Wpadka po ciąży – jak to możliwe?

Odpowiedź na to pytanie powinna wydawać się prosta i jednoznaczna, gdyż nauka oraz wyniki badań nie pozostawiają w tej kwestii wątpliwości – wpadka po porodzie jest jak najbardziej możliwa. 

Skąd zatem bierze się przekonanie, że przez pewien czas po ciąży kobieta nie może ponownie zajść w ciążę? Wynika to z faktu istnienia tzw. niepłodności laktacyjnej. W dużym uproszczeniu można stwierdzić, że kobieta, która karmi piersią, nie ma owulacji, przez co zapłodnienie jest niemożliwe. Jest to spowodowane głównie przez prolaktynę, a więc hormon odpowiedzialny za laktację u kobiet. Jego wydzielanie pobudzane jest przez mechaniczne drażnienie brodawek sutkowych, które ma miejsce podczas karmienia piersią. Duże stężenie prolaktyny nie tylko stymuluje gruczoły znajdujące się w piersi do produkcji mleka, ale wpływa także hamująco na dojrzewanie komórek jajowych, zapobiegając tym samym owulacji. Specjaliści uważają jednak, że „metoda” ta bywa zawodna i prowadzić może do wpadki podczas laktacji.

Organizm mamy potrzebuje czasu, aby ponownie przystosować się do funkcjonowania bez dziecka rozwijającego się w macicy. Również układ hormonalny, który przechodzi w trakcie ciąży wiele zmian, nie od razu po porodzie zaczyna funkcjonować tak, jak działał wcześniej. Z tego względu przez pewien czas cykl miesiączkowy nie jest tak regularny jak wcześniej. Uznaje się, że w przypadku kobiet karmiących wyłącznie sztucznie płodność po ciąży powraca po ok. 4 tygodniach, natomiast w przypadku karmienia mieszanego – po ok. 6 tygodniach. Na to kiedy cykl powróci do stanu sprzed ciąży, a kobieta ponownie będzie płodna, wpływa m.in:

• sposób karmienia,
• dieta,
• uwarunkowania genetyczne,
• tryb życia,
• stan zdrowia kobiety.

Ponieważ utrwalił się przesąd, że kobieta karmiąca piersią po porodzie nie może zajść w ciążę, wpadki w krótkim czasie po urodzeniu dziecka są stosunkowo częstym zjawiskiem. Warto podkreślić, że tak wczesne ponowne zajście w ciążę jest niezdrowe dla organizmu matki. Według specjalistów czas od momentu urodzenia dziecka do ponownego zapłodnienia powinien być nie mniejszy niż 12, a według niektórych piśmiennictw nawet 18 miesięcy. Jest to związane z faktem, że ponowne zajście w ciążę krótko po urodzeniu dziecka znacząco obciąża organizm kobiety, który nie jest przystosowany do tak częstego zapłodnienia.

Wokół tematu poporodowej niepłodności narosło wiele mitów. Jeden z głównych mówi, że dopóki kobieta karmi piersią, nie ma możliwości, aby zaszła w ciążę. Faktem jest jednak, że do tego typu wpadek dochodzi stosunkowo często, mimo karmienia przez kobietę piersią. Jak do tego dochodzi, skoro prolaktyna, która pobudza laktację, jednocześnie hamuje owulację? Jest to związane z faktem, że aby prolaktyna skutecznie hamowała uwolnienie komórki jajowej, jej stężenie we krwi musi pozostawać na względnie stałym poziomie. To natomiast wymaga regularnego karmienia co przynajmniej 6 godzin, także w nocy, co z wiadomych względów, niekiedy trudno osiągnąć. Ze względu na przerwy między karmieniem, które trwają niekiedy ponad 6 godzin, stężenie prolaktyny spada, co powodować może powrót owulacji. 

Innym błędnym przekonaniem jest rzekoma niepłodność przed wystąpieniem krwawienia. Krwawienie poprzedza przecież owulacja, a ta poprzedza krwawienie.

Jeśli dojdzie do zapłodnienia w pierwszych tygodniach czy miesiącach po porodzie, nic tego faktu nie zmieni. Organizm kobiety jest w stanie donosić kolejną ciążę, choć będzie to dla niego dużym wyzwaniem. Znane są przypadki, kiedy dzieci, kalendarzowo, są rówieśnikami – jedno rodzi się z początkiem, a drugie z końcem roku.

Aby uchronić się przed nieplanowaną ciążą krótko po porodzie, należy przede wszystkim stosować skuteczne metody antykoncepcyjne. Najlepiej skonsultować się w tej kwestii z ginekologiem, który dobierze najlepszy sposób ochrony. Jeśli chodzi o antykoncepcję hormonalną, karmienie piersią stanowi bezwzględne przeciwwskazanie do stosowania tabletki dwuskładnikowej. Zamiast niej stosowana jest tzw. minipill, a więc tabletka zawierająca w swoim składzie jedynie progestageny.