Inhalacje niemowlaka – co musisz wiedzieć?
Spis treści:
Inhalacje niemowlaka – w jakim celu?
Inhalacje to zabiegi, które stosuje się u dzieci i dorosłych podczas leczenia infekcji górnych i dolnych dróg oddechowych, w tym przeziębienia, zapalenia zatok, chorób krtani czy kataru. Występujący u niemowląt nieżyt nosa często jest powodem płaczu, złego samopoczucia, rozdrażnienia i trudności w oddychaniu. Dziecko może być niespokojne podczas karmienia, łapie ustami powietrze, przerywa jedzenie. Obrzęk błony śluzowej nosa i zalegająca wydzielina zaburzają sen malucha. Objawom tym towarzyszy kaszel spowodowany przedostawaniem się kataru do tylnej ściany gardła oraz ból gardła wywołany wyschnięciem śluzówek.
Inhalacja niemowlaka polega na wdychaniu par do drzewa oskrzelowego. Proces ten pomaga w rozrzedzaniu zalegającej w nosie wydzieliny oraz udrażnia zatoki. Ponadto inhalacjom przypisuje się działanie nawilżające, przeciwzapalne i rozkurczowe. Można je przeprowadzać nawet u małych dzieci, w tym trzymiesięcznych niemowląt. Niczym złym nie jest także inhalacja noworodka.
Czym inhalować niemowlę?
Inhalacje niemowlaka można wykonywać przy pomocy:
- pary wodnej,
- soli fizjologicznej,
- roztworów hipertonicznych,
- kwasu hialuronowego,
- olejków eterycznych,
- leków.
Najprościej wykonać jest inhalacje parą wodną, czyli tzw. “parówkę”. Do miski należy wlać gorącą, ale nie wrzącą wodę i usiąść z dzieckiem w bezpiecznej odległości, tak, by się nie poparzyło. Dziecko powinno wdychać nosem unoszącą się parę przez około 10 minut.
Popularne są także inhalacje solą fizjologiczną niemowląt, czyli 0,9 proc. roztworem chlorku sodu. Substancję tę można dodać do miski z wodą lub nebulizatora, czyli specjalnego urządzenia wyposażonego w maseczkę. Sól fizjologiczna działa na drogi oddechowe nawilżająco i oczyszczająco. Rozrzedza zalegającą wydzielinę i pomaga w jej usuwaniu. Aby mocniej nawilżyć śluzówkę nosa, można dodatkowo dodać do wody kwas hialuronowy. Jaka sól do inhalacji dla dzieci? Przy dużym katarze, niedrożnym nosie i suchym kaszlu zamiast 0,9 roztworu chlorku sodu lepiej sprawdzi się tzw. sól hipertoniczna, czyli trzyprocentowy lub sześcioprocentowy roztwór NaCl. Należy jednak pamiętać, że podanie preparatu o wyższym stężeniu może spowodować nasilenie kaszlu oraz nadmierne wysuszanie śluzówek.
Olejków eterycznych nie można stosować do inhalacji dzieci, które nie ukończyły drugiego roku życia. U starszych dzieci pomocne w leczeniu kataru i kaszlu jest wdychanie par z dodatkiem olejków: sosnowego, jodłowego, eukaliptusowego lub miętowego. Zawarte w nich substancje mają działanie wykrztuśne, przeciwzapalne, sekretolityczne i antyseptyczne.
Inhalacja lekami może być wykonywana jedynie po zleceniu przez lekarza. Stosuje się leki wykrztuśne, rozszerzające oskrzela lub glikokortykosteroidy dostępne w postaci aerozoli. Inhalacja lekami jest przeciwwskazana u dzieci poniżej pierwszego roku życia.
Domowa inhalacja maluszka
Jak stosować inhalator u niemowląt? Przystępując do inhalacji dziecka, w pierwszej kolejności należy umyć ręce i oczyścić nos niemowlęcia z zalegającej wydzieliny. Następnie przygotowany roztwór wlewa się do nebulizatora i łączy go z ustnikiem lub maską. Ustnik przeznaczony jest dla dzieci po trzecim roku życia, ponieważ maluch musi potrafić już świadomie oddychać ustami. Jeśli inhaluje się noworodka, np. solą fizjologiczną, rodzic musi przez cały czas trzymać maskę przy twarzy dziecka. Niemowlę powinno być ułożone w pozycji siedzącej lub półleżącej. Opiekun przykłada szczelnie maskę do twarzy dziecka i obserwuje, czy dobrze wdycha ono podawane powietrze. Zabieg trwa około 10-15 minut. Jeżeli pojawią się duszności, inhalacja powinna być natychmiast przerwana. Inhalacja rocznego dziecka przy użyciu inhalatora wygląda podobnie młodszych niemowląt.
Ile soli fizjologicznej jest potrzebne do inhalacji dla niemowlaka? Wystarczy, że do inhalatora wleje się około dwa mililitry 0,9 proc. roztworu NaCl. Warto wiedzieć, że nie wszystkie roztwory z kwasem hialuronowym można wlewać do nebulizatora, dlatego konieczne jest czytanie ulotki preparatu.
Jak często przeprowadzać inhalacje dziecka?
Inhalację solą fizjologiczną można przeprowadzać u dziecka nawet kilka razy dziennie. Jeśli używa się nebulizatora, zabieg powinno się wykonać godzinę przed lub po posiłku. W żadnym przypadku nie należy nebulizować niemowlęcia tuż przed snem, ponieważ istnieje ryzyko nasilenia kaszlu i pojawienia się trudności z oddychaniem.
Jeśli domowe sposoby inhalacji niemowlaka nie przynoszą dziecku ulgi, a stan malucha pogarsza się, należy skontaktować się z lekarzem. Inhalacje nie powinny być przeprowadzane w czasie gorączki. Podwyższenie temperatury ciała i duszności u niemowlęcia mogą być bardzo niebezpieczne ze względu na niewykształcony jeszcze układ oddechowy, dlatego nie warto zwlekać z konsultacją u specjalisty.
Źródła:
- Nowak G., Nawrot J., “Surowce roślinne i związki naturalne stosowane w chorobach układu oddechowego,” Herba Pol., vol. 55, no. 2009, 2009.
- “Inhalacja i nebulizacja – zasady, rodzaje i bezpieczeństwo terapii. – Aptekarz Polski.” [Online]. Available: http://www.aptekarzpolski.pl/2019/03/inhalacja-i-nebulizacja-zasady-rodzaje-i-bezpieczenstwo-terapii-/.
- Mazurek H., Mazurek-Durlak Z., “Zastosowanie soli hipertonicznej w schorzeniach dróg oddechowych”, Terapia. Pneumonologia/Alergologia. 2014; 11(313): 75-84.