Sapka u niemowlaka/fot. iStock Sapka u niemowlaka/fot. iStock

Sapka u niemowlaka

Sapka, chrapka, leciutkie pochrapywanie czy sapanie to częsta dolegliwość u małych dzieci. Choć może niepokoić rodziców, zazwyczaj jest niegroźna i nie powoduje powikłań. Czym jest sapka u niemowląt i jakie ma objawy? Jak możemy pomóc dziecku sami, a kiedy potrzebna jest wizyta lekarska?

Spis treści:

Czym jest sapka u niemowląt?

Często używany przez rodziców termin „sapka” jest bezpośrednio związany z „sapaniem”. Inne określenia tej przypadłości to lekkie świszczenie, dyszenie i chrapanie. Rodzice są zaniepokojeni dźwiękami, jakie wydaje ich dziecko podczas wdychania i wydychania powietrza. Skąd się bierze? Przyczyną sapki jest niedrożność noska dziecka. Objawia się utrudnionym oddychaniem i  zatkaniem i wysuszeniem nosa. Nie jest to zwykle nic groźnego – uspokaja położna Kamila Ciastek-Majtyka: Sapka u niemowlęcia na ogół nie jest spowodowana stanem chorobowym, a jest etapem przejściowym i sama mija. Dzieje się tak dlatego, że noworodek potrafi oddychać wyłącznie przez nos, a to czasem podrażnia błonę śluzową, a w okresie grzewczym suche powietrze podrażnia górne drogi oddechowe.

Przyczyną sapki jest zazwyczaj niewielki obrzęk błony śluzowej nosa. Zdarza się, że dzieci z jej powodu nie śpią spokojnie śpią i są płaczliwe.

Przyczyny sapki u niemowląt

Kiedy niemowlę oddycha wyłącznie przez nos, a tak oddychają maleńkie dzieci, wówczas każda, nawet najmniejsza wydzielina, która zalega w przewodach nosowych wywołuje dyskomfort malucha. Śluzówkę nosa wysusza także suche powietrze w mieszkaniu, szczególnie w okresie grzewczym.

Są przypadki, kiedy sapka może być pierwszym sygnałem astmy, alergii pokarmowej czy infekcji. Jeżeli dolegliwości tej towarzyszą kaszel lub katar, może być jednym z objawów infekcji.

Sapka u niemowląt, w połączeniu z krostkami na skórze, biegunką lub zaparciami, bólami brzucha czy obecnością krwi lub śluzu w stolcu, może oznaczać alergię pokarmową. 

Sapkę może też wywoływać ulewanie pokarmu. Część mleka, która cofnęła się z żołądka, nie wydostaje się przez usta, pozostaje w tylnej części nosa i utrudnia przepływ powietrza. W tym przypadku, choć nos dziecka nie jest całkowicie zatkany, odczuwa ono lekki dyskomfort.

Co zrobić, gdy pojawi się sapka u niemowląt?

Nikt nie lubi, gdy jest mu za zimno lub za gorąco. Kiedy na świat przychodzi noworodek, rodzice nieświadomie szkodzą mu za wysoką temperaturą pomieszczeń i zbyt grubymi ubraniami. 

W Polsce tendencja do przegrzewania dzieci jest przekazywana niemalże z pokolenia na pokolenie. Niestety, jak wiemy, jest fatalna w skutkach. Przegrzanie bywa groźniejsze od przemarznięcia. Jedynie wnętrze ciała małego człowieka, narządy klatki piersiowej, głowy, krwi czy jamy brzusznej mają stałą temperaturę, która wynosi 36-37,5 st. C. Natomiast kończyny i warstwy powierzchniowe skóry dziecka wykazują zmienność temperatury i są zależne od warunków zewnętrznych. Nic dziwnego, że na rozgrzane powietrze dziecko reaguje sapką. Wśród domowych sposobów na minimalizowanie sapki u niemowląt są: 

  • Nawilżanie powietrza w pokoju, gdzie przebywa dziecko. Możemy użyć nawilżacza, powiesić tam mokre pranie czy ręczniki. 
  • Częste wietrzenie i utrzymywanie temperatury w pokoju nie wyższej, niż 22 st. C.  
  • Eliminowanie z otoczenia dziecka kurzu, bakterii i roztoczy. Pranie pluszowych zabawek.
  • Codzienne spacery w każdej pogodzie, poza ekstremalnym mrozem i deszczem. 
  • Systematyczne oczyszczanie noska. Przy skłonności do sapki robimy to u dziecka codziennie. Można użyć soli fizjologicznej lub wody morskiej, którymi zakrapiamy nos.

Czy udać się do lekarza?

Wielu rodziców ma problem, jak odróżnić sapkę od kataru. Kiedy mamy do czynienia z katarem noworodek:

  • oddycha głośniej i gorzej, 
  • kicha i ma problemy z oddychaniem,
  • z noska wycieka mu wydzielina śluzowa,
  • nie ma apetytu. 

 Kiedy mamy do czynienia z sapką, dziecko zazwyczaj tylko leciutko pochrapuje podczas oddychania, a nos pozostaje drożny. 

W przypadku infekcji u dzieci, które nie ukończyły jeszcze pierwszego miesiąca życia, trzeba zachować szczególną czujność. Noworodki mogą mieć obniżoną temperaturę ciała lub chorować bez objawów gorączki. Jeśli jednak wykluczyliśmy infekcję, niemowlę nie ma kataru, wykluczyliśmy alergię pokarmową, nie ma innych problemów, np. nadmiernego ulewania, problemów z wypróżnieniem, to możemy nawilżać śluzówkę noska solą morską. Sapka nie powinna się jednak utrzymywać dłużej niż kilka pierwszych miesięcy życia  zauważa Kamila Ciastek-Majtyka.

Jeśli jednak sapka towarzyszy poważniejszym objawom, takim jak bezdechy, zasinienie ciała czy duszność, należy pilnie skontaktować się z lekarzem.

Źródła:

  1. Szczęsna, M. Kaczor, Sen u dzieci, Wydawnictwo Marginesy, 2019 r. 
  2. M. Wójtowicz-Szefler, Diagnozowafnie rozwoju małego dziecka. Część 1, Wyd. Difin, 2018 r.

    Sprawdź powiązane tematy

    Posłuchaj podcastów stworzonych przez mamy dla mam!

    Sprawdź