Starania o dziecko – jak długo mogą trwać?

Wielu osobom wydaje się, że zajść w ciążę można bardzo szybko. Tymczasem, gdy jedne pary cieszą obwieszczają ciążę natychmiastowo, inne czekają na nią nawet wiele lat. Kiedy jednak starania o dziecko nieprzynoszące rezultatu powinny zacząć budzić niepokój? Powszechnie uważa się, że czasem granicznym jest okres jednego roku. Jeśli para nie zdoła począć dziecka w ciągu 12 miesięcy (a przypadku kobiet po 35. roku życia – sześciu miesięcy) regularnego współżycia bez zabezpieczenia należy rozpocząć diagnostykę w kierunku niepłodności.

Badania pokazują, że średni czas zajścia w ciążę jest dłuższy, niż oczekiwany przez kobiety. Aby starania o dziecko przyniosły rezultaty, ważne jest holistyczne podejście do prokreacji, w tym znajomość cyklu menstruacyjnego, odpowiedni styl życia oraz regularne badania profilaktyczne.

Na jeden cykl miesiączkowy przypada cztery bądź pięć dni płodnych, podczas których komórka jajowa zostaje uwolniona z jajnika do jajowodu. Jeśli połączy się z plemnikiem, dochodzi do zapłodnienia. Choć komórka jajowa jest zdolna do zapłodnienia tylko przez 24 godziny, plemniki przeżywają w ciele kobiety nawet do 72 godzin. Do zapłodnienia może więc dojść w dwa lub trzy dni przed owulacją (tzw. niepłodność względna) oraz dwa dni po owulacji. W czasie krwawienia miesięcznego szanse na zajście w ciąże są minimalne, ale jednak nie niemożliwe. Zapłodnienie w tym czasie zdarzyć się może u kobiet, które mają bardzo nieregularne i krótkie cykle.  

Poniższa tabela przedstawia największe szanse powodzenia na zajście w ciąże, w zależności od długości cyklu. 

U każdej kobiety długość cyklu menstruacyjnego może się nieco różnić, czasem wydłużać lub skracać. Z tego względu pomocne przy precyzyjnym określaniu dni płodnych jest prowadzenie kalendarza, obserwowanie wydzieliny z pochwy i pozycji szyjki macicy. W okresie dni płodnych występuje tzw. śluz płodny, który przypomina białko surowego jaja kurzego – jest rozciągliwy, śliski i bezbarwny. Wraz ze zbliżaniem się do owulacji szyjka macicy unosi się ku górze i otwiera. 

Na szybkość zachodzenia w ciążę wpływa wiele czynników. Niektóre pary mają wysoką płodność, co zwiększa ich szanse na szybkie poczęcie dziecka, inne wręcz przeciwnie. Jedno jest pewne – starania o dziecko nie powinny odbywać się kosztem własnego zdrowia. Jeśli próby zajścia w ciążę są źródłem frustracji, przewlekłego stresu i nawracających złych myśli, lepiej zwolnić tempo i dać sobie czas, a w razie problemów, zasięgnąć porady lekarskiej lub psychologicznej. 

Choć szansa na zajście w ciążę jest największa w dni płodne, zbyt częsty seks paradoksalnie wcale nie musi okazać się skuteczniejszy niż spontaniczne współżycie. W staraniach o dziecko sugeruje się, aby współżyć co dwa lub trzy dni, zgodnie z potrzebami obydwu stron. 

Do często powielanych mitów należy twierdzenie, iż w niektórych pozycjach szybciej zachodzi się w ciążę. Podobnie jest z poglądem dotyczącym zwiększonych szans na zajście w ciążę, gdy po stosunku seksualnym stanie się na głowie. Jedynym korzystnym rozwiązaniem może być pozostanie w pozycji leżącej przez 20-30 minut po odbytym stosunku, co według niektórych lekarzy sprzyja szansom na zajście w ciąży z powodu zatrzymywaniu nasienia w pochwie. 

Czynniki, które wydłużają okres starania się o dziecko to: 

1. Wiek – szczyt płodności przypada między 20-25 rokiem życia, po 30 roku życia znacząco spada rezerwa jajnikowa. 
2. Nieprawidłowa masa ciała – większe trudności z zajściem w ciąże mogą mieć kobiety z BMI poniżej 20 lub powyżej 24. Otyłość powoduje nieprawidłowości we wzroście oocytu, aktywności pęcherzyka jajnikowego i implantacji zarodka, a nadwaga upośledza owulację i sekrecję progesteronu. Z kolei u osób ze zbyt niską masą ciała obserwuje się skrócenie fazy lutealnej i wtórny brak miesiączki. 
3. Nieodpowiednia dieta – dieta bogata w cukry proste i alkohol przyczyniają się do szybkiego wzrostu stężenia insuliny we krwi, co zmniejsza wydzielanie hormonu wzrostu i prowadzi do większego ryzyka zaburzeń płodności. 
4. Niezdrowy styl życia – palenie papierosów, narażenie na stres, brak aktywności fizycznej i niedobory snu – czynniki te mogą powodować zaburzenia hormonalne, a w konsekwencji zakłócenia owulacji.