Czy zabierać dziecko na pogrzeb?

Pogrzeb to uroczystość, podczas której dorośli mogą zachowywać się inaczej niż zazwyczaj. Dziecko może nie rozumieć, dlaczego ciocia, która wcześniej stale się z nim wygłupiała, teraz nie ma ochoty na żarty. Jemu samemu także może być ciężko dopasować się do powagi sytuacji. Rozbiegany i radosny maluch nagle nie przestanie taki być, a jego zachowanie może sprawić, że obecni na pogrzebie będą mieli problem ze skupieniem.

Jak wskazuje dr Marta Majorczyk, psycholog, pedagog, psychoterapeuta, doradca rodzinny, dla starszych dzieci uczestnictwo w pogrzebie jest możliwością pożegnania osoby, którą znały, a która odeszła. W tym przypadku dziecko potrzebuje dorosłego przewodnika podczas żałoby i samej ceremonii. Kogoś, kto będzie udzielał odpowiedzi na pytania, wyjaśni, okaże oparcie i bezwarunkową akceptację. Specjalistka zaznacza, że to, czy dziecko będzie uczestniczyło w pogrzebie, nie zależy tylko od rodzica. 

– Myślę, że to powinna być wspólna decyzja: rodzica i dziecka – wskazuje dr Marta Majorczyk. – Rodzic powinien wziąć pod uwagę charakter i możliwości dziecka, jego osobistą wrażliwość, brak zrozumienia dziwnej i nietypowej dla dziecka sytuacji.

Czy dziecko jest za małe, by uczestniczyć w pogrzebie?

Jeśli mamy taką możliwość, kilkuletnie dziecko zostawmy w domu. Maluch nie rozumie, w jakiej uroczystości uczestniczy, może rozpraszać żałobników. Dr Marta Majorczyk sugeruje, aby w przypadku bardzo małych dzieci (poniżej 3. roku życia) zastanowić się nad ich obecnością podczas pogrzebu. – Mają one krótki czas koncentracji, są takimi uroczystościami przebodźcowane emocjonalnie i fizycznie. To powoduje, że ich obecność może być niekomfortowa zarówno dla nich samych, jak i dla reszty uczestników ceremonii – wskazuje.

Czy dziecko powinno być na pogrzebie?

Ostatnie pożegnanie może być ważne dla dorosłych, dziecko nie musi do tego podchodzić w ten sposób. Starszakowi możemy wytłumaczyć, co to za uroczystość, co się będzie działo, jak trzeba się zachowywać. Znamy swoje dziecko, wiemy, czy będzie na siłach wziąć udział w pogrzebie, czy szybko się nie zniecierpliwi. Posłuchajmy też, co ma do powiedzenia, a jeśli nie chce uczestniczyć w tej ceremonii, nie zabierajmy go na siłę. Podobnie np. w sytuacji, gdy warunki atmosferyczne są takie, że normalnie nawet nie pomyślelibyśmy o tym, żeby wyjść na spacer. Nie wyciągajmy dziecka z domu dlatego, że wypada, aby wzięło udział w pogrzebie. Najważniejsze jest zdanie nasze (dziecka i jego rodziców), a nie krewnych, których widujemy bardzo rzadko. To jedyna okazja, aby poznali dziecko? Zaproś ich na kawę, niech odwiedzą was w domu – niekoniecznie musicie spotykać się na cmentarzu.

Nie ma tu jednej zasady. Podobnie jak i podczas pogrzebów innych członków rodziny, wiele zależy od tego, w jakim dziecko jest wieku, czy w ogóle chce uczestniczyć w tym wydarzeniu. Może być tak, że poprosi nas o to, aby mogło się pożegnać z dziadkami kiedy indziej, w samotności. To, że nie będzie uczestniczyło w pogrzebie, nie oznacza, że jest mniej związane z dziadkami lub mniej przeżywa ich śmierć. Może być mu łatwiej przez nią przejść, gdy dookoła nie będzie innych żałobników.

Dziecko nie musi być ubrane w czerń, zadbajmy po prostu o schludny strój. Wyciągnięty dres czy poplamiony T-shirt nie będą dobrym pomysłem. Dziecko na pogrzeb może być ubrane np. w:

• koszulkę polo i spódnicę/materiałowe spodnie,
• sweterek i spódnicę/materiałowe spodnie,
• strój galowy, taki jak na szkolne uroczystości (białą bluzkę możemy zastąpić polówką lub koszulą w innym, niekoniecznie białym, kolorze).

Nie musimy kupować ubrań specjalnie na pogrzeb, w szafie na pewno znajdzie się coś odpowiedniego na tę uroczystość. Niemowlę spokojnie możesz ubrać tak jak zazwyczaj, nikt nie powinien oczekiwać, że założysz mu garnitur czy sukienkę. Maluchowi ma być przede wszystkim wygodnie.

Jeśli mamy taką możliwość (jest z kim zostawić dziecko), nie zabierajmy na pogrzeb malucha, który nie rozumie jeszcze powagi uroczystości. Kilkulatkowi może być ciężko skupić się w kościele, w czasie stypy nie będzie siedział przy stole – to nic nadzwyczajnego, jednak nie wszystkim obecnym na pogrzebie może podobać się biegnący dookoła roześmiany maluch. Nie zmuszajmy też do pójścia na pogrzeb dziecka, które nie chce tego robić. Można pożegnać się na wiele innych sposobów, a grób na pewno jeszcze odwiedzicie.