Czy to prawda, że słodycze powodują próchnicę? I tak, i nie. Ubytki w zębach wcale nie powstają w wyniku działania cukru . Co zatem je powoduje?
Jak cukier wpływa na zęby?
Cukier występuje powszechnie w pożywieniu i wiadomo, że potrzebujemy go do wyprodukowania energii. Nie przyczynia się bezpośrednio do powstania ubytków w zębach. Próchnica to infekcja bakteryjna. Jest jednak mały haczyk: to właśnie cukier jest podstawową pożywką bakterii zamieszkujących wnętrze ust. Mikroorganizmy w płytce nazębnej (czyli w osadzie nazębnym) produkują kwas, który niszczy szkliwo – barierę ochronną zębów.
Im więcej zjadamy słodyczy lub innych produktów zawierających cukier (a pamiętajmy, że wiele nawet niesłodkich w smaku produktów zawiera cukier (lista niżej), tym bardziej dokarmiamy złe mikroby mieszkające w naszych ustach. Sprzyjamy ich rozmnażaniu się i w rezultacie zwiększamy prawdopodobieństwo rozwoju choroby. Czyli… Tak, cukier ma wpływ na rozwój próchnicy, ale to nie cukier powoduje powstanie ubytków.
Jakie cukry są najbardziej szkodliwe?
Najbardziej szkodliwe są: sacharoza, fruktoza i glukoza, skrobia natomiast nie ma w tym zakresie tak dużego znaczenia. Co ciekawe, demineralizację szkliwa powoduje rozkładanie przez bakterie kwasu mlekowego – jest on wytwarzany przez drobnoustroje, ale również powstaje wskutek fermentacji laktozy (cukier zawarty w mleku) oraz fruktozy (cukru owocowego). Zakwaszone środowisko w ustach sprzyja powstawaniu ubytków.
Co ważne, produkty, które naturalnie zawierają cukier (np. owoce, warzywa) szkodzą w mniejszym stopniu. Przede wszystkim należy uważać na rafinowane cukry dodawane do jedzenia.
Najlepszą rzeczą, jaką możemy zrobić, to po porostu myć zęby 2 razy dziennie i używać raz dziennie nici dentystycznej. Po jedzeniu przepłukujmy usta wodą. W ten sposób skutecznie usuwamy szkodliwe bakterie i chronimy zęby przed próchnicą. Choć trzeba dodać, że dużą rolę odgrywają także indywidualne predyspozycje, dlatego czasem dobra profilaktyka niestety może nie wystarczyć.
Jakie produkty mają dużo cukru, choć wcale nie są słodkie?
Ketchup – albo raczej dżem z pomidorów…bo jedna łyżka ketchupu zawiera jedną łyżeczkę cukru. To fakt potwierdzony przez Światową Organizację Zdrowia. Lepiej samemu zrobić ketchup!
Suszona żurawina – Żurawina w smaku jest dość cierpka, dlatego producenci nie żałują cukru w jej suszonej wersji. Pół szklanki suszonych owoców może zawierać nawet 30 gramów cukru!
Chleb – niektórzy producenci zaopatrują go w spory zapas słodyczy, 1 kromka może zawierać niemal łyżeczkę tego dodatku. Dotyczy to również ciemnego pieczywa. Chyba że upieczemi sami na domowym zakwasie.
Surówka Coleslaw – zdrowa, bo to same warzywa? Nieprawda. Porcja obiadowa tej surówki może zawierać kilka łyżeczek cukru. Czyli deser mamy już z głowy…
Jogurty – są słodkie, ale to bynajmniej nie jest słodycz pochodząca z owoców czy innych naturalnych źródeł. Cukru w jogurtach jest co nie miara, mogą mieć go nawet kilka łyżeczek w składzie. Tu czytajcie więcej o cukrze w jogurtach. Ach, i jeszcze jedno… Nieleczona próchnica to nie tylko choroba uzębienia. Może prowadzić do innych problemów, np. chorób serca. Choć nieprzyjemny zapach z ust powinien być dla każdego wystarczającym argumentem, by lepiej dbać o zęby!