Zagnieżdżenie zarodka – objawy, charakterystyka

Zagnieżdżenie zarodka to „finał” zapłodnienia, czyli połączenia komórki jajowej z plemnikiem. Do zapłodnienia dochodzi w jajowodzie. Powstała w ten sposób zygota zmierza do jamy macicy. Kształtuje się „po drodze” jej warstwa zewnętrzna, z której później powstanie łożysko, oraz wewnętrzna, z której rozwinie się zarodek. Wówczas też zaczyna się wydzielanie charakterystycznego hormonu ciążowego – hCG.

Zagnieżdżenie zarodka, czyli implantacja, może, choć nie musi, dawać zauważalne przez kobietę objawy. Takim symptomem może być niewielkie krwawienie. Wynika to z faktu, że endometrium, czyli błona śluzowa macicy, jest mocno ukrwiona pod wypływem hormonów, takich jak progesteron i estrogeny.

Krwawienie implantacyjne może pojawić się kilka dni po zapłodnieniu, zwykle ok. 6.-7. doby. Zdarza się, że plamienie mylone jest z miesiączką, czy nawet – jeśli jest skąpe – z plamieniem owulacyjnym, jakie zdarza się u niektórych kobiet.

Bardzo ważne jest, aby we właściwych terminach wykonywać badania ginekologiczne i ultrasonograficzne. To pierwsze badanie USG powinno odbyć się ok. 6.-8. tygodnia ciąży. Jest to bardzo istotne, gdyż można wówczas wskazać miejsce implantacji. Nie zawsze zarodek zagnieżdża się w macicy. Jeśli dojdzie do ciąży pozamacicznej, nie rokuje ona szans na urodzenie dziecka. Stanowi natomiast duże zagrożenie dla matki. Dlatego szybka diagnostyka pozwoli na terminację niewłaściwie zagnieżdżonego zarodka, bez konsekwencji zdrowotnych dla kobiety. Choć ciąża pozamaciczna jest traumatycznym doświadczeniem, szybka interwencja lekarzy może sprawić, że kobieta będzie mogła cieszyć się macierzyństwem w przyszłości.

Czasem zdarza się, że dochodzi do zapłodnienia, ale zarodek nie może się zagnieździć np. z powodu wad narządów rodnych, niewłaściwej budowy błony śluzowej macicy, która uniemożliwia implantację.

Zagnieżdżaniu zarodka, z wyjątkiem plamienia, nie towarzyszą objawy. W związku z tym wiele kobiet – szczególnie niespodziewających się ciąży – w ogóle nie zauważa tego momentu. To m.in. z tego względu wiek ciąży liczony jest na podstawie pierwszego dnia ostatniej miesiączki. W przeciwieństwie do zapłodnienia czy implantacji, większość kobiet potrafi wskazać termin okresu.

Jeśli oprócz plamienia pojawiają się bóle, skrzepy lub krwawienie się przedłuża, to znak, że czas odwiedzić ginekologa. Mogą to być objawy komplikacji ciążowych, a nawet straty ciąży. Może to być również objaw chorób narządów rodnych.

Zarodek zagnieżdża się między 6. a 12. dniem od zapłodnienia, zazwyczaj w 6.-7. dobie. Może trwać to nawet kilka dni.

Już zagnieżdżony zarodek spędzi w tym miejscu… kolejnych 9 miesięcy.

Jeśli więc obserwujesz krwawienie, które trwa niepokojąco długo lub jest intensywne, nie zwlekaj z podjęciem diagnostyki, szczególnie jeśli masz podstawy sądzić, że mogło dojść do zapłodnienia.

Dodatni test ciążowy oznacza obecność hormonu hCG. W rzadkich przypadkach przyczyną nie jest ciąża. Taki wynik mogą powodować niektóre zaburzenia hormonalne, a nawet nowotwory.

Test ciążowy może również pokazywać słynne „dwie kreski”, kiedy doszło do tzw. ciąży biochemicznej. Jest to poronienie na bardzo wczesnym etapie. Wiele kobiet nie zdaje sobie sprawy z tego, że w ogóle były w ciąży. Niektóre, wyczekujące na dziecko i regularnie robiące testy ciążowe, jednak bardzo przeżywają tę stratę.

Kiedy najlepiej zrobić test ciążowy, żeby uniknąć poczucia straty, ale też mieć świadomość ciąży, aby m.in. wprowadzić właściwą dietę i suplementację?

Wiele kobiet czekających na ciążę jest gotowych robić testy od razu po stosunku. To oczywiście nie ma sensu, bo test ciążowy będzie bardziej wiarygodny po terminie spodziewanej miesiączki. Bardziej miarodajne są badania analityczne, w których oznacza się poziom progesteronu i gonadotropiny kosmówkowej. Pewność ciąży będziemy mieć po wykonaniu badania USG.  

Zagnieżdżenie zarodka to moment, w którym „wczepia się” on w ścianę macicy. Dzięki hormonom wydzielanym przez organizm kobiety, błona śluzowa macicy staje się odpowiednio ukrwiona i rozpulchniona, co ułatwia zarodkowi implantację.

Jakie czynniki decydują o powodzeniu lub niepowodzeniu zagnieżdżenia zarodka? Przyczynami nieudanej implantacji mogą być wady genetyczne lub rozwojowe zarodka. Nierzadko przyczyną trudności z zagnieżdżeniem zarodka są problemy zdrowotne kobiety:

• niewłaściwa budowa lub zaburzone funkcjonowanie błony śluzowej macicy (np. zbyt cienkie endometrium),
• nieprawidłowa budowa anatomiczna macicy,
• mięśniaki lub polipy,
• blizny i zrosty po przebytych zabiegach operacyjnych,
• zaburzenia hormonalne,
• choroby weneryczne,
• infekcje intymne,
• niewłaściwa czynność skurczowa macicy,
• zły stan zdrowia matki,
• głęboki stres matki,
• nadmierna aktywność i wysiłek fizyczny w początkowym okresie ciąży (nie musi to być sport, ale również np. bardzo intensywne sprzątanie).

Moment najlepszego przygotowania macicy na przyjęcie zarodka określa się mianem „okienka implantacyjnego”. Co może ułatwić implantację zarodka?

• dieta bogata m.in. w witaminy C i E, kwasy omega3, cynk, które sprzyjają prawidłowemu ukształtowaniu i ukrwieniu endometrium;
• umiarkowana aktywność fizyczna, rezygnacja z używek;
• w przypadku zapłodnienia in vitro, możliwa jest również specjalna stymulacja endometrium oraz podanie środków ułatwiających transfer zarodków i ochraniających w pierwszych dobach;
• niekiedy niezbędne są zabiegi korygujące niewłaściwą anatomię dróg rodnych lub endometrium.

Zarodek, który nie może się zagnieździć, zostaje wydalony z organizmu matki. Tak wczesne poronienie może być mylone z miesiączką. Dlatego trudno oszacować skalę problemów z zagnieżdżeniem. Uważa się, że nieudana implantacja zarodka może dotyczyć nawet co drugiej potencjalnej ciąży.