Mama z dzieckiem Mama z dzieckiem/ Zdjęcie: iStock

Gorączka u niemowląt – przyczyny

Gorączka to fizjologiczna reakcja organizmu towarzysząca infekcji drobnoustrojami chorobotwórczymi. Gorączka u niemowląt może towarzyszyć także ząbkowaniu, a kolejną przyczyną jest występowanie odczynu poszczepiennego. Wysoka gorączka u niemowląt niepokoi każdego rodzica i jeśli utrzymuje się przez kilka dni wymaga konsultacji z lekarzem. Znajomość przyczyny gorączki u dziecka pozwala na wdrożenie skutecznego leczenia.

Spis treści:

Niemowlęta – jak mierzyć gorączkę?

W przypadku małych dzieci – noworodków i niemowląt, konieczne jest zastosowanie odpowiedniej techniki pomiaru temperatury ciała. Najbardziej polecaną metodą jest pomiar temperatury w odbycie lub uchu. Mierzenie temperatury pod pachą może okazać się niedokładne.

1. Pomiar temperatury w odbycie

Pomiar temperatury w odbycie wykonywany jest termometrem elektrycznym, którego końcówkę należy posmarować wazeliną. Podczas pomiaru niemowlę musi leżeć na plecach, z nóżkami uniesionymi ku górze. Termometr należy delikatnie wsunąć do odbytu na głębokość około półtora centymetra. Pomiar zazwyczaj trwa dwie minuty. Prawidłowa temperatura w odbycie mieści się w przedziale 36-37,8 st. Należy pamiętać, aby do pomiaru użyć termometru o elastycznej końcówce.

2. Pomiar temperatury w uchu

Mierzenie temperatury w uchu wymaga zastosowania specjalnego termometru na podczerwień, wyposażonego w wyprofilowaną końcówkę. Należy mieć na uwadze, że na dokładność pomiaru wpływa m. in. obecność woskowiny w uchu.

3. Pomiar temperatury w ustach

Możliwe jest także dokonanie pomiaru temperatury ciała w ustach. W tym celu wykorzystywane są termometry o kształcie silikonowego smoczka. Tu także pomiar może obciążony jest możliwością błędu – wystarczy, że podczas pomiaru dziecko otworzy buzię. Bezdotykowy pomiar temperatury także jest niewystarczająco dokładny – termometry mierzące temperaturę czoła nie są zatem polecane.

Skąd się bierze gorączka?

Bakterie i wirusy infekujące organizm wydzielają tzw. pirogeny, czyli białka oddziałujące na komórki układu immunologicznego. Fagocyty po kontakcie z pirogenami wydzielają pirogeny endogenne, które docierają do podwzgórza mózgu i stymulują wydzielanie prostaglandyn zapalnych. Prostaglandyny oddziałują z kolei na ośrodek termoregulacji i w efekcie dochodzi

do wzrostu temperatury ciała. Organizm intensywniej produkuje ciepło, a jednocześnie ogranicza mechanizmy sprzyjające utracie ciepła, np. wydzielanie potu. Podwyższenie temperatury ciała ma na celu skuteczną walkę z drobnoustrojami – w temperaturach wyższych niż fizjologiczna temperatura ciała hamowane jest namnażanie bakterii i wirusów.

Przyczyny gorączki u niemowląt

Przyczyna gorączki u dziecka może być zróżnicowana. Bardzo często gorączka towarzyszy infekcjom bakteryjnym i wirusowym. Za rozwój tych infekcji odpowiadają najczęściej takie drobnoustroje jak:

  • adenowirusy,
  • rhinowirusy,
  • koronawirusy,
  • wirus grypy i paragrypy,
  • Streptococcus pneumoniae,
  • Haemophilus influenzae,
  • Bordetella pectusis.

Zazwyczaj są to infekcje górnych, a także dolnych dróg oddechowych. Wirusowe lub bakteryjne zapalenie gardła przebiega z gorączką, kaszlem i katarem, a także bólami mięśniowymi. Za wystąpienie gorączki może odpowiadać także stan zapalny zatok, cechujący się obecnością gęstej wydzieliny z nosa, bólami głowy i oczu. Gdy pojawi się gorączka u niemowląt, przyczyny to także zapalenie dolnych dróg oddechowych (oskrzeli czy płuc), a także zapalenie ucha środkowego.

Za rozwój gorączki u niemowlaka może odpowiadać zakażenie dróg moczowych, które rozwija się przede wszystkim u dziewczynek. Zakażenie układu moczowego przebiega z gorączką, spadkiem apetytu, a także zmętnieniem moczu oraz zmianą jego barwy i zapachu.

Wysoka gorączka u niemowląt może rozwinąć się w przebiegu takich schorzeń jak nowotwory, a także posocznica, czyli uogólnione zakażenie. W przebiegu posocznicy pojawiają się charakterystyczne wybroczyny skórne oraz spadek ilości wydalanego moczu.

Krótkotrwała gorączka może towarzyszyć ząbkowaniu. Kolejna przyczyną gorączki u dziecka to szczepienia ochronne, realizowane zgodnie z kalendarzem szczepień.

Gorączka u niemowląt – jak postępować?

Istotą gorączki jest wspomaganie organizmu w walce z drobnoustrojami chorobotwórczymi. Nie jest zatem wskazane w każdej sytuacji. Jeśli temperatura ciała u dziecka nie przekracza 38 st., a dziecko dobrze znosi gorączkę – lepiej jest wstrzymać się ze zbijaniem gorączki i obserwować dziecko. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy dziecko reaguje na temperaturę osłabieniem, odmawia picia – wówczas warto obniżyć gorączkę. Kolejną sytuacją, w której lepiej nie dopuścić do gorączki rzędu 38 st. jest wcześniejsze występowanie u dziecka drgawek gorączkowych.

Jeżeli pojawia się wysoka gorączka u niemowląt, przekraczająca 38 st. Celsjusza, można sięgnąć po leki przeciwgorączkowe lub domowe metody zbijania gorączki.

Stosowane u niemowląt leki przeciwgorączkowe to paracetamol oraz ibuprofen. Mogą być podawane w postaci czopków lub syropu, którego dawkowanie uzależnione jest od masy ciała dziecka. Z kolei domowe metody obniżania gorączki u niemowlaka sprowadzają się do zastosowania zimnych okładów na łydki czy czoło, a także wykonania kąpieli chłodniejszej o dwa stopnie od temperatury ciała malucha.

Oblicz jednorazową dawkę leku

APAP dla dzieci Forte
ml
Maksymalna ilość dawek w ciągu doby:  

Pamiętaj, aby zachować 6 godzin przerwy pomiędzy dawkami.

Za mała masa ciała dziecka. Lek jest dostępny dla dzieci powyżej 5 kg masy ciała.

Dla pacjentów powyżej 40 kg polecamy APAP Junior

Oblicz jednorazową dawkę leku

Ibuprom Forte dla dzieci
ml
Maksymalna ilość dawek w ciągu doby:  

Pamiętaj, aby zachować 6 do 8 godzin przerwy pomiędzy dawkami.

Za mała masa ciała dziecka. Lek jest dostępny dla dzieci powyżej 5 kg masy ciała.

Dla pacjentów powyżej 40 kg polecamy Ibuprom w tabletkach lub kapsułkach

Źródła:

  1. Barbi E. i in., Fever in children: Pearls and Pitfalls; Children 2017

    Sprawdź powiązane tematy

    Posłuchaj podcastów stworzonych przez mamy dla mam!

    Sprawdź