Glukoza dla niemowlaka – co musisz wiedzieć?

Dopajanie niemowląt polega na podawaniu im płynów innych niż mleko kobiece lub mleko modyfikowane. Mówimy więc o nim wtedy, gdy noworodek lub niemowlę spożywa wodę bez żadnych dodatków, wodę z cukrem (np. roztwór glukozy), soki, herbatki dla niemowląt lub jakiekolwiek inne płyny. 

Stanowiska towarzystw zajmujących się zdrowiem i żywieniem niemowląt są zgodne co do tego, że noworodki i niemowlęta karmione piersią do ukończenia szóstego miesiąca życia nie powinny być dopajane. Zaleca się, by jedynym spożywanym przez nie płynem było mleko mamy. 

Istnieje kilka powodów, które uzasadniają pogląd, że podawanie dziecku innych napojów w pierwszym półroczu życia nie jest potrzebne, a może niekorzystnie wpływać na jego rozwój: 

• niemowlę w tym okresie nie potrzebuje dodatkowego nawodnienia, ponieważ spożywane przez nie mleko dostarcza wystarczającej ilości płynów, 
• płyny, np. woda mineralna bez dodatków lub woda z glukozą, wypełniają mały żołądek dziecka, nie dając w zamian adekwatnej ilości niezbędnych składników pokarmowych; dopajanie zmniejsza apetyt niemowlaka i ilość spożywanego przez nie mleka – pokarmu idealnie dostosowanego do potrzeb malucha, 
• u dzieci karmionych piersią dopajanie zaburza proces laktacji – niemowlę może spożywać mniej mleka, co przekłada się na obniżenie produkcji pokarmu przez organizm mamy. 

W niektórych przypadkach podawanie wody niemowlakowi może być nie tylko szkodliwe, ale nawet niebezpieczne dla zdrowia. Skutkiem podania maluchowi w pierwszych miesiącach życia dużej ilości „czystej” wody bywają zaburzenia stężenia elektrolitów w jego krwi. Do powikłań takiego stanu zaliczamy m.in. problemy żołądkowe, wymioty, drgawki. 

Dopajanie niemowląt karmionych piersią można rozpocząć po ukończeniu przez nie szóstego miesiąca życia (wcześniej może być to potrzebne u maluchów karmionych mlekiem modyfikowanym). Preferowanym płynem podawanym dzieciom na tym etapie powinna być woda bez żadnych dodatków. Odpowiedni wybór stanowi woda źródlana lub mineralna niskozmineralizowana, niskosodowa i niskosiarczanowa. Całkowite stężenie soli mineralnych jest w niej niższe niż 500 mg/l. Butelkę z wodą dla niemowlaka należy przechowywać w chłodnym, nienasłonecznionym miejscu i wykorzystać w ciągu jednej doby po otwarciu. 

Podawanie niemowlętom w pierwszym roku życia soków owocowych i napojów zawierających cukry dodane nie jest rekomendowane. 

Glukoza jest cukrem prostym i węglowodanem najłatwiej przyswajalnym przez organizm człowieka. Ma słodki smak, nieznacznie mniej intensywny niż sacharoza (cukier „z cukiernicy”). 

Glukoza dla noworodka nie stanowi substancji trującej. Jednocześnie spożywanie tego cukru nie jest mu ani potrzebne, ani dla niego korzystne. 

Glukoza do picia dla noworodka może negatywnie wpływać na rozwój malucha już na początkowym etapie życia. Badania pokazują, że niemowlęta, którym podawano napoje dostarczające energii (takie jak woda z cukrem, np. glukozą) wykazywały mniejsze spożycie mleka, a w drugim półroczu życia – również pokarmów uzupełniających. W jadłospisie tych dzieci pełnowartościowe produkty były więc zastępowane przez cukier. 

Dzieci od urodzenia mają naturalną preferencję w kierunku produktów o słodkim smaku, które mogą być dodatkowo wzmacniane przez podawanie im produktów bogatych w cukry. W obecnych czasach łatwej dostępności pokarmów o wysokiej ich zawartości musimy mieć na względzie modyfikowanie tych preferencji u maluchów. Nadmierna konsumpcja słodkich produktów (o którą nietrudno), przyczynia się bowiem do powstawania wielu problemów zdrowotnych w późniejszych latach, w tym do rozwoju: 

• nadwagi i otyłości, 
• nadciśnienia tętniczego, 
• dyslipidemii – nieprawidłowego stężenia różnych frakcji cholesterolu we krwi, 
• cukrzycy typu drugiego. 

Biorąc pod uwagę wszystkie powyższe informacje, trzeba stwierdzić, że podawanie noworodkowi lub niemowlakowi wody z cukrem, niezależnie od proporcji, jest dla malucha szkodliwe. 

Przepajanie glukozą przyczynia się do zmniejszenia spożycia mleka, co ogranicza przyjmowanie przez malucha składników odżywczych niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania i niekorzystnie wpływa na jego rozwój. 

Roztwór glukozy dla noworodka i jego podawanie skutkuje także wzmacnianiem preferencji w kierunku słodkiego smaku, co utrudnia wprowadzanie w życie podstawowych zasad zdrowego żywienia na etapie rozszerzania diety oraz w późniejszym życiu. 

W niektórych przypadkach dopajanie niemowlaka może nawet stanowić bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia, wynikające z powstawania zaburzeń elektrolitowych. 

Bibliografia: 

1. Fidler Mis N.,Braegger C., Bronsky J. i wsp. (2017) Sugar in Infants, Children and Adolescents: A Position Paper of the European Society for Paediatric Gastroenterology, Hepatology and Nutrition Committee on Nutrition, Journal of Pediatric Gastroenterology and Nutrition, 65(6): 681-696. 
2. Horovath A., Rachtan-Janicka J., Rybak A. i wsp. (2014) Poradnik żywienia niemowląt. Krok po kroku od narodzin do pierwszych urodzin, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.