Pierwsze dni noworodka

Choć wyprawka w komplecie i za wami lektura wielu artykułów na temat pielęgnacji noworodka, musicie zdać sobie sprawę, że wasz świat trochę stanie na głowie. To zupełnie normalne, bo dopiero uczycie się być rodzicami. Potrzebujecie czasu i cierpliwości, by przyzwyczaić się do zmian w życiu.

Pierwsze tygodnie z noworodkiem to czas na wzajemne poznawanie się, pogodzenie się ze zmianą życiowych priorytetów, przyzwyczajenie do nowego rytmu dobowego – nawet jeśli maluszek jest spokojny i w zasadzie tylko je i śpi. Pierwsze dni dziecka po urodzeniu są trudniejsze, gdy maluch często marudzi, popłakuje i chce stale ssać pierś. Nie martwcie się, karmiony na żądanie noworodek nie jest głodny, potrzebuje jedynie bliskości mamy, był przecież z nią związany przez całe 9 miesięcy!

Dlatego w pierwszych dniach warto karmić noworodka na leżąco, przytulając maluszka owiniętego w miękki kocyk. Ustalenie rytmu snu i czuwania trwa czasem kilka tygodni.

Gdy w domu zjawia się niemowlę, pierwsze dni najlepiej spędzić jedynie w gronie domowników. Wszelkie wizyty warto odłożyć na później, tym bardziej, że z powodu Covid-19 musimy szczególnie przestrzegać zaleceń epidemiologicznych. Jeśli z dzieckiem w pierwszych tygodniach jest obydwoje rodziców, dziadkowie niech lepiej pomogą np. w zakupach. Ważne jest oczywiście przestrzeganie higieny wokół niemowlęcia, choć nie trzeba przesadzać, dezynfekując wszystko wokół. Należy oczywiście wyparzać butelki i smoczki, jeśli dziecko karmione jest mlekiem modyfikowanym, ale zabawki wystarczy umyć, a ubrania czy pościel wyprać.

Już w pierwsze dni z niemowlakiem trzeba starannie zadbać o jego skórę – tym bardziej, że przez kilka dni po porodzie naskórek na dłoniach, stopach i na głowie może się łuszczyć. Okolicę ciemiączka pokrywa nierzadko ciemnawa warstwa łusek zwana ciemieniuchą. Należy ją smarować oliwką i delikatnie wyczesywać specjalną szczoteczką. Nie przejmujcie się sinawym odcieniem skóry noworodka – to zupełnie normalne i nie świadczy o tym, że dziecko zmarzło. Jeśli nawet ma zimne stópki i rączki, ale kark pozostaje ciepły, wszystko jest w porządku.

Jakich kosmetyków warto używać przez pierwsze dni noworodka? Antyalergicznych, bezzapachowych i nie zawierających sztucznych barwników. Najlepiej, gdy produkty te mają rekomendację Centrum Zdrowia Dziecka lub Instytutu Matki i Dziecka. Jest to najistotniejsze w przypadku kosmetyków przeznaczonych do pielęgnacji skóry tam, gdzie łatwo o odparzenia, jak miejsca intymne i pupa dziecka.

Na pierwszych spacerach czy nawet podczas werandowania w słoneczne dni należy też pamiętać o ochroni buzi przed promieniami słońca czy ewentualnym mrozem – smarujemy ją tłustym kremem ochronnym z filtrem UV. Krem taki, podobnie jak inne kosmetyki dla maleństwa, powinien mieć na opakowaniu informację, że można go stosować od 1. dnia życia. Są niemowlaki z wyjątkowo wrażliwą skórą, którą nawet takie produkty mogą podrażniać – trzeba wtedy koniecznie wymienić krem na inny.

Niezależnie od tego, czy używamy pieluszek jednorazowych czy ekologicznych wielorazowych, przez pierwsze tygodnie noworodka w domu obowiązują nas takie same zasady: przewijamy dziecko nie rzadziej niż co 3 godziny i zawsze wtedy, gdy zrobi ono kupkę lub nawet nieco popuści.

Gdy już zdejmiemy brudną pieluszkę, dokładnie myjemy pupkę dziecka, ewentualnie usuwając resztki kupki ze wszystkich fałdek i zakamarków (można użyć gazika zwilżonego wodą lub gotowych wilgotnych chusteczek). Pamiętajmy, by wycierając krocze maluszka, kierować się od przodu do tyłu. W ten sposób nie narazimy dziewczynek na przedostanie się bakterii kałowych do pochwy; chłopcom nie powinniśmy natomiast zsuwać napletka.

Następnie osuszamy miejsca intymne, smarujemy je kremem lub apteczną maścią przeciw odparzeniom. Zanim założymy dziecku nową pieluszkę, dobrze jest pozwolić mu chwilę poleżeć z gołą pupą. Jest to dobre zarówno dla skóry, jak i dla samopoczucia malucha – niektóre noworodki uwielbiają  te chwile nieskrępowanej swobody.

Zmieniając  pieluszkę, unosimy całą dłonią pupkę dziecka do góry (nigdy nie ciągniemy noworodka za nóżki!) i podkładamy pod nią czystą, rozwiniętą pieluszkę i zapinamy ją na rzepy – nie za luźno, ale i nie za ciasno. Na początku wszystkie te czynności będziemy wykonywać powoli i mniej zgrabnie, ale z czasem nabierzemy wprawy.

Jak dbać o pępek przez pierwsze dni dziecka, dopóki nie odpadnie kikut pępowiny? Pytamy o to pediatrę i neonatologa, dr Annę Tarasiuk. “Kikut pępowiny pielęgnujemy raz na dobę (a jeśli dojdzie do zabrudzenia, częściej). Oczyszczamy pępek dziecka zwilżonym w wodzie jałowym gazikiem. Po umyciu dokładnie osuszamy i zostawiamy nieosłonięty do wyschnięcia. Odwijamy brzeg pieluszki, aby odkryć kikut pępowiny. W przypadku zanieczyszczenia lub pojawienia się wydzieliny odkażamy octeniseptem” – jak dodaje ekspertka, dawniej do pielęgnacji pępka używano spirytusu, dziś pediatrzy go nie polecają, bo wysusza i podrażnia delikatną skórę noworodka. Jeśli stosujemy wodę, nic takiego dziecku nie grozi.

Pierwsze tygodnie dziecka w domu to czas przyzwyczajania się do kąpieli, która bywa z początku stresująca dla rodziców i ich pociechy, ale później często staje się najmilszym momentem dnia.

Najważniejsze to przygotować sobie „front robót”, czyli mieć pod ręką wanienkę napełnianą woda, hypoalergiczny płyn do kąpieli, duży ręcznik oraz pieluszkę i ubranie na zmianę. A zatem rozbieramy maluszka, jego buzię, oczy i uszy przemywamy wilgotnym wacikiem, a następnie delikatnie wkładamy dziecko do wanienki – idealna temperatura wody to 37 st. C. Aby czuło się bezpiecznie, powinniśmy trzymać je nie za mocno, ale pewnie – w tej roli doskonale sprawdzają się zazwyczaj  tatusiowie.

Wyjmując dziecko z wanienki, połóżmy je na boku – wtedy czuje się pewniej. Ręcznikiem nie trzemy małego ciałka, ale przykładamy go delikatnie, żeby woda wsiąkła. Potem już tylko smarujemy pupę, natłuszczamy skórę dziecka oliwką lub balsamem, zakładamy czystą pieluszkę i wygodne ubranie.