Stan podgorączkowy u noworodka

Często wybieranym urządzeniem jest dziś termometr elektroniczny bezdotykowy na podczerwień. Wystarczy zbliżyć urządzenie do środka czoła i nacisnąć przycisk. Wynik pojawia się w ciągu kilku sekund. Taki termometr jest uważany za najbezpieczniejszy, najbardziej higieniczny i szybki. Można nim mierzyć temperaturę także w czasie snu dziecka. Temperaturę noworodka można też sprawdzić termometrem dousznym, wskazującym ciepłotę błony bębenkowej, ale wymaga to umiejętnego włożenia przyrządu do ucha dziecka, co przy niewielkich rozmiarach „pacjenta” bywa utrudnione. 

W dzisiejszych czasach rzadko kto używa już tradycyjnych termometrów szklanych wypełnionych cieczą (od 2009 roku nie jest to rtęć) – popularne stały się termometry elektroniczne, którymi można mierzyć temperaturę pod pachą, w ustach lub w odbycie. Dwa pierwsze sposoby nie sprawdzają się u noworodków, trzeci jest przez wielu pediatrów uważany za najbardziej właściwy. Warto zaopatrzyć się model przeznaczony dla niemowląt, taki z miękką końcówką.

Na rynku są też dostępne termometry w smoczku, ale nie są polecane dla noworodków, bo te karmione piersią często nie chcą ssać smoczka. Poza tym, ze względu na elektronikę ukrytą w urządzeniu, nie jest łatwo je wysterylizować.

U dorosłych za stan podgorączkowy uznaje się temperaturę powyżej 37 st. C. mierzoną pod pachą, u noworodka 37,5-38 st. C. mierzoną na czole termometrem elektronicznym bezdotykowym. Skąd taka różnica? Maluszek nie ma jeszcze w pełni wykształconego układu termoregulacji i temperatura jego ciała jest nieco wyższa, poza tym może zmieniać się w ciągu dnia w zależności od aktywności dziecka czy temperatury pomieszczenia, w którym ono przebywa. Gdy mierzymy temperaturę w pupie niemowlaka, będzie ona wyższa o 0,5 st. C., zatem termometr wskaże 38-38,5 st. C. Nie należy panikować, tylko odjąć pół stopnia.

Zatem jaka temperatura u niemowlaka to gorączka? Ponad 38 st. C., gdy mierzymy ją na czole, a 38,5 st. gdy używamy termometru wkładanego do pupy dziecka. Trudno więc jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie: gorączka u niemowlaka – ile stopni powinien wskazywać termometr?

Przyczyny stanu podgorączkowego u noworodka mogą być różne. Najczęściej jest to objaw infekcji wirusowej, bakteryjnej lub grzybiczej, świadczący o tym, że mały organizm zaczyna z nią walczyć. Z drugiej strony podwyższona temperatura osłabia organizm maleństwa, toteż trzeba wiedzieć, od ilu stopni jest gorączka u noworodka i reagować, gdy temperatura przekracza „stan alarmowy”. Trzeba też obserwować, czy u maluszka nie pojawiają się katar, kaszel, wymioty, biegunka czy wysypka – objawy świadczące o chorobie. 

Gdy ich brak, można domniemywać, że stan podgorączkowy spowodowany jest przegrzaniem lub nadmiarem wrażeń. Wtedy na ogół temperatura szybko wraca do normy.

Gdy wiemy już, od ilu stopni jest gorączka u noworodka, warto poznać sposoby, którymi można ją obniżyć. Sprawdzonym sposobem jest schłodzenie ciała dziecka za pomocą krótkiej kąpieli w wodzie o temperaturze o 1-2 st. C. niższej niż temperatura ciała niemowlaka. Można też przykładać mu chłodne okłady na czoło czy brzuszek albo, co lepiej sprawdza się w przypadku ruchliwego szkraba, zawinąć go na kilka minut w wilgotne prześcieradło.

Są jeszcze osoby, które uważają, że chorobę należy „wypocić”. I tak grubo ubrane niemowlę leży owinięte w kocyk i jeszcze przykryte kołderką. To błąd! Gorączkującego dziecka w nie wolno przegrzewać! Należy włożyć mu cienkie, przewiewne ubranko, np. batystowy kaftanik, a gdy go przepoci, szybko zmienić na suchy.

Obniżeniu podwyższonej temperatury służy też nawadnianie maleństwa – niemowlę karmione naturalnie należy często przystawiać do piersi, a karmione sztucznie poić dodatkową porcją mieszanki lub przegotowaną wodą. 

– Nie wolno podawać noworodkowi żadnych leków bez zlecenia lekarza neonatologa, tych sprzedawanych bez recepty również – przestrzega położna Emilia Jaśniewska z firmy Emilymed.

Gorączka u miesięcznego dziecka nie może zostać zbagatelizowana – noworodek powinien być pod stałą obserwacją. Czasem, żeby upewnić się, że jej powodem nie jest przegrzanie, zaleca się zdjęcie jednej warstwy ubranek i ponowne zmierzenie temperatury po 15-20 minutach. Jeśli nie spadnie, konsultacja lekarska jest jak najbardziej wskazana.

– Każdy stan u noworodka, który budzi wątpliwości rodziców, powinien zostać skonsultowany, najlepiej z neonatologiem ze szpitala, w którym dziecko się urodziło – uważa położna Emilia Jaśniewska.

Wskazaniem do szybkiego kontaktu z lekarzem są zawsze inne objawy współistniejące z gorączką, jak przyspieszony oddech, szybkie tętno, biegunka czy wymioty. 

– Dzieci mają niski próg pobudliwości drgawkowej, przekroczenie 38 st. C. może spowodować drgawki gorączkowe. Dlatego gorączkujący noworodek powinien być zawsze zbadany przez pediatrę – zauważa lekarz pediatra Grzegorz Prasałek.