Czym się objawia i jak zwalczyć zapalenie migdałków u dzieci?

Zapalenie gardła i migdałków u dzieci jest częstym powodem wizyt u lekarza. Ból gardła pojawia się w przebiegu wielu infekcji, których nie brakuje szczególnie jesienią czy wiosną. Wirusowe zapalenie migdałków u dzieci wywoływane są najczęściej przez rinowirusy, adenowirusy, Herpessimplex, a także wirusy grypy i paragrypy. Z kolei ropne zapalenie migdałków u dzieci to zakażenie bakteryjne, wywoływane najczęściej przez Streptococcus pyogenes. 

Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową oraz przez kontakt z wydzieliną z nosogardła osoby chorej. O przeniesienie patogenów nie jest trudno, dlatego warto uczyć dzieci zasad higieny (przez pandemię koronawirusa większość z nas zna je na pamięć: częste i odpowiednie mycie rąk, kichanie w zgięcie łokcia, nie wycieramy nosa wierzchem dłoni).

Objawy zapalenia migdałków często łączą się z symptomami, które pojawiają się w przebiegu infekcji. To:

• ból gardła,
• katar,
• kaszel,
• chrypka,
• stan podgorączkowy lub gorączka,
• ból mięśni,
• ból brzucha,
• wymioty.

Naszą uwagę powinny zwrócić przede wszystkim dolegliwości ze strony gardła (ból, drapanie, trudności z przełykaniem) – mogą wskazywać na zapalenie gardła i migdałków. Obserwacja jest szczególnie ważna w sytuacji, gdy chodzi o zapalenie migdałków u niemowlaka. Maluch nie powie nam, że boli go gardło, musimy sami wyłapać sygnały, które na to wskazują. Bakteryjne zapalenie migdałków wyróżnia nagły i ostry początek choroby, a objawy są nasilone (pojawia się gorączka, ból gardła uniemożliwia połykanie), a na migdałkach pojawia się biały nalot. W bakteryjnym zapaleniu migdałków nie obserwujemy kataru czy kaszlu.

Objawy wirusowego zapalenia migdałków trwają około tygodnia, ustępują samoistnie. Z kolei objawy bakteryjnego zapalenia migdałków ustępują po podaniu antybiotyku (po około 8-10 dniach).

Możemy wyróżnić także:

• nawrotowe zapalenie migdałków,
• przewlekłe zapalenie migdałków – trwa dłużej niż trzy miesiące, jednak objawy są łagodniejsze niż w przebiegu ostrego zapalenia migdałków.

Leczenie zapalenia migdałków uzależnione jest od przyczyny – to wywołane wirusami wymaga leczenia objawowego (to głównie leki przeciwbólowe, przeciwzapalne i przeciwgorączkowe oraz preparaty o działaniu miejscowym, łagodzące ból gardła), w przypadku zakażenia bakteryjnego niezbędne będzie podanie antybiotyku (głównie penicyliny).

Niezależnie od przyczyny, uciążliwym objawem zapalenia migdałków jest ból gardła. Ulżyć dziecku możemy, podając mu dostosowany do wieku lek – u najmłodszych najczęściej stosowane są syropy i spraye. Co jeszcze możemy zrobić?

• temperatura w pokoju, w którym przebywa dziecko, nie powinna być wysoka, ważne jest także nawilżenie powietrza,
• dziecko powinno dużo pić, nawilżamy w ten sposób śluzówkę,
• jedzenie powinno być łagodne w smaku, miękkie, niepodrażniające gardła,
• możemy zastosować inhalacje oraz nebulizacje z soli fizjologicznej,
• starsze dziecko może stosować płukanki na gardło,
• należy unikać czynników drażniących (jak dym papierosowy).

W przypadku nawracającego zapalenia gardła i migdałków może być zalecony zabieg usunięcia migdałków (tonsillektomia).

Choroba najczęściej ma łagodny przebieg, jednak nie należy jej bagatelizować. Nieleczona angina może skutkować:

• ropniem okołomigdałkowym,
• ropnym zapaleniem węzłów chłonnych szyi,
• gorączką reumatyczną,
• zapaleniem ucha środkowego,
• zapaleniem zatok,
• zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych,
• sepsą.