Ciąża po 45. roku życia – objawy

Za wiekiem często idzie: dojrzałość, stabilizacja materialna, również wykształcenie i wypracowana pozycja zawodowa, pozwalająca cieszyć się nową rolą, miast poświęcać robieniu kariery. Dojrzałe mamy są – z reguły – w stanie wejść w nową rolę wolne od zobowiązań ciążących na ich młodszych koleżankach. Doświadczenie dojrzałych mam pozwala im dokonywać słusznych wyborów i podejmować mądre decyzje odnośnie wychowania potomstwa. Częściej też decydują się na karmienie piersią i przykładają większą wagę do kwestii żywienia dzieci. Można też domniemywać, że związki dojrzałych osób są zwykle dość stabilne, co na pewno ma realne szanse wpływać pozytywnie na dobrostan i wychowanie potomstwa.

Pomimo tych wszystkich zalet „późnej” ciąży, należy pamiętać, że wraz z rosnącym wiekiem kobiety, maleją jej zdolności rozrodcze, gdyż stopniowo wygasza się praca jajników i maleje ilość pęcherzyków Graafa w jajnikach, a wzrasta prawdopodobieństwo powikłań ze strony matki i płodu.

To, kiedy kobieta przestanie być płodna jest kwestią bardzo indywidualną, zależną od wielu składowych, jak choćby: genów, stylu życia, stosowanych diet i używek, czy miejsca, w którym żyje. Wiek biologicznej aktywności hormonalnej kobiet wciąż się wydłuża, a ciąże po czterdziestce nie są wyzwaniem z punktu widzenia medycyny już od dłuższego czasu. Jednak, choć zajście w ciążę w, czy po 45. roku życia jest możliwe, może okazać się dużo trudniejsze, niż w przypadku kobiet młodszych.

Również według statystyk – prawdopodobieństwo zajścia w ciążę (przy użyciu własnych jajeczek) u czterdziestoletnich kobiet, u których leczona była niepłodność, wynosi 25 proc., u kobiet 43-letnich sięga ono 10 proc., natomiast szansa na zajście w ciążę w przypadku 44 lat to tylko 1,6 proc. Specjaliści tłumaczą powyższe coraz mniejszą liczbą jajeczek. Dla porównania – dziewczęta będące w fazie pokwitania mają zwykle 300 000 – 400 000 jajeczek, natomiast kobiety w wieku 37 lat – dysponują ilością 25 000.

W grupie kobiet 40-letnich, którym udało się zajść w ciążę odsetek poronień wynosi 24 proc,, wśród 43-latek – wzrasta do 38 proc., a w przypadku 44 latek sięga aż 54 proc. Po 45. roku życia zajście w ciążę za pomocą własnego jajeczka jest w wielu przypadkach niemożliwe.

Statystycznie – menopauza, w przypadku Polek, przypada na 50. rok życia, ale – uwaga! – niektóre objawy będące zwiastunami przekwitania, mogą być jednocześnie objawami ciąży. W obydwu stanach możliwe są: zanik menstruacji, plamienia, bolesność piersi, zmęczenie i rozkojarzenie oraz wahania nastroju, czy bóle głowy.

W razie wątpliwości należy wykonać test ciążowy oraz oznaczenie poziomu hormonów, które powinien omówić z pacjentką lekarz.

Zacznijmy od tego, że każda ciąża, u ciężarnej w każdym wieku może nieść ze sobą jakieś powikłania. I choć przypadki późnych ciąż obarczone są większym ryzykiem, a lista dolegliwości i schorzeń jest dużo dłuższa, niż w przypadku kobiet w optymalnym wieku rozrodczym (od 22 do 28. roku życia) – należy pamiętać, że odsetek powikłań jest stosunkowo dość niski.

Późne ciąże zagrożone są poronieniami i powikłaniami ciążowymi w postaci: cukrzycy, nadciśnienia tętniczego i komplikacji okołoporodowych. Z wiekiem rodzącej, szczególnie pierwiastki, rośnie również prawdopodobieństwo CC. Powyżej 45. roku życia organizm ciężej znosi ciążę, a co za tym idzie – częściej diagnozowane są stany zaburzeń rozwoju płodu wynikające z gorszego funkcjonowania łożyska (dot. choćby dojrzałości, niskiej wagi urodzeniowej, wcześniactwa). U ciężarnych częściej występują też problemy zdrowotne (typu – choroby tarczycy) nie tyle wynikające z samej ciąży, co ją komplikujące.

Rośnie również ryzyko wad wrodzonych u płodu, głównie będących wynikiem aberracji chromosomalnych (najczęściej trisomii 21. pary chromosomów, odpowiedzialnej w 90 proc. za zespół Downa). Już u kobiet powyżej 35, 37. roku życia wzrasta ryzyko urodzenia dziecka z wadami genetycznymi (min. zespołem Downa), u matek ponad czterdziestoletnich to ryzyko wynosi 1 do 82, a w przypadku 45. letnich wzrasta znacznie i wynosi 1 do 30.

Pomimo powyżej wymienionego ryzyka związanego z późną ciążą, często zdarza się, że dojrzałe mamy cieszą się dobrostanem w czasie ciąży i rodzą potomstwo bez komplikacji.

Choć w Polsce ciąże po 45. roku życia to wciąż nieznaczna część ciąż ogółem, to jednak – z roku na rok – jest ich coraz więcej. W dużej mierze są one efektem in vitro, ale część z nich okazuje się być nieplanowanych i zupełnie niespodziewanych. Według statystyk – prawdopodobieństwo zajścia w ciążę po 50. roku życia wynosi 1-3 proc.

Szacując ryzyko ciąży w wieku 45. lat, czy jeszcze później, należy pamiętać, że organizm każdej kobiety inaczej przygotowuje się do przekwitania, a klimakterium jest procesem kilkuletnim, w czasie którego dochodzi do wielu zmian, wahań i może przebiegać zupełnie różnie, choćby pod względem: różnorodności, natężenia i czasu występowania objawów. A zatem zajście w ciążę po 45. roku życia jest jak najbardziej prawdopodobne. O menopauzie mówimy wtedy, gdy mamy do czynienia z długo utrzymującym się spadkiem hormonów (estrogenów i progesteronu), a miesiączka nie pojawia się przez kolejne 12 miesięcy (według WHO). Przy zaburzonym, nieregularnym cyklu miesiączkowym i wahaniach hormonalnych zapłodnienie jest możliwe, szczególnie, że trudna okazuje się być kontrola nad płodnością w tym czasie. Stąd przypadki ciężarnych, które weszły w fazę przed menopauzą, czy jej początki. Do zapłodnienia może dojść zwłaszcza, kiedy kobieta jest aktywna seksualnie, a jednocześnie nie stosuje antykoncepcji, sądząc, że długie pauzy pomiędzy krwawieniami są oznaką ustania płodności.

Wykonanie badań krwi pozwala na kontrolę poziomu hormonów (jeśli wartość hormonu FSH przekracza 30mIU/ml, to oznaka, że nie dochodzi do owulacji) i daje wiedzę na temat możliwości zajścia w ciążę, czy cykli bezowulacyjnych. Jednoznacznej odpowiedzi w tej kwestii może udzielić jedynie lekarz ginekolog.