Ciąża donoszona – od kiedy?

O ciąży donoszonej mówimy, kiedy dziecko, które ma się urodzić, przestaje być zaliczane do wcześniaków, a poród nie jest określany jako przedwczesny. Wtedy też maleje ryzyko powikłań wynikających z wcześniactwa. Czasami jednak czekanie na ten moment niesie za sobą zbyt duże ryzyko i grozi poważnymi konsekwencjami. Dlatego też w niektórych sytuacjach mimo ciąży niedonoszonej konieczny jest poród. 

Aby zmniejszyć ryzyko powikłań u dziecka wdrażane jest wtedy odpowiednie postępowanie, takie jak: steroidoterapia czy też tokoliza, niezbędna np. do przewiezienia kobiety ciężarnej do ośrodka o wyższym stopniu referencyjności, z bardziej zaawansowanym oddziałem neonatologicznym. Podawany jest również siarczan magnezu, który ma działanie neuroprotekcyjne.

Za ciążę donoszoną uważa się ciążę od 37. tygodnia. Jest to też granica, kiedy przestajemy mówić o porodzie przedwczesnym. Oznacza to, że jeśli kobieta zaczyna 37. tydzień ciąży (tzw. 37+0) ciąża jest donoszona, a noworodek nie jest od teraz określany mianem wcześniaka. 

Uznaje się, że dziecko jest wtedy w stanie dobrze samodzielnie funkcjonować poza organizmem mamy. Oczywiście zdarza się, że noworodek może jednak wymagać wspomagania oddechowego lub innego postępowania ze strony lekarzy neonatologów. Pod koniec ciąży każdy dzień życia wewnątrzmacicznego umożliwia dziecku lepszy rozwój. 

Kiedy ciąża bliźniacza jest donoszona?

Ciążą fizjologiczną, trwającą 40. tygodni, określa się ciążę pojedynczą. Ciąże wielopłodowe zazwyczaj wymagają specjalistycznego postępowania. Bardzo dużo zależy od rodzaju ciąży, tzn. jej kosmówkowości oraz owodniowości. Najczęstszym rodzajem ciąży bliźniaczej jest ciąża dwukosmówkowa i dwuowodniowa. Oznacza to, że dzieci mają dwa osobne worki owodniowe oraz łożyska. Taka ciąża niesie za sobą mniej możliwych powikłań niż np. ciąża jednokosmówkowa i jednoowodniowa. Ciąże bliźniacze zawsze powinny podlegać specjalistycznemu nadzorowi ze strony lekarzy ginekologów. 

Ciąże jednokosmówkowe jednoowodniowe powinny zostać rozwiązane cięciem cesarskim między 32. a 34. tygodniem ciąży po wcześniejszej steroidoterapii przyspieszającej rozwój płuc dzieci. Oznacza to, że ciąże te są zawsze niedonoszone, a dzieci są wcześniakami. W przypadku ciąż dwukosmówkowych i dwuowodniowych oraz jednokosmówkowych i dwuowodniowych poród może odbyć się drogami natury, jeśli nie ma do tego przeciwwskazań. Ma on zazwyczaj miejsce między 36. a 38. tygodniem ciąży.

W ciąży fizjologicznej poród najczęściej rozpoczyna się po 40. tygodniu ciąży. W niektórych przypadkach wymagana jest preindukcja oraz indukcja porodu z uwagi na brak rozpoczęcia czynności skurczowej lub z uwagi na powikłania ciąży, wymagające wcześniejszego porodu. 

Przykładowo indukcję porodu w przypadku nadciśnienia tętniczego zaleca się po 38. tygodniu ciąży. Podobnie jest, gdy kobieta ciężarna choruje na cukrzycę przedciążową. Jeśli zaś jest to cukrzyca ciążowa, rozważa się wywołanie porodu po ukończeniu 39. tygodnia. We wszystkich wspomnianych przypadkach jest to jednak ciąża donoszona. 

Jednym z powikłań grożących przedwczesnym porodem jest cholestaza ciężarnych. W jej przypadku decyzję dotyczącą daty porodu uzależnia się od wyniku badania poziomu kwasów żółciowych we krwi przyszłej mamy. Jeśli są one bardzo wysokie, lekarze nie czekają na donoszenie ciąży, lecz wywołują poród już po 34. tygodniu. Postępowanie to ma na celu uniknięcie poważnych powikłań i konsekwencji zarówno dla kobiety ciężarnej, jak i dla dziecka. 

Należy pamiętać, że ciąża donoszona znacząco zwiększa szanse na prawidłowy rozwój dziecka, lecz niektóre sytuacje wymagają wcześniejszej interwencji. Decyzja o wcześniejszym zakończeniu ciąży zawsze podejmowana jest przez lekarzy po przeanalizowaniu dostępnych możliwości oraz występującego ryzyka.