Wymioty u noworodka

Ulewanie u noworodka bywa często mylone z wymiotami. Czym się różnią? Ulewanie jest zjawiskiem występującym powszechnie u dzieci w pierwszym roku życia i nie należy się nim zbytnio przejmować. Ustępuje zwykle około szóstego miesiąca, kiedy dziecko zaczyna już siadać.

Ulewanie u noworodka jest normalną reakcją organizmu, najczęściej związaną z niedojrzałym jeszcze przewodem pokarmowym. Przyczyną może być również zbyt duża ilość pokarmu zjedzona przez dziecko lub niewłaściwa technika karmienia. Ulewanie przebiega łagodnie, a z buzi noworodka wylewa się mała ilość jedzenia (ok. 1–2 łyżki). Pokarm ulewa się strużką i zmieszany jest ze śliną. Czynności nie towarzyszą także napięcia mięśni brzucha. Ulewanie najczęściej zdarza się po jedzeniu lub w trakcie karmienia. 

Wymioty natomiast powinny wzbudzić czujność rodziców. Występuje gwałtownie, dziecko oddaje sporą ilości pokarmu i jest niespokojne. Warto tu zwrócić uwagę, czy pokarm przedostaje się przez nos. Jeśli tak, oznacza to, że treść wydobywa się pod ciśnieniem i mamy do czynienia z wymiotami. 

Wymiotom może towarzyszyć także: 

• biegunka, 
• ból brzucha, 
• gorączka, 
• obecność żółci w wydalanej treści,
• płaczliwość,
• senność, 
• utrata apetytu,
• złe samopoczucie.

Najczęstszą przyczyną wymiotów u noworodka są problemy z karmieniem. Dziecko może jeść pokarm zbyt łapczywie, połykać w trakcie karmienia duże ilości powietrza, być przejedzone lub też mogą występować u niego drobne niestrawności. Powodem może być też alergia na mleko. 

Inne przyczyny wymiotów u noworodka: 

• choroba lokomocyjna,
• infekcja wirusowa, 
• infekcja układu oddechowego, 
• infekcja ucha, 
• infekcja układu moczowego,
• katar, 
• kaszel, 
• przeziębienie, 
• refluks żołądkowo-przełykowy,
• zwężenie odźwiernika żołądka.

Wymioty mogą być również objawem ataku meningokoków. Dziecko, które wymiotuje należy bacznie obserwować i zwrócić uwagę na częstotliwość wymiotów oraz na to, czy noworodek odpowiednio przybiera na wadze. Wymioty mogą prowadzić do niebezpiecznego odwodnienia noworodka lub skutkować zachłystowym zapaleniem płuc.

Jeśli noworodek wymiotuje mlekiem matki, wymioty są „chlustające”, pojawiają się po każdym jedzeniu i zawierają treść żołądkową, może to świadczyć o wadzie przewodu pokarmowego. Przerostowe zwężenie odźwiernika jest wrodzoną wadą, wykrywaną zwykle około 2–3 tygodnia życia. Noworodek w tym przypadku wymiotuje, ponieważ ujście żołądka jest przerośnięte warstwą mięśni, przez co wlot do jelit nie rozszerza się odpowiednio, nie pozwalając pokarmowi przedostać się dalej. Dziecko początkowo przybiera na wadze, jednak następnie dochodzi do zatrzymania przyrostu wagi i zaburzenia równowagi elektrolitowej.

Dziecko jest niespokojne, ma zwiększony apetyt, bardzo skąpo oddaje mocz i stolec. Można zaobserwować również wzdęcie górnej części brzuszka przy jednoczesnym zapadnięciu dolnej części. 

Problem ten można potwierdzić badaniem USG. Usunięcie wady wymaga wykonania zabiegu chirurgicznego.

Wymioty u noworodka wymagają od rodzica wzmożonej ostrożności. Istnieje jednak kilka sposobów, które mogą im zapobiec. Co zrobić, gdy noworodek wymiotuje?

1. Warto zmienić technikę karmienia oraz nie przekarmiać dziecka. Jeśli noworodek wymiotuje zaraz po karmieniu, dobrze jest go karmić często, jednak w małych porcjach pokarmu. Po zakończeniu jedzenia dziecko powinno być trzymane na rękach do momentu odbicia. 
2. Przy wymiotach spowodowanych infekcją wirusową układu oddechowego należy często oczyszczać nos dziecka, żeby mogło swobodnie oddychać. Dobrze jest je także oklepywać, by flegma nie spływała do żołądka, co również może być źródłem wymiotów.
3. Ważne, by dziecko dopajać. Kiedy noworodek wymiotuje, traci wiele płynów ustrojowych, które trzeba uzupełnić, by nie doszło do odwodnienia. Dobrze jest w tym celu podawać dziecku wodę po jednej łyżeczce w odstępie kilku minut. Warto jednak pamiętać, że najlepiej nawadnia pokarm mamy. Lekarze zalecają także ograniczenie dziecku mleka modyfikowanego.
4. Długi sen może pomóc dziecku w odpoczynku. W tym czasie żołądek opróżni się, co przyniesie dziecku ukojenie. 

Należy udać się do lekarza, kiedy występują:

• częste i obfite wymioty (pojawiające się najczęściej w przeciągu pół godziny od karmienia),
• wymioty utrzymujące się 12 godzin i dłużej,
• wysoka gorączka, 
• nieustające krwiste wymioty,
• żółć w wymiotach,
• nadęty brzuch,
• płytki oddech, 
• objawy odwodnienia, 
• drgawki,
• wypukłe ciemiączko.

Przy wymiotach nie należy podawać noworodkowi leków na nudności bez wcześniejszej konsultacji lekarskiej. Warto również wybrać się do pediatry, jeśli wymioty pojawiają się często lub po każdym karmieniu. Lekarz zleci odpowiednie badania, by znaleźć przyczynę wymiotów. Najczęściej lekarz zleca: morfologię, CRP, oznaczenie poziom glukozy, sprawdzenie parametrów nerek oraz USG brzuszka. Możliwe, że potrzebna będzie również konsultacja gastrologiczna.