Laktoferyna w anemii u dzieci
Spis treści:
Znaczenie laktoferyny w profilaktyce anemii u dzieci
Anemia (niedokrwistość) to stan, w którym liczba czerwonych krwinek lub stężenie hemoglobiny, która się w nich znajduje, spada poniżej normy. Optymalne stężenie hemoglobiny może zależeć m.in. od wieku, płci, miejsca zamieszkania.
Niedokrwistość może być spowodowana różnymi czynnikami:
- niedoborami składników odżywczych,
- infekcjami,
- stanami zapalnymi,
- chorobami przewlekłymi,
- dziedzicznymi zaburzeniami erytrocytów.
WHO szacuje, że na całym świecie 40 proc. dzieci w wieku 6-59 miesięcy cierpi na anemię. Częstość występowania niedokrwistości u dzieci poniżej 5. roku życia najwyższa jest w Afryce (60,2 proc.). Najczęstszą żywieniową przyczyną anemii jest niedobór żelaza, związany zazwyczaj z niedoborami tego pierwiastka w diecie, zwiększonym zapotrzebowaniem przy niedostatecznej podaży, upośledzonym wchłanianiem z przewodu pokarmowego.
W zapobieganiu i leczeniu anemii u dzieci pomocna może być laktoferyna (LF). To wielozadaniowe białko uczestniczy w wielu procesach metabolizmu żelaza. Reguluje jego wchłanianie i magazynowanie, ogranicza dostępność dla patogenów, które potrzebują go do przetrwania. Badania wskazują, że laktoferyna może ułatwiać bądź ograniczać przyswajanie żelaza z diety, dostosowując się do aktualnych potrzeb organizmu (a, chociaż rzadszy niż niedobór, nadmiar żelaza również jest szkodliwy).
Laktoferyna jest obecna w płynach ustrojowych, w tym w kobiecym mleku i – jak potwierdzają badania – może ułatwiać przyswajanie składników odżywczych, głównie żelaza. Dzieci karmione piersią rzadko cierpią na niedobory tego składnika. Chociaż ludzkie mleko nie zawiera go zbyt wiele, biodostępność obecnego w nim żelaza sięga aż 50 proc., co może wskazywać, że za dobre wchłanianie odpowiada laktoferyna. U najmłodszych znaczna część tego białka pozostaje niestrawiona, co może utrudniać jego prawidłowe przyswajanie.
Jak zwiększyć poziom laktoferyny w organizmie?
Laktoferyna jest naturalnie obecna w organizmach ssaków, znajduje się w płynach ustrojowych – mleku, łzach, ślinie, pocie. Jej największe stężenie jest w siarze oraz mleku. Dzieci karmione piersią regularnie otrzymują kolejne dawki tego dobroczynnego białka. Ale co dalej? Laktoferyna jest obecna nie tylko w mleku ludzkim, ale i tym zwierzęcym. Niestety, w związku z dużą obróbką termiczną, w mleku i jego przetworach nie ma jej zbyt dużo, a mało kto decyduje się na picie surowego mleka.
Leczenie anemii laktoferyną (ale i wykorzystanie innych właściwości tego białka: przeciwbakteryjnych, przeciwzapalnych, immunoregulujących) jest możliwe dzięki suplementom diety, które zawierają laktoferynę bydlęcą (BLF). Ma ona podobną aktywność jak laktoferyna ludzka i wykazuje liczne korzystne działania na organizm dzieci w różnym wieku. Suplementy z laktoferyną dostępne są w różnych postaciach (proszek, krople, tabletki, kapsułki), a w związku z tym, że to białko nie ma smaku ani zapachu, suplement można z powodzeniem dodawać np. do kaszki. Należy jednak unikać łączenia go z gorącymi potrawami i napojami – laktoferyna jest wrażliwa na wysoką temperaturę i poddana jej działaniu może ulec rozpadowi, tracąc swoje właściwości.
Bydlęca laktoferyna jako suplement diety została uznana za bezpieczną w stosowaniu przez światowe organizacje, które zajmują się żywnością i obrotem leków. Wybierając suplement, zwróćmy uwagę na jego skład – w produktach możemy znaleźć jedynie laktoferynę, ale i inne składniki. Może to być np. witamina C czy prebiotyki, ale i zbędny w takich preparatach cukier.
Źródła:
- Artym J., Udział laktoferryny w gospodarce żelazem w organizmie. Część I. Wpływ laktoferryny na wchłanianie, transport i magazynowanie żelaza, Postepy Hig Med Dosw. (online), 2008; 62: 599-611
- Artym J., Laktoferyna – strażnik procesów przyswajania żelaza, Postępy Biologii Komórki tom 42 2015 nr 2, 283-308
- El-Asheer et al., Lactoferrin Efficacy versus Ferrous Sulfate in Treatment of Children with Iron Deficiency Anemia, J Child Sci 2021;11:e199–e204
- World Health Organization, Anaemia in women and children https://www.who.int/data/gho/data/themes/topics/anaemia_in_women_and_children