Piersi w ciąży – jak się zmieniają?

Jednym z pierwszych objawów ciąży są zmiany zachodzące w gruczołach sutkowych kobiety. Wzrost stężenia progesteronu i estrogenów już około 6. tygodnia ciąży powoduje obrzęk przewodów wyprowadzających i gruczołów pęcherzykowych w sutkach przyszłej mamy. To zjawisko może skutkować dolegliwościami takimi jak mrowienie czy ból. Jest to objaw podobny do tego pojawiającego się u wielu kobiet w przebiegu zespołu napięcia przedmiesiączkowego. 

We wczesnej ciąży powiększają się też grudki na brodawkach sutkowych tzw. gruczoły Montgomery’ego. Są to gruczoły łojowe, które odpowiadają za prawidłowe nawilżenie brodawek. Dzięki nim maluszek po porodzie będzie wiedział, gdzie skierować się po mleko mamy. Pomaga w tym także ciemnienie i przebarwienie brodawek oraz obwódek piersiowych. Poza tym wzrasta również napięcie gruczołów sutkowych. W pierwszym trymestrze ciąży wiele przyszłych mam dostrzega poszerzenie podskórnych naczyń żylnych. Związane jest to m.in. ze zwiększoną objętością krwi krążącej w organizmie ciężarnej.  

Zgodnie z rozporządzeniem ministra zdrowia dotyczącym standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej każda kobieta ciężarna powinna mieć zbadane gruczoły sutkowe przez lekarza podczas pierwszej wizyty w trakcie ciąży.

Już od około 16.–20. tygodnia ciąży przyszłe mamy mogą zaobserwować wyciek z brodawek sutkowych pod postacią tzw. siary. Jest on widoczny szczególnie pod wpływem silnego ucisku. Z tego też powodu zalecane jest stosowanie wkładek laktacyjnych w ciąży, aby nie odczuwać dyskomfortu związanego z wydzieliną z piersi. 

Siara jest pierwszym mlekiem o innym składzie niż to pojawiające się później. Specjaliści uważają, że karmienie noworodków siarą zapewnia wzrost prawidłowej flory bakteryjnej w ich przewodzie pokarmowym, a także dostarcza dużo immunoglobulin i leukocytów mających chronić maluszka przed drobnoustrojami. Nie wszystkie kobiety ciężarne jednak doświadczają wycieku siary w czasie ciąży, u niektórych pojawia się on dopiero po urodzeniu dziecka. 

Wbrew powszechnej opinii dotyczącej niewykonywania badania USG piersi w ciąży, jest to zdecydowanie zalecane badanie dla kobiet ciężarnych, szczególnie po 35. roku życia. Mimo zmian zachodzących fizjologicznie w piersiach przyszłej mamy lekarz radiolog lub ginekolog jest w stanie zlokalizować ewentualne nieprawidłowości i zlecić dalszą diagnostykę. Wiele kobiet ma opóźnione rozpoznanie m.in. raka piersi ze względu na okres ciąży i karmienia piersią, mimo że badanie USG jest całkowicie bezpieczną procedurą dla kobiet ciężarnych.

Pod koniec ciąży większość przyszłych mam zmaga się z ciężkimi i obolałymi piersiami. Mogą powodować bóle kręgosłupa, dlatego istotne jest noszenie odpowiednio dobranych biustonoszy. Wiele przyszłych mam zauważa też powiększanie się sutków i zmianę ich kształtu, a także znaczne przyciemnienie brodawek. 

Stężenie prolaktyny wzrasta wraz z kolejnymi tygodniami ciąży, osiągając maksymalne wartości w terminie porodu. Laktacja jednak pojawia się dopiero po porodzie, gdy spada gwałtownie stężenie hormonów łożyska mających za zadanie blokować działanie prolaktyny na piersi w czasie ciąży. 

Wiele przyszłych mam martwi się, że mając małe piersi, będą miały trudności z karmieniem piersią dziecka. Udowodniono jednak, że nie ma związku między rozmiarem piersi a ilością pokarmu. Małe piersi mają po prostu niewielką ilość tkanki tłuszczowej, ale to tkanka gruczołowa odpowiada za produkcję mleka.

Piersi w czasie ciąży zwiększają swoje rozmiary. Jeśli dzieje się to dość szybko, pojawiają się rozstępy. Kobiety ciężarne zauważają je też na pośladkach, brzuchu czy udach. Są one efektem naruszania sieci włókien kolagenowych pod wpływem hormonów produkowanych głównie przez korę nadnerczy. Aby uniknąć lub zmniejszyć występowanie rozstępów, bardzo istotne jest prawidłowe i staranne nawilżanie skóry piersi w ciąży. Polecane jest też używanie serum ujędrniającego, które może uodpornić naszą skórę na nadmierne rozciąganie. Jego objawem często jest swędzenie piersi, więc nawilżanie i ujędrnianie może pomóc przyszłej mamie pozbyć się dwóch problemów naraz. 

Bardzo istotne jest też stosowanie odpowiedniego biustonosza, który odciąży kręgosłup i jednocześnie dobrze podtrzyma piersi. W ostatnim trymestrze ciąży wiele kobiet decyduje się również na spanie w nocy w biustonoszu, dlatego wybór wygodnego stanika na ten czas jest bardzo istotny. 

Polecane są także delikatne masaże piersi, które zwiększą elastyczność i ukrwienie skóry. Masaż ten jednak nie powinien być zbyt intensywny, ponieważ stymulacja brodawek może powodować wyrzut oksytocyny i skurcze macicy.