Gorączka u dziecka? Co mówią najnowsze wytyczne o stosowaniu ibuprofenu?

Zarówno u noworodków, jak i niemowląt do 3. miesiąca życia za gorączkę uważa się temperaturę ciała równą lub wyższą niż 38 stopni Celsjusza mierzoną w odbycie. U niemowląt po 3. miesiącu życia i dzieci do lat 3 gorączką określa się temperaturę ciała (także mierzoną w odbycie) w zakresie 38–39 stopni Celsjusza. Temperatura ciała równa lub wyższa niż 39 stopni uważana jest za poważną gorączkę, natomiast u dzieci powyżej 3. roku życia gorączka to temperatura przekraczająca 38 stopni (mierzona w jamie ustnej).

Rodzice gorączkujących dzieci mają do wyboru dwa dostępne bez recepty leki: ibuprofen i paracetamol. Oba rekomendowane są przez grono ekspertów różnych specjalizacji – pediatrii, medycyny rodzinnej, pneumonologii i farmakologii. Eksperci opracowali publikację „Gorączka u dzieci – reKOMendacje PostępowaniA w praktyce lekarza podStawowej opieki zdrowotnej – KOMPAS GORĄCZKA” 2021. To pierwsze w Polsce rekomendacje postępowania w przypadku gorączki u najmłodszych przygotowane dla lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej.

Ibuprofen to substancja z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Działa przeciwbólowo i przeciwgorączkowo, a także przeciwzapalnie (tego działania nie wykazuje paracetamol). Ibuprofen to pochodna kwasu propionowego i po podaniu doustnym ulega szybkiemu wchłanianiu z żołądka. Działanie przeciwgorączkowe leku może utrzymywać się do 6 godzin.

Z praktyki klinicznej oraz przeprowadzonych badań wynika, że ibuprofen stosowany do 7 dni ma równie korzystny profil bezpieczeństwa co paracetamol. Dlatego uznany został za najbezpieczniejszy z klasycznych niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Z uwagi na wysokie bezpieczeństwo może być podawany dzieciom już od 3. miesiąca życia. Można go także podawać matkom karmiącym piersią (tylko 1 proc. dawki przechodzi do mleka).

Rodzice i opiekunowie często uważają, że ibuprofenu nie należy stosować na czczo. To mit. Lek ten nie tylko można, ale wręcz warto w przypadku gorączki podać przed pierwszym posiłkiem – przyśpieszy to uzyskanie efektu przeciwgorączkowego. Ma to szczególne znaczenie, gdy gorączka wystąpi w nocy bądź nad ranem. Dziecko nie musi spożyć śniadania, zanim otrzyma odpowiednią dawkę leku.

U dzieci ważących mniej niż 40 kg zalecana dawka ibuprofenu stosowana doustnie to 5–10 mg/kg masy ciała podawana co 6–8 godzin (maks. 30 mg/kg masy ciała na dobę). Natomiast dawka ibuprofenu stosowana doodbytniczo to 10 mg/kg masy ciała podawana co 6–8 godzin (maks. 30 mg/kg masy ciała na dobę).

Dawkę leku należy dostosować do wagi dziecka, a nie jego wieku.

Oblicz jednorazową dawkę leku

Wpisz wagę swojego dziecka:

Oblicz

Jednorazowa dawka leku to:

ml

Maksymalna ilość dawek w ciągu doby:  

Pamiętaj, aby zachować 6 do 8 godzin przerwy pomiędzy dawkami.

Za mała masa ciała dziecka. Lek jest dostępny dla dzieci powyżej 5 kg masy ciała.

Dla pacjentów powyżej 40 kg polecamy Ibuprom w tabletkach lub kapsułkach

Ibuprofen, jak każdy lek, może powodować działania niepożądane. Badania wykazały jednak, że częstość ich występowania u dzieci leczonych ibuprofenem i paracetamolem jest podobna. Także profil bezpieczeństwa gastroenterologicznego (czyli dla układu pokarmowego) ibuprofenu jest porównywalny z paracetamolem w przypadku krótkotrwałego stosowania. Stosowanie ibuprofenu wiąże się z niewielkim ryzykiem uszkodzenia górnego odcinka przewodu pokarmowego i nerek w trakcie stosowania.

Należy również mieć świadomość, że działania niepożądane nie występują u każdego.

Przedawkowanie ibuprofenu u dzieci zdarza się niezwykle rzadko. Taka sytuacja może mieć miejsce na przykład w przypadku równoczesnego podawania wielu preparatów zawierających tę substancję. Przy odpowiednim dawkowaniu i krótkotrwałym stosowaniu, zgodnym z informacją zawartą w ulotce, ryzyko toksycznego wpływu na nerki ibuprofenu jest niewielkie. Dopiero długotrwałe stosowanie ibuprofenu i w dużych dawkach u dzieci odwodnionych związane jest z ryzykiem ostrego uszkodzenia nerek.

Lek ten nie jest zalecany w przypadku ospy wietrznej lub zespołu Kawasakiego. Przed zastosowaniem ibuprofenu należy zapoznać się z przeciwwskazaniami dotyczącymi stosowania leku, a także ze środkami ostrożności – nie należy stosować ibuprofenu, jeśli pacjenta dotyczą przeciwwskazania. Ibuprofen powinien być podawany w stałych odstępach czasowych (co 6–8 godzin), a nie doraźnie po stwierdzeniu gorączki. Warto pamiętać, że ibuprofen w postaci płynnej charakteryzuje się szybszym działaniem przeciwgorączkowym w porównaniu z tabletkami, drażetkami lub kapsułkami.

Należy stosować najmniejszą skuteczną dawkę przez najkrótszy okres konieczny do złagodzenia objawów. Ibuprofen nie powinien być podawany dziecku bez wyraźnego uzasadnienia dłużej niż przez 3 dni.