Spis treści:
Jadłospis matki karmiącej – podstawowe zasady
Matka karmiąca piersią może jeść wszystko, na co ma ochotę, o ile nie występuje u niej lub u dziecka alergia pokarmowa. Oczywiście ze względów zdrowotnych powinna zrezygnować z mocno przetworzonej żywności, np. fast food, słodzonych sztucznie napojów czy nadmiernej ilości słodyczy.
Należy pamiętać, aby dieta matki karmiącej była zdrowa i zbilansowana.
Dietę eliminacyjną, w razie takiej potrzeby, wprowadza lekarz.
- Dziecko powinno być karmione wyłącznie mlekiem matki do ukończenia 6 miesiąca życia. Karmienie powinno być kontynuowane do 2 roku życia dziecka.
- Absolutnie należy unikać produktów przetworzonych i konserwowanych.
- Ostrożność należy zachować podczas wprowadzania do diety mleka krowiego.
- Podczas karmienia piersią organizm wykazuje znacznie większe zapotrzebowanie na przyjmowanie płynów. Należy przyjmować minimum 2–2,5 l płynów na dobę, najlepiej niegazowanej wody. Wskazane są również świeżo wyciskane soki np. z buraków, jabłek, herbata zielona, czerwona oraz czarna.
- Nie powinno się wprowadzać w tym czasie specjalnych diet (o ile nie ma takiej konieczności): wegetariańskiej, wegańskiej czy bezglutenowej.
Dieta matki karmiącej noworodka
Dieta matki karmiącej piersią w pierwszym miesiącu powinna opierać się na produktach lekkostrawnych pobudzających laktację. Układ pokarmowy noworodka nie jest jeszcze w pełni dojrzały. Dlatego bardzo ważne jest to, co przyjmuje do układu trawiennego z mlekiem matki. To czas, gdy młode mamy zwracają szczególną uwagę na to, co jedzą i obserwują reakcję dziecka na przyjmowane produkty. Mimo iż dieta karmiącej dalej jest kwestią sporną, bez wątpienia należy spożywać:
- ryby tłuste, szczególnie morskie takie jak: halibut, dorsz, makrela lub tuńczyk. Trzeba również unikać ryb wędzonych, surowych i smażonych. Warto je dusić, piec i gotować na parze;
- mięso chude, szczególnie drobiowe;
- owoce – od pierwszych dni po porodzie można spożywać m.in. gruszki, jabłka czy banany oraz inne. Należy pamiętać o dokładnym myciu owoców przed jedzeniem;
- warzywa – korzeń i natka pietruszki, seler, burak, dynia i marchew. Najwięcej witamin jest w warzywach surowych. Można też je dusić lub gotować na parze;
- w diecie mogą znaleźć się takie produkty jak: ryż, makaron i ziemniaki i zdrowe pieczywo;
- bardzo ważne jest spożywanie nabiału, chociaż niektórzy twierdzą, iż jego nadmiar w ciąży lub podczas karmienia piersią może wywoływać alergie pokarmowe. Zaleca się spożywanie jogurtów naturalnych lub owocowych, twarogu chudego lub półtłustego, serków waniliowych oraz śmietany;
- w umiarkowanej ilości można używać oliwy z oliwek oraz margaryny;
- w diecie również nie powinno zabraknąć deserów. Są one potrzebne zarówno dla karmiącej mamy, jak i dziecka. Bez obaw można spożywać: naleśniki, galaretki, domowej roboty serniki na twarogu półtłustym, budynie, ciasto kruche oraz biszkopty;
- bardzo ważne, aby kobieta karmiąca piła dziennie 2–2,5 l płynów. Bez obaw można pić herbatę czarną, czerwoną oraz zieloną, wodę mineralną niegazowaną, soki świeżo wyciskane;
- bezpiecznie można stosować też następujące zioła: bazylię, majeranek, tymianek, pieprz, sól (w niewielkich ilościach).
Przyjmuje się, że dieta matki karmiącej piersią powinna zawierać ok. 500 kcal dziennie więcej ponad całkowite zapotrzebowanie energetyczne. Średnie zapotrzebowanie energetyczne karmiącej wynosi 2500 – 2800 kcal.
Dieta matki karmiącej piersią – czego nie wolno?
Czego unikać w diecie matki karmiącej?
Podczas karmienia piersią nie można spożywać alkoholu ani palić papierosów. Nie należy również jeść surowego mięsa i ryb ani serów pleśniowych. Układając dietę dla matki karmiącej piersią, należy uważać szczególnie na te produkty spożywcze, które mogą zaszkodzić dziecku. Do najczęściej alergizujących należą: jaja, mleko, kakao, czekolada, orzechy, ryby, soja. Z ostrożnością należy też podchodzić do (a najlepiej unikać) potraw ciężkostrawnych i wzdymających, jak kapusta, groch, grzyby, śliwki suszone, potrawy smażone. W razie niepokojących objawów u noworodka/niemowlaka należy skonsultować się z lekarzem pediatrą.
Dieta matki karmiącej – przykładowy jadłospis jednodniowy
Pierwsze śniadanie:
- 2 kromki pieczywa żytniego z masłem,
- dwa plastry chudej szynki i plastry pomidora,
- szklanka soku pomarańczowego.
Drugie śniadanie:
- 250 ml jogurtu naturalnego z musli, pokrojonym jabłkiem i bananem.
Obiad:
- zupa jarzynowa z makaronem,
- 2 lub 3 pulpety w sosie brokułowo-śmietanowym z ziemniakami,
- starte jabłko z marchewką,
- kompot z jabłek.
Podwieczorek:
- szklanka ciepłego kisielu z 3 herbatnikami,
- szklanka wody mineralnej niegazowanej.
Kolacja:
- sałatka z pomidorem, mozzarellą i świeżą bazylią,
- czerwona herbata.
Dieta matki karmiącej – gotowe przepisy
- Krem batatowo-brokułowy – smaczny, lekkostrawny, a jednocześnie dostarczy energii
Składniki:
– 2 średnie bataty;
– 150 g brokułów;
– 400 ml mleczka kokosowego;
– łyżka oleju kokosowego;
– 2 łyżki stołowe pestek dyni;
– 200 g fileta z indyka - Przygotowanie: Ugotuj bataty w skórce w jednym garnku, a brokuły przyrządź na parze w drugim. Następnie ugotowane bataty obierz ze skórki, dodaj odrobinę wody i zmiksuj na papkę. Dokładnie to samo zrób z brokułami. Następnie połącz składniki w jednym kielichu miksera. Dolewając powoli mleka kokosowego, miksuj oba składniki aż do powstania jednolitej konsystencji. Na koniec dodaj łyżkę oleju kokosowego. Filet z indyka z ekologicznej hodowli umyj i pokrój w kostkę, a następnie wrzuć na patelnię z wodą. Dodaj odrobinę soli himalajskiej, świeżo mielonego czarnego pieprzu i oregano. Pod przykryciem duś indyka, co jakiś czas dolewając wody, aby się nie przypalił. Zajmie ci to ok. 20 min. Do miseczki wrzuć ok. 100 g uduszonego indyka, zalej go kremem batatowo-brokułowym i posyp pestkami dyni.
- Jaglany jogurt z owocami – pomysł na zdrowe i kolorowe śniadanie
- Składniki (na 2 porcje):– ½ szklanki ugotowanej kaszy jaglanej
– ¾ szklanki mleka kokosowego
– dwa małe banany
– 2 czubate łyżki masła orzechowego, najlepiej domowego
– 2 garści ulubionych owoców lata
– kilka listków mięty
– miód albo syrop klonowy do polania - Przygotowanie: Kaszę ugotuj według instrukcji na opakowaniu. Owoce umyj. Do blendera wrzuć banany, kaszę, mleko, masło orzechowe i całość zmiksuj. Przelej do naczynia. Posyp owocami i miętą.
- Kisiel z buraka i rabarbaru – wypróbuj przepis na bogaty i wartościowy deser!
- Składniki (na 2 porcje):– 1 szklanka soku z buraka, świeżo wyciskanego lub gotowego (250 ml)
– 1 szklanka rabarbaru posiekanego na małe kawałki (100 g)
– 2 łyżki syropu daktylowego
– 2 łyżki mąki ziemniaczanej
– 6 łyżek wody, do zmieszania z mąką - Przygotowanie: Wlej sok z buraka do małego rondelka, dodaj rabarbar i syrop, wymieszaj, zakryj pokrywką i doprowadź całość do wrzenia. Następnie zmniejsz ogień i gotuj ok. 15 minut, aż rabarbar się rozpadnie. Po tym czasie wymieszaj mąkę z wodą i dolej do rondelka, szybko i energicznie mieszając. Od razu zdejmij z ognia, przemieszaj jeszcze chwilę i przelej do pucharków. Podawaj od razu na ciepło lub schłodź na później. Przechowuj w lodówce do 3 dni.