Ściąganie napletka u niemowlaka – czy można to robić?

Napletek to fałd skóry, który osłania zwieńczenie prącia, czyli żołądź. Jego główna funkcja to ochrona żołędzi i wędzidełka (to pasmo skóry „mocujące” napletek do żołędzi), oprócz tego zapewnia on odpowiednią wilgotność. Jest wrażliwy na dotyk. U zdrowego dorosłego mężczyzny napletek jest całkowicie odprowadzalny – można go ściągnąć, odsłaniając żołądź, a następnie z powrotem nasunąć.

Inaczej sprawa wygląda u dzieci – napletek u chłopców nie jest ruchomy w takim stopniu jak u dorosłych. U noworodków i niemowląt jest on długi i wąski, a jego ściąganie w większości przypadków nie jest możliwe. Uniemożliwia to zarówno wąskie zakończenie, jak i fizjologiczne połączenie napletka z żołędzią.

Im dziecko starsze, tym czubek napletka staje się szerszy, zanika też błona łącząca wewnętrzną część napletka z prąciem – można go odsunąć, odsłaniając żołądź. Pod koniec pierwszego roku odprowadzenie napletka poza rowek zażołędny jest możliwe u około 50 procent chłopców, a w trzecim roku życia to już około 89 procent.

Ściąganie napletka na siłę, próby odsłonięcia go bardziej, niż pozwala na to jego ruchomość, mogą mieć negatywne konsekwencje. Forsowne odciąganie napletka nie tylko sprawia ból, ale może również doprowadzić do jego bliznowacenia, do zbyt wczesnego odklejenia napletka czy do powstania załupka.

Pamiętajmy więc, aby odciągać napletek na tyle, na ile jest to możliwe. Zdarza się, że jest on całkowicie nieodprowadzalny lub że możemy odsłonić jedynie ujście cewki moczowej. Całkowicie odprowadzalny napletek to u niemowlaka rzadkość.

Napletek u niemowlaka możemy ściągać podczas kąpieli. Nie robimy tego, jeśli napletek jest nieodprowadzalny, nie odciągamy więcej, niż pozwala na to jego ruchomość. Jeśli nie możemy go ściągnąć, myjemy prącie z zewnątrz, nie musimy za wszelką cenę dostać się „pod skórkę”. Pamiętajmy także o ściągnięciu napletka z powrotem, aby osłonić żołądź.

Zdania dotyczące tego, czy ściągać dziecku napletek czy nie, są podzielone. Gromadząca się pod napletkiem mastka, pojawiające się wzwody i dojrzewanie napletka (jego zakończenie jest coraz szersze) sprawiają, że napletek jest coraz bardziej odprowadzalny. Dzieje się to samoistnie, nasza ingerencja nie jest zatem konieczna. Jeśli jednak będziemy ściągać dziecku napletek z wyczuciem, nie powinnyśmy mu zaszkodzić. Napletek u niemowlaka może być ściągany, ale nie musi. Jeśli martwisz się, że zrobisz to nieprawidłowo, nie rób tego.

Ściąganie napletka u starszego chłopca to element codziennej higieny – twój syn powinien wiedzieć, w jaki sposób umyć prącie, jak odprowadzić napletek i wymyć spod niego mastkę.

Zarówno przyklejony napletek (który jest częściowo odprowadzalny), jak i stulejka pierwotna (gdy napletek jest nieodprowadzalny) to fizjologia w pierwszych dwóch-trzech latach życia. Jeśli twój syn nie ma wad układu moczowego, a nieściągniętemu napletkowi nie towarzyszą takie objawy, jak ból podczas oddawania moczu (może świadczyć o zapaleniu żołędzi i napletka) ani nawracające zakażenia układu moczowego, z reguły nieściągnięty napletek nie jest powodem do ingerencji. Dzieci rozwijają się w swoim tempie, u jednych odprowadzanie napletka jest możliwe szybciej, u innych wolniej. Jeśli coś cię niepokoi, skonsultuj się z pediatrą.

Postępowanie przy fizjologicznie przyklejonym napletku czy stulejce pierwotnej to najczęściej leczenie zachowawcze, polegające na stosowaniu preparatów sterydowych. Jeśli nie przynoszą one skutku, napletek jest odklejany w znieczuleniu miejscowym. Stulejka pierwotna w niewielu przypadkach jest wskazaniem do interwencji chirurgicznej. Jest ona jednak koniecznością w przypadku stulejki wtórnej (to plastyka napletka lub obrzezanie, czyli całkowite usunięcie napletka).

Ściąganie napletka u niemowlaka:

• napletek nie jest całkowicie odprowadzalny u niemowląt – to normalne,
• nie musisz ściągać napletka u niemowlaka,
• ściąganie napletka może się odbywać podczas kąpieli; nie należy tego robić na siłę – ściągać tyle, na ile pozwala ruchomość napletka.