Jak nawodnić dziecko – porady i praktyczne wskazówki

Woda jest kluczowym składnikiem organizmu. Stanowi około 70 proc. całkowitej masy ciała. Dzięki wodzie zachodzą niemal wszystkie procesy życiowe. Bierze udział w trawieniu, wchłanianiu i wydalaniu. Woda zawarta w ślinie ułatwia formowanie kęsów pożywienia oraz przemieszczanie się ich wzdłuż przewodu pokarmowego. Odpowiada za prawidłowe działanie enzymów trawiennych. Poza tym bierze udział w termoregulacji, czyli utrzymaniu prawidłowej temperatury ciała, transporcie toksyn do miejsc, w których są usuwane z organizmu. Ponadto stanowi ochronę gałki ocznej, mózgu i rdzenia kręgowego. Woda wzmacnia organizm, poprawia odporność, a także wspomaga dystrybucję i metabolizm przyjmowanych leków. Odpowiednie nawodnienie organizmu dziecka jest szczególnie istotne podczas infekcji, której towarzyszy podwyższona temperatura. Spożywanie wystarczającej ilości wody poprawia koncentrację oraz wpływa na poprawę nastroju.

Na skutek nadmiernej utraty wody i elektrolitów z organizmu dochodzi do odwodnienia. Najczęstszą przyczyną są wymioty i biegunka w przebiegu infekcji żołądkowo-jelitowej przy zbyt małej podaży płynów. Odwodnienie, w szczególności u małych dzieci, może przebiegać bardzo gwałtownie. Często doprowadza do poważnych powikłań, np. omdleń czy zaburzeń świadomości. Jak rozpoznać odwodnienie u dziecka? Do najczęstszych objawów świadczących o odwodnieniu należą:

• apatia,
• wzmożona senność,
• płacz bez łez,
• zmniejszona ilość lub całkowity brak oddawanego moczu,
• zapadnięte gałki oczne,
• sucha skóra i błony śluzowe,
• ubytek masy ciała,
• zapadnięte ciemiączko u niemowląt.

Zapotrzebowanie na wodę uzależnione jest od wielu czynników – wieku, masy ciała, poziomu wysiłku fizycznego, stanu zdrowia i temperatury otoczenia.

Jak nawodnić niemowlę? Niemowlętom do 6. miesiąca życia, które karmione są mlekiem mamy, nie ma koniczności podawania wody. Dziecko w drugim półroczu życia potrzebuje od 800 do 1000 ml wody dziennie, a między 1. a 3. rokiem życia powinno otrzymywać jej 1250 ml. Dzieci ważące powyżej 10 kg powinny wypijać dziennie około 1000 ml płynów + 50 ml na każdy kilogram powyżej 10 kg.

Zapotrzebowanie na wodę wzrasta przy podwyższonej temperaturze i obniżonej wilgotności powietrza, kiedy rosną straty wody wraz z potem. Zwiększonej ilości płynów wymaga też dziecko, które aktywnie się rusza lub uprawia sport.

Bardzo ważną rolę woda odgrywa w przebiegu infekcji z towarzyszącą jej gorączką. Stan taki bardzo szybko może doprowadzić do odwodnienia organizmu. Jeśli infekcji towarzyszą także biegunka czy wymioty, należy szczególnie zadbać o regularne podawanie płynów dziecku. Najlepiej, by dziecko przyjmowało je często, małymi porcjami. Doskonale sprawdzi się woda i doustne płyny nawadniające, które pomagają uzupełnić cenne elektrolity.

Chcesz znaleźć pomysły na zdrowe wegetariańskie potrawy dla swojego dziecka, które cierpi na czynnościowe zaparcia? Wypróbuj nasz ebook z przepisami dostosowanymi do diety wegetariańskiej, z właściwą ilością błonnika, którą powinien spożywać Twój maluch. Poradnik został stworzony przez eksperta w dziedzinie dietetyki klinicznej i dziecięcej. Odkryj, co dla Ciebie przygotowaliśmy!

POBIERZ EBOOK

Najlepszym płynem nawadniającym organizm dziecka niepodważalnie jest woda, która nie zawiera kalorii, ma neutralny smak, nie przyzwyczaja do słodkiego, nie uczula i nie wchodzi w interakcję z innymi pokarmami. Oprócz wody można podać dzieciom napary przygotowane z suszonych owoców – ważne, by nie zawierały substancji słodzących. W ich składzie powinny znajdować się tylko naturalne składniki w postaci suszu owocowego. By wzbogacić smak wody można dodać do niej kilka liści świeżej mięty, plaster cytryny lub limonki.

W diecie niemowlęcia nie powinny znajdować się soki owocowe ani warzywne. Soki przyzwyczajają do słodkiego smaku, w wyniku czego dziecko może niechętnie pić wodę. Częste spożywanie płynów bogatych w cukier może także zmniejszyć ilość spożywanego białka czy tłuszczów. Przyczynia się do zwiększenia ryzyka próchnicy zębów, a spożywane w nadmiernej ilości – do problemów z wagą.

Jak nawodnić dziecko w domu? Dzieciom po ukończeniu pierwszego roku życia można podawać mleko jako napój lub dodatek do dań, nie są jednak wskazane dosładzane napoje mleczne. Najbezpieczniejsze jest zwykłe mleko poddane pasteryzacji czy sterylizacji. Warto wystrzegać się również słodkich, gazowanych i kofeinowych napojów mających negatywny wpływ na zdrowie i samopoczucie dzieci. Picie słodkich napojów gazowanych zwiększa także ryzyko agresywnych zachowań i przyczynia się do problemów z koncentracją.

Niektóre dzieci niechętnie piją wodę, co może mieć niekorzystny wpływ na ich zdrowie i samopoczucie.

Jak zachęcić dziecko do picia wody?

• By picie wody stało się ciekawsze, warto zadbać o formę w jakiej ją podajemy. Dzieci, w szczególności młodsze, mogą zainteresować się butelką o ciekawym kształcie czy kolorze. Doskonale sprawdzą się kubki, bidony i butelki z fantazyjnymi kształtami.
• Chcąc wyrobić w dzieciach dobre nawyki, trzeba dać im dobry przykład. Sama często sięgaj po wodę i zachęcaj do tego swoją pociechę.
• Kiedy dziecko wypije wodę, pochwal je i opowiedz, jaką rolę spełnia w organizmie.

Wodę podajemy dziecku tak często, jak to tylko możliwe – przed posiłkiem, podczas zabawy, spaceru czy po aktywności fizycznej. Starszym dzieciom warto pozwolić na samodzielne przygotowanie orzeźwiającego napoju. Woda połączona z kostką lodu i kawałkami kolorowych, świeżych owoców powinna zachęcić do picia. Tak przygotowany napój to zdrowa alternatywa dla słodkich napojów dostępnych w sklepie.

Z picia wody warto uczynić codzienny rytuał połączony z oglądaniem ulubionej bajki, wspólnym graniem w planszówkę czy zabawą w kawiarnię.