Jak wygląda leczenie egzemy u niemowlaka?

Egzema u niemowlaka nie należy do rzadkości. Wiadomo, że u wielu dzieci schorzenie ma podłoże genetyczne i wynika z nieprawidłowej, nadmiernej reaktywności układu immunologicznego na alergeny. Nie jest to choroba zakaźna, nie ma zatem obawy, że ktoś z rodziny zostanie zarażony.

Egzema u niemowląt objawia się w postaci zmian skórnych. Mogą one wystąpić na całym ciele, choć najczęstszą ich lokalizacją jest okolica kolan, łokci, nadgarstków, pach, a także twarz. Wówczas zmiany skórne zlokalizowane są przede wszystkim wokół oczu, ust i noska dziecka. Na początku pojawia się obrzęk i zaczerwienienie skóry, a następnie czerwone plamki i grudki. Zmiany skórne wystają ponad powierzchnię skóry i wywołują silny świąd, dlatego dziecko ma tendencję do ich rozdrapywania. Mogą także pojawić się niewielkie pęcherzyki wypełnione płynem, a z czasem strupki.

Skóra szybko staje się przesuszona i łuszczy się, a przez to jest bardziej podatna na podrażnienia oraz zakażenia bakteryjne skóry. Ponadto objawom skórnym egzemy u noworodka czy niemowlaka towarzyszy rozdrażnienie i płaczliwość, a także problemy ze snem. Zazwyczaj wyprysk skórny pojawia się po około dwóch lub trzech dniach po kontakcie z alergenem; reakcja skórna nie jest natychmiastowa i z tego wynikają trudności w zidentyfikowaniu potencjalnych alergenów.

Gdy na skórze dziecka pojawią się niepokojące zmiany, należy udać się do pediatry. Konieczna może być konsultacja z alergologiem lub dermatologiem. Nie należy stawiać diagnozy samodzielnie, wyłącznie na podstawie objawów skórnych. Egzema nie ma na tyle charakterystycznego przebiegu, aby można było zdiagnozować schorzenie na własną rękę, nie różnicując choroby z innymi schorzeniami skórnymi. Nie ma żadnego badania, które umożliwia dokładne zdiagnozowanie egzemy – niekiedy jest natomiast konieczne wykonanie testów w celu zróżnicowania zmian skórnych ze schorzeniami o innym charakterze. Jeżeli na podstawie wywiadu lekarskiego nie zostanie wytypowany alergen prowadzący do powstania egzemy, konieczne może być wykonanie badań serologicznych.

Leczenie egzemy wymaga stosowania leków przepisywanych przez lekarza. Nie zaleca się leczenia egzemy u niemowląt na własną rękę. Leczenie odbywa się pod kontrolą alergologa lub dermatologa i sprowadza się do wyeliminowania alergenów wywołujących zmiany skórne, a także stosowania miejscowych leków łagodzących świąd i zaczerwienienie skóry. Są to maści zawierające substancje antyhistaminowe nowej generacji lub – rzadziej – steroidy.

W celu łagodzenia objawów egzemy konieczna jest odpowiednia pielęgnacja ciała. Należy stosować wyłącznie hipoalergiczne kosmetyki do ciała, które mają właściwości nawilżające i natłuszczające. Doskonale sprawdzają się emolienty, które odbudowują hydrolipidowy płaszcz ochronny. Taka pielęgnacja redukuje przesuszenie skóry i skłonność do podrażnień czy świądu. Należy zwrócić uwagę na detergenty używane do prania ubranek i pościeli dziecka – powinny to być preparaty dedykowane dzieciom ze skłonnością do alergii. Same ubranka powinny być wykonane z naturalnych, przyjaznych skórze materiałów, takich jak bawełna. 

W celu ograniczenia świądu skóry należy unikać przegrzewania ciała malucha, wykonywania długich i ciepłych kąpieli, należy dbać o częste wietrzenie pomieszczeń oraz utrzymywanie optymalnej temperatury powietrza. Gdy rozwija się egzema, niemowlę stale drapie skórę. Ogromne znaczenie ma więc zapobieganie zakażeniom bakteryjnym skóry, co ma miejsce podczas rozdrapywania zmian skórnych. Dlatego należy pamiętać o częstym obcinaniu paznokci u rąk malucha i zakładaniu cienkich rękawiczek „niedrapek”.

Atopowe zapalenie skóry to najczęściej występująca postać egzemy. Jest to schorzenie o charakterze przewlekłym, w którego przebiegu dochodzi do pojawienia się wyprysku skórnego. Nie każda egzema jest atopowym zapaleniem skóry, ale każde atopowe zapalenie skóry jest egzemą. Przebieg atopowego zapalenia skóry u niemowląt nie różni się od przedstawionych wcześniej objawów egzemy. Choroba ma podłoże genetyczne i wynika z nasilonej reakcji układu immunologicznego na alergeny. Tej przewlekłej choroby skórnej nie można całkowicie wyleczyć, możliwe jest natomiast łagodzenie objawów i wydłużanie czasu remisji choroby.