Ból gardła u dzieci – przyczyny i przebieg

Przyczyną bólu gardła najczęściej są infekcje wirusowe, wywołane m.in. przez rinowirusy, adenowirusy, wirusy paragrypy oraz grypy. Rzadziej ból gardła spowodowany jest zakażeniem bakteryjnym – w tym przypadku zazwyczaj mamy do czynienia ze Streptococcus pyogenes, paciorkowcem wywołującym anginę. Ból gardła może być także efektem podrażnienia i przesuszenia błon śluzowych – na skutek intensywnego kaszlu czy oddychania przez usta podczas uporczywego kataru. Może mieć także związek z urazem (np. oparzeniem).

Przyczyną bólu gardła może być także:

• alergia,
• refluks żołądkowo-przełykowy,
• przerost migdałków,
• wysuszona śluzówka (na skutek suchego powietrza w mieszkaniu, przebywania w klimatyzowanym pomieszczeniu czy biernego palenia).

Ból gardła u niemowlaka może być trudny do rozpoznania. Maluch nie powie nam, że coś go boli – będzie marudny, niespokojny, nie będzie chciał jeść, a podczas przełykania będzie się krzywił. Bólowi gardła często towarzyszą inne objawy związane z infekcją wirusową (jak kaszel, katar, ból mięśni czy gorączka) – jeśli dziecko jest przeziębione, sprawdźmy, czy błona śluzowa gardła i migdałków podniebiennych nie jest zaczerwieniona i rozpulchniona, czy nie ma białego nalotu.

Ból gardła u rocznego dziecka musimy wyłapać my, starsze dziecko zapewne samo poinformuje nas o dolegliwościach. Ból gardła może mieć różne nasilenie i charakter – to m.in. uczucie pieczenia czy drapania w jamie ustnej, ból podczas przełykania lub ból, który całkowicie uniemożliwia połykanie. 

Ból gardła o charakterze wirusowym ustępuje samoistnie, dolegliwości bólowe dokuczają około tydzień.

Gardła nie leczymy na własną rękę – powinnyśmy udać się do lekarza pediatry, który ustali przyczynę bólu i powie, jak powinno wyglądać leczenie. Z racji tego, że ból gardła najczęściej wywoływany jest przez wirusy, podstawą jest leczenie objawowe. Stosuje się środki przeciwbólowe, przeciwzapalne i przeciwgorączkowe. Pomocne będą także preparaty działające miejscowo – mają właściwości antyseptyczne, przeciwzapalne lub miejscowo znieczulające. Wybór uzależniony jest od wieku dziecka – ma on znaczenie nie tylko w doborze substancji czynnej, ale i formie medykamentu. Dla najmłodszych sięgniemy po spray lub syrop na ból gardła, zrezygnujemy z tabletek do ssania czy z płukanek na gardło.

Bakteryjne zapalenie gardła i migdałków wymaga podania antybiotyku.

Co na ból gardła u dziecka? Jak jeszcze możemy mu pomóc? Warto zadbać o nawilżenie błony śluzowej – jedno to podawanie dużej ilości płynów, drugie – odpowiednie nawilżenie powietrza w mieszkaniu. Pomocne będą także:

• inhalacje lub nebulizacje,
• pokarmy niepodrażniające gardła,
• oszczędzanie głosu (ale unikanie szeptania),
• u starszych dzieci – płukanie gardła (np. wodą z solą).