Dziąsła przy ząbkowaniu

Ząbkowanie to proces wyrzynania się zębów mlecznych. Choć ustalony jest ogólny kalendarz ząbkowania, rodzice powinni mieć na uwadze, że u każdego dziecka ząbkowanie jest kwestią indywidualną. Ogólnie przyjmuje się, że ząbkowanie rozpoczyna się około szóstego miesiąca życia i co cztery/sześć miesięcy pojawiają się kolejne cztery zęby. Ostatecznie – proces ząbkowania powinien zakończyć się około 30 miesiąca życia. Powodem do niepokoju może być brak pierwszego ząbka po ukończeniu 12 miesiąca życia.  

 W pierwszej kolejności zaobserwować można spuchnięte dziąsło u niemowlaka podczas wyrzynania się dolnych jedynek – siekacze dolne powinny pojawić się około szóstego miesiąca życia. Z kolei siekacze górne wyrzynają się zazwyczaj około siódmego lub ósmego miesiąca. Kolejność pojawiania się pozostałych zębów jest następująca: 

• 8-12 miesiąc to czas wyrzynania się górnych i dolnych dwójek,
• między 12 a 16 miesiącem powinny pojawić się pierwsze zęby trzonowe górne i dolne, 
• między 16 a 24 miesiącem powinny wyrosnąć kły, 
• najpóźniej, bo do 30 miesiąca życia wyrzynają się drugie zęby trzonowe górne i dolne. 

Jest to bardzo ogólny schemat dotyczący ząbkowania i można zaobserwować wiele odstępstw. W razie jakichkolwiek wątpliwości warto skonsultować się ze stomatologiem dziecięcym lub pediatrą.  

Podczas ząbkowania pojawia się kilka charakterystycznych zmian. Na pewno warto wiedzieć, jak wygląda dziąsło przy ząbkowaniu. Może być rozpulchnione, zaczerwienione, obrzęknięte i bolesne. Wygląd dziąseł przy ząbkowaniu to nie jedyna zmiana, którą można zaobserwować podczas wyrzynania się zębów mlecznych. Przebijaniu się zębów przez dziąsła towarzyszyć może bolesność dziąseł i ich swędzenie. Ponadto może pojawić się gorączka.  

Dziecko reaguje na ząbkowanie zmianą zachowania. Jest bardziej marudne i płaczliwe, może odmawiać przyjmowania pokarmu, co podyktowane jest podrażnieniem dziąseł. Zaobserwować można nasilone ślinienie, a także potrzebę gryzienia przez dziecko palców lub rozmaitych przedmiotów. Nadprodukcji śliny towarzyszyć może katar czy biegunka.

Wyrzynanie się zębów to okres, w którym dziecko wymaga szczególnej uwagi. W celu złagodzenia uciążliwych dolegliwości można stosować naturalne metody na zredukowanie bólu dziąseł. Przede wszystkim – doskonałym sprzymierzeńcem jest niska temperatura. Posiłki schłodzone do temperatury pokojowej czy gryzaki schłodzone przez chwilę w lodówce mogą złagodzić odczucia bólowe. Pomocne mogą być także masaże dziąseł, wykonywane przy pomocy specjalnych nakładek silikonowych na palce. Należy pamiętać, że tego typu masaż musi być wykonywany bardzo delikatnie, spuchnięte dziąsło u niemowlaka jest bowiem bardzo wrażliwe na dotyk. Podczas ząbkowania należy zadbać o higienę jamy ustnej, oczyszczając powierzchnię dziąseł np. miękką szmatką nasączoną naparem z rumianku. 

W celu złagodzenia dolegliwości bólowych można sięgać po preparaty apteczne – żele z łagodzącym kwasem hialuronowym, wyciągi ziołowe czy olejki eteryczne. Podawać można także herbatki, np. z dzikiej róży lub rumianku. Gdy dolegliwości bólowe są znacznie nasilone, konieczne może być sięganie po żele z lidokainą, stosowane miejscowo na dziąsła, a także czopki przeciwbólowe.  

Procesowi wyrzynania się ząbków mlecznych towarzyszą charakterystyczne zmiany w wyglądzie dziąseł. Jak wyglądają dziąsła przy ząbkowaniu? Przede wszystkim zaobserwować można rozpulchnione dziąsła. Co oznacza ten termin? Jak wyglądają rozpulchnione dziąsła u niemowląt? Przede wszystkim – pojawia się poszerzenie i obrzęk dziąsła. Rozpulchnione dziąsła u niemowlaka wyglądają w taki sposób, że w miejscu pojawienia się w dziąśle zęba mlecznego pojawia się zgrubienie. Charakterystyczne jest to, że wraz z przesuwaniem się ząbka ku powierzchni dziąsła, zgrubienie to przemieszcza się. Takim zmianom w wyglądzie dziąseł może towarzyszyć zaczerwienienie i tkliwość dziąseł, a w momencie, gdy ząb jest bardzo blisko powierzchni dziąsła, widoczne są białe dziąsła u niemowlaka. W tym miejscu twarde dziąsła u niemowlaka są bardzo cienkie, a nacisk wyrzynającego się zęba na tkankę dziąsła sprawia, że krew nie dociera w to miejsce. I stąd właśnie białe dziąsła u niemowlaka, który ząbkuje. Na ostatnim etapie wyrzynania się zęba można zaobserwować wgłębienie w dziąśle – ząbek przebija powierzchnię dziąsła, ale jeszcze nie jest widoczny pomiędzy dwoma warstwami dziąseł.  

A jak wyglądają wyrzynające się zęby u niemowlaka? Początkowo sprawiają wrażenie lekko przezroczystych, a dopiero, gdy ząb pojawi się w całej okazałości, ma mleczno–biały odcień.  

Bibliografia: 

1. Torlińska – Walkowiak N., Rataj – Kulmacz A., Wyrzynanie się zębów mlecznych – symptomy towarzyszące czy przypadkowe współistnienie w czasie; Pediatr Med Rodz, 2013