Jak przebiega badanie słuchu u dziecka

Słuch to jeden ze zmysłów, dzięki któremu dzieci intensywnie poznają świat i mogą się prawidłowo rozwijać. Już od pierwszych chwil życia bodźce dźwiękowe są cennymi informacjami o otaczającej rzeczywistości. Ubytek słuchu zaburza prawidłowy rozwój dziecka, dlatego tak ważne jest, by mieć pewność, że ze słuchem noworodka jest wszystko w porządku.

Rodzice często zastanawiają się, jaki lekarz przeprowadza badanie słuchu u dziecka. W celu rozpoznania wady słuchu można wybrać się do pediatry, który skieruje do odpowiedniego specjalisty. Badanie słuchu najczęściej przeprowadza protetyk słuchu.

W poradniach audiologicznych badanie słuchu u dziecka przeprowadzane jest z udziałem logopedy i psychologa dziecięcego. W ten sposób diagnozuje się nie tylko wady słuchu czy kłopoty z rozwojem mowy, ale również autyzm, mutyzm, dysfagię czy logofobię.

Pierwsze badanie słuchu u dziecka wykonuje się za zgodą rodziców zaraz po urodzeniu. Polska jest jednym z nielicznych krajów, w którym wszystkie noworodki mają wykonywane przesiewowe badanie słuchu. To bardzo ważne i potrzebne badanie. Daje możliwość wykrycia neurologicznych wad słuchu już od początku.

Jeśli badanie słuchu wykonane zaraz po urodzeniu nie przyniesie niepokojących wyników, kolejnym momentem w życiu dziecka, w którym rodzice powinni obserwować malucha pod kątem rozwoju słuchu, to czas, gdy dziecko uczy się mówić, czyli między pierwszym a drugim rokiem życia. Brak prawidłowego postępu w tym zakresie może oznaczać kłopoty ze słuchem.

– Jeśli dziecko nie uczy się nowych wyrazów, nie powtarza za rodzicami sylab lub wcale nie mówi, rodzice powinni zgłosić się do pediatry lub logopedy oraz wykonać badanie słuchu u dziecka. Warto też przeanalizować, czy dziecko nie doznało urazu głowy w tym okresie, nie przechodziło choroby autoimmunologicznej lub innej jednostki chorobowej, która mogłaby spowodować ubytek słuchu. Dziecko, gdy nie słyszy, nie nauczy się mówić, dlatego badanie słuchu w takich okolicznościach jest bardzo ważne. Logopeda też nic nie zdziała, jeśli dziecko nie słyszy – wyjaśnia Alicja Sapała-Smoczyńska, pediatra.

Ocenę odpowiedniego rozwoju mowy powinien przeprowadzić również lekarz pediatra podczas bilansu. U dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym niepokojące objawy najczęściej dostrzegają rodzice. Należą do nich: zwiększanie głośności podczas oglądania bajki, brak reakcji na własne imię, gdy dzieci wykonują coś w skupieniu. Częstą przyczyną problemów ze słuchem u kilkulatków jest przerost trzeciego migdałka oraz wysiękowe zapalenie ucha środkowego. Starsze dzieci same potrafią zwrócić uwagę, że coś się dzieje z ich słuchem. Badanie słuchu można przeprowadzić w każdym wieku.

Wyróżniamy dwa rodzaje ubytków słuchu – nerwowy oraz czuciowy – dlatego wykonuje się różne badania słuchu. Za głuchotę nerwową odpowiedzialne są inne struktury anatomiczne niż w przypadku głuchoty czuciowej.

– Badanie słuchu jest nieinwazyjne, nie sprawia trudności żadnemu dziecku, nawet maluchom, które nie rozumieją jeszcze, co się dzieje. Badanie słuchu u dziecka trwa krótko, około 3-4 minut jedno ucho. Wykonywane jest za pomocą sprzętu przypominającego otoskop – wyjaśnia Alicja Sapała-Smoczyńska.

Badanie audiometryczne

Badanie to jest najczęściej wykonywanym badaniem słuchu u dzieci. Są trzy rodzaje audiometrii: tonalna, impedancyjna oraz słowna. 

• Audiometria tonalna 

To jedno z najpopularniejszych i najczęściej wykonywanych badań słuchu. Dzięki niemu można ocenić, jakie najcichsze dźwięki słyszy pacjent oraz gdzie zlokalizowana jest przyczyna niedosłuchu (w uchu środkowym, wewnętrznym, czy na dalszych odcinkach drogi słuchowej).

• Audiometria impedancyjna

To badanie ciśnienia w uchu środkowym. 

• Audiometria słowna 

Jest uzupełnieniem badania audiometrycznego tonalnego. Stosowana do oceny rozumienia ludzkiej mowy przez pacjenta. Badanie audiometryczne pozwala stwierdzić, jaki jest rodzaj oraz stopień ubytku słuchu, a także czy występuje niedosłuch odbiorczy czy przewodzeniowy.

Badanie tympanometryczne

Tympanometria to nieinwazyjne i bezbolesne badanie ucha środkowego. Polega ono na ocenie podatności błony bębenkowej na zmiany ciśnienia w przewodzie słuchowym zewnętrznym.

Wynik badania słuchu u dziecka zilustrowany jest za pomocą krzywych, które obrazują próg słyszenia. Audiogram, czyli wynik badania słuchu, powinien składać się z dwóch krzywych – dla lewego oraz prawego ucha. Norma słyszenia wynosi 0–25 dB – oznacza brak ubytków słuchu i pełne słyszenie szeptu. Wynik 26–40 dB oznacza małe uszkodzenie słuchu, 41–60 dB to umiarkowane uszkodzenie słuchu, a 61–80 dB oznacza duży ubytek słuchu. Wynik badania słuchu ze wskaźnikiem powyżej 81 dB świadczy o głębokim uszkodzeniu słuchu.

– Jeśli wyniki badania słuchu u dziecka wskazują na ubytek słuchu, należy zgłosić się do poradni audiologicznej, by dokładnie zbadać przyczynę niedosłuchu. To bardzo ważne, by zapobiec kolejnym komplikacjom oraz zaburzeniom w rozwoju dziecka – radzi Alicja Sapała-Smoczyńska.

Warto wiedzieć, że audiologia jest tak dobrze rozwiniętą dziedziną medycyny, że praktycznie nie ma już przypadków, by nie dało się pomóc dziecku z problemem niedosłuchu lub głuchoty. Wiele dobrego w tej dziedzinie zrobiło przesiewowe badanie słuchu u noworodków. Dzięki niemu udaje się wykryć wady bardzo szybko i równie szybko pomóc.