Trzeci trymestr ciąży – Ile trwa? Kiedy się zaczyna?

Trzeci trymestr ciąży zaczyna się wraz z siódmym miesiącem i z każdym kolejnym tygodniem przybliża nas do narodzin dziecka. Okres od 28. do 40. tygodnia ciąży jest czasem intensywnego wzrostu naszego maleństwa. Tak dynamicznie nabiera ono ciała, że w najbliższych tygodniach jego waga podwoi się! To także czas doskonalenia jego najważniejszych funkcji życiowych. Dzieci urodzone w siódmym miesiącu ciąży, choć będą oczywiście wcześniakami, mają szansę na samodzielne życie poza organizmem matki.

Kiedy zaczyna się trzeci trymestr ciąży, wchodzimy w czas wyczekiwania na rozwiązanie. Ponieważ coraz bardziej dają się we znaki uciążliwości ciąży, przyszła mama już tylko marzy o tym, by jej dziecko pojawiło się na świecie. Czas między 28. a 40. tygodniem ciąży to w każdym domu miesiące ostatnich przygotowań do przyjęcia nowego członka rodziny, a przyszła mama cieszy się urządzaniem dziecięcego kącika albo pokoju i gromadzeniem ubranek.

Im bliżej do porodu, tym dolegliwości związanych z ciążą jest więcej. Przyszła mama nie ma już mdłości, jakie przyniósł jej pierwszy trymestr, ani energii, jaką miała w drugim trymestrze. Teraz do głosu dochodzą inne problemy, na które skarżą się wszystkie ciężarne:

• coraz mniej energii i sił, by aktywnie funkcjonować przez całe dnie;
• kłopoty ze spaniem, bo coraz trudniej jest wygodnie się ułożyć;
• zwiększone parcie na pęcherz spowodowane uciskiem rosnącego maluszka;
• zgaga, którą wywołuje drażnienie jelit i ścianek żołądka przez ruszające się dziecko;
• kłopoty z oddychaniem spowodowane naciskiem macicy na przeponę.

W tym czasie skóra na rosnącym brzuchu sprawia wrażenie, jakby za chwilę miała pęknąć. Skóra może też swędzieć, a z przygotowujących się do karmienia piersi mogą wyciekać pierwsze kropelki mleka. Na powiększonych piersiach i rozciągniętej skórze mogą pojawić się rozstępy.

Niektóre mamy w trzecim trymestrze ciąży dodają do tej listy jeszcze inne objawy:

• zapchany nos,
• bóle głowy,
• skurcze mięśni nóg,
• krwawienie z dziąseł,
• bóle pleców i w dolnej części brzucha,
• obrzęki kostek i żylaki na nogach.

Nie tylko powiększa się brzuszek i piersi, ale także zmieniają się twarz i cera. Często mówi się, że przyszłe mamy pięknieją. Sprzyja temu wyższe ciśnienie krwi i lepsze dotlenienie komórek. U niektórych ciężarnych może być jednak na odwrót – cera staje się matowa i szara, zdarza się także trądzik. Mają na to wpływ duże zmiany hormonalne, jakim poddany jest organizm przyszłej mamy. Pod wpływem estrogenów zwiększa się aktywność gruczołów łojowych, które sprzyjają zmianom trądzikowym.

Wiele przyszłych mam dodaje do listy objawów towarzyszących im w trzecim trymestrze ciąży także roztargnienie i rosnący strach przed porodem, ale i ciekawość przed nadchodzącą tak wielką zmianą w ich życiu.

Trzeci trymestr ciąży to dla dziecka czas dojrzewania i przygotowywania się do samodzielnego życia. Jego skóra różowieje, a lanugo, delikatny meszek, który do tej pory pokrywał ciało, zanika. Pod skórą zaczyna gromadzić się tkanka tłuszczowa. Maluch ma już brwi, rzęsy i często całkiem sporo włosów na głowie.

Ostatnie miesiące ciąży to czas intensywnego rozwoju jego mózgu, który staje się pofałdowany, a na jego powierzchni tworzą się bruzdy. Ma już w pełni rozwinięty kręgosłup z wszystkimi kręgami, stawami i więzadłami. Rozwijają się także naczynia krwionośne.

Jedyny ważny narząd, który w 3 trymestrze ciąży nie jest jeszcze w pełni rozwinięty, to płuca. Dopiero w 33. tygodniu zaczynają wykształcać się pęcherzyki płucne, które ułatwią dziecku samodzielne oddychanie. Dlatego w przypadku zagrożenia przedwczesnym porodem podaje się specjalne leki, które przyspieszają rozwój płuc.

W tym czasie maluch całkiem dobrze słyszy już wszystko, co dzieje się w jego otoczeniu, reaguje na gwałtowny hałas, a nawet rozpoznaje głos swojej mamy! Uczy się ssać, połykać, trenuje też oddychanie. W trzecim trymestrze ciąży przyszła mama doskonale wie, kiedy maleństwo robi fikołki, kiedy śpi, a nawet kiedy ma czkawkę!

Po 28. tygodniu życia dziecko intensywnie przybiera na wadze i wydłuża się, a w ostatnich tygodniach jest już tak duże, że nie ma jak zmieniać swojego położenia w brzuchu. Wiele mam zauważa, że dziecko jest już w tym czasie mniej ruchliwe. Zaczyna też przygotowywać się do wyjścia na świat, układając się główką w dół. Kiedy już ustali pozycję, raczej jej nie zmieni. Zaleca się, by od ok. 32. tygodnia ciąży zacząć liczenie ruchów płodu. To bardzo istotny wskaźnik zdrowia. W tym czasie każdą zmianę w zachowaniu dziecka i swoim stanie przyszła mama powinna zgłaszać lekarzowi.

Kiedy nadejdzie czas porodu, twoje dziecko będzie ważyć ok. 3 kg i mierzyć ok. 50 cm. Tylko jedno na dwadzieścioro dzieci przychodzi na świat w wyznaczonym terminie, zwykle samo wybiera najbardziej odpowiedni do tego moment. Kiedy lekarz uzna, że bezpieczniejszym sposobem na zakończenie ciąży będzie planowane cesarskie cięcie, najprawdopodobniej ustali jego datę ok. 38. tygodnia ciąży.

Kiedy rozpoczyna się trzeci trymestr ciąży, nadchodzi czas na ostatnie USG przed porodem. Choć nie należy ono do pakietu badań refundowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia, lekarze zalecają, by je wykonać, bo pozwala precyzyjnie ustalić m.in. położenie płodu.

W trzecim trymestrze ciąży mogą ujawnić się nieprawidłowości w układzie moczowym czy w pracy serca. Medycyna prenatalna w wielu przypadkach może pomóc maluszkowi jeszcze przed jego narodzinami.

Trzecie USG prenatalne pomaga także ocenić, czy rozwój dziecka nie jest ograniczony albo zahamowany i w jakim stanie jest łożysko. Te wiadomości mogą być istotne podczas porodu.

Obecne możliwości techniczne pozwalają, by podczas badania w trzecim trymestrze ciąży zrobić kolorowe zdjęcie naszego dziecka i nakręcić krótki film pokazujący, jak się rusza i robi minki. To wspaniała pamiątka na całe życie.

Infografika: Co przysługuje rodzicom zaraz po urodzeniu dziecka?