (Epsteina-Barra, zapalenia wątroby typu B i C, ospy wietrznej i półpaśca).

Takie dolegliwości mogą też wskazywać na zapalenie mięśni u dzieci. W ostatnich latach przybywa przypadków tzw. łagodnego ostrego dziecięcego zapalenia mięśni określanego często skrótem BACM (ang. benign acute childhood myositis). Jest ono następstwem grypy oraz innych infekcji. 

Znacznie rzadszym zjawiskiem są młodzieńcze idiopatyczne miopatie zapalne (MIMZ). To przewlekłe choroby autoimmunologiczne charakteryzujące się osłabieniem mięśni (głównie obręczy barkowej i biodrowej, mięśni grzbietu i karku) oraz towarzyszącym im zmianom skórnym. 

Zapalenie mięśni to schorzenie, w przebiegu którego dochodzi do uszkodzenia komórek mięśniowych. Stan zapalny przejawia się dokuczliwymi bólami mięśni, a niekiedy także zmianami skórnymi, zwyrodnieniami włókiem mięśniowych, a w skrajnych wypadkach ich martwicą.

Uciążliwe skurcze mięśni nóg u dziecka mogą być objawem ostrego łagodnego zapalenia mięśni, czyli następstwa chorób wywołanych przez wirusy (grypy, AH1N1czy enterowirusy). Schorzenie najczęściej występuje u chłopców w wieku szkolnym i pojawia się w jesienno-zimowym okresie zwiększonej zapadalności na zakażenia dróg oddechowych.

Natomiast w przypadku miopatii zapalnych częściej narażone są na nie dziewczynki. Szczyt zachorowań przypada między 5. a 11. rokiem życia.

Zapalenie mięśni u dzieci nieprzypadkowo bywa nazywane epidemiczną bolesnością mięśni łydek. Zazwyczaj objawia się nagłym ich bólem oraz osłabieniem, które mogą okazać się na tyle silne, iż młody człowiek traci władzę w nogach i nie może chodzić. Ból pojawia się najczęściej rano. Jeśli dolegliwość jest spowodowana grypą, występuje zwykle w okresie 24–72 godzin po ustąpieniu ostrych objawów choroby (gorączka, kaszel, katar). 

Ból ustępuje samoistnie po 2-3 dniach i dziecko znów zaczyna powoli stawać na nogach. Całkowite wyzdrowienie następuje po ok. tygodniu. Po ustąpieniu objawów możliwe są jednak nawroty, zwłaszcza po infekcjach lub zbyt pochopnie odstawionym leczeniu.

Zapalenie mięśnia objawy może mieć też inne. Często towarzyszy mu ogólne osłabienie i zmęczenie, nadwrażliwość dotykowa czy opuchlizna. W przypadku miopatii zapalnych występują charakterystyczne zmiany skórne w postaci rumieni (niekiedy w kształcie motyla) czy obrzęków powiek, wargi górnej lub nasady nosa.

Rodzice często zastanawiają się, co na bóle mięśni może pomóc. Na pewno tego typu dolegliwości, zwłaszcza o dużym nasileniu, wymagają konsultacji lekarskiej. Leczenie jest wyłącznie objawowe – dziecko otrzymuje środki przeciwbólowe odpowiednie dla jego wieku i wagi. Konieczny jest też wypoczynek oraz ograniczenie wysiłku. 

Specjalista może zalecić badania krwi i moczu, by wykluczyć poważniejsze schorzenia nerwowo-mięśniowe (np. zespół Guillaina i Barrégo), chorobę autoimmunologiczną czy dystrofię mięśniową.

Niekiedy, po przejściu zapalenia, zaleca się rehabilitację ruchową wzmacniającą mięśnie kończyn. Wskazane są masaże oraz zajęcia na basenie, pływanie i ćwiczenia w wodzie.