Kolka u noworodka – objawy, przyczyny, ile trwa, sposoby radzenia sobie z kolką niemowlęcą

Kolka u noworodka to łagodne zaburzenie, które występuje u około 10-40 proc. dzieci do trzeciego miesiąca życia. Kolka jest stanem przejściowym, a nie jednostką chorobową. Najczęściej w okolicy trzeciego miesiąca właśnie ustępuje. Bywa jednak trudnym doświadczeniem dla rodziców, szczególnie tych, którzy wychowują pierwsze dziecko. 

Kolka niemowlęca uznawana jest za jedno z najczęstszych zaburzeń czynnościowych układu pokarmowego u małych dzieci. Pojawia się zarówno u dzieci karmionych piersią, jak i mlekiem modyfikowanym. Za najbardziej prawdopodobną przyczynę uznaje się niedojrzałość układu pokarmowego.  

Bolesne skurcze jelit mogą być również spowodowane alergią na białko mleka krowiego lub nietolerancją laktozy. W takim przypadku, oprócz płaczu i bólu, pojawiają się wodniste stolce o kwaśnym zapachu.  

Wśród przyczyn kolki niemowlęcej należy również wymienić nieprawidłową technikę karmienia i połykanie powietrza w czasie jedzenia. Niekiedy obserwuje się nadmierne ulewanie, wymioty czy cofanie się pokarmu podczas karmienia – może to świadczyć o występowaniu refluksu żołądkowo-jelitowego.  

Jeśli poza płaczem u niemowlęcia oprócz kolki występują inne niepokojące objawy, m.in. zmiany skórne czy nieprawidłowy przyrost masy ciała, należy skonsultować się z pediatrą.

Rozpoznać kolkę u niemowlęcia czy noworodka nie jest trudno. Jeśli dziecko ma sucho w pieluszce, nie jest głodne, a mimo to  intensywnie płacze i pręży się, z dużym prawdopodobieństwem mamy do czynienia z atakiem kolki. Oprócz płaczu u dziecka obserwuje się rozdrażnienie i niepokój. Brzuch w trakcie koki jest napięty i wzdęty, a twarz zaczerwieniona z wysiłku. Dziecko jest niespokojne, podkurcza nóżki, wygina się i zaciska dłonie. Podczas napadu kolki niemowlę może ulewać. Może pojawić się duża ilość gazów lub/i niewielka ilość stolca. Co ważne, napady kolki u noworodków występują cyklicznie, zazwyczaj po południu i wieczorem.  

Kolka u noworodka pojawia się najczęściej między drugim a trzecim tygodniem życia i w większości przypadków ustępuje samoistnie przed ukończeniem trzeciego miesiąca. Atak kolki u noworodka pojawia się nagle i trwa od kilku minut do nawet kilku godzin.  

Nie ma konkretnego sposobu leczenia kolki pokarmowej u dziecka. Istnieje jednak kilka domowych sposobów na kolkę niemowlęcą, które ulżą dziecku w bólu i poprawią jego samopoczucie. Należą do nich:  

• masaż brzuszka zgodnie z ruchem wskazówek zegara, 

• ciepła kąpiel, 

• ciepły okład, np. położenie ciepłej pieluszki lub termoforu na brzuszku dziecka, 

• położenie dziecka na brzuszku i delikatny masaż pleców,  

• ćwiczenia nóżkami – łapiemy dziecko za łydki i przyciągamy kolana w stronę brzuszka, przytrzymujemy przez kilka sekund,  

• noszenie na rękach – bliskość rodzica pomoże uspokoić płaczącego maluszka.  

Podczas najbliższej wizyty u pediatry należy wspomnieć o kolce u noworodka. By przekazać jak najwięcej informacji, dobrze jest notować, jaki przebieg mają napady kolki i z jaką częstotliwością występują.

Kolka niemowlęca to dosyć powszechna dolegliwość, nie należy jej jednak bagatelizować. Warto też pamiętać o kilku sposobach, które mogą pomóc w zmniejszeniu ryzyka wystąpienia kolki. Należą do nich:  

• dbanie o odpowiednią technikę karmienia, tak, by niemowlę podczas jedzenia nie połykało zbyt dużo powietrza, 

• odbijanie po karmieniu, 

• karmienie od razu po przebudzeniu, zanim dziecko zacznie płakać. W ten sposób zmniejszamy ryzyko połykania nadmiaru powietrza podczas jedzenia,  

• zadbanie o stały rytm dnia, 

• ograniczenie dużej liczby bodźców w ciągu dnia i wieczorem, 

• stosowanie specjalnych smoczków i butelek antykolkowych, 

• zadbanie o odpoczynek i dobre samopoczucie rodziców – dziecko wyczuwa negatywne emocje.