Jakie są prawidłowe ruchy dziecka w ciąży?

Pierwsze ruchy dziecka to jedna z najpiękniejszych chwil w czasie ciąży. Większość mam wyczekuje tego momentu. Kiedy czujemy ruchy dziecka, jego obecność w brzuchu staje się namacalna i realna. 

Kiedy czuć ruchy dziecka? Jest to indywidualna kwestia, zależna m.in. od masy ciała ciężarnej, a także od liczby płodów. Mamy, które są bardzo szczupłe albo noszą bliźniaki, wyczują ruchy wcześniej. Nie bez znaczenia jest ilość płynu owodniowego, a także fakt, czy to pierwsza, czy kolejna ciąża. U osób, które już rodziły, ruchy wyczuwalne są szybciej. 

Zwykle pierwsze ruchy dziecka przyszła mama zauważa między 15. a 20. tygodniem ciąży. Jest to uczucie delikatnego łaskotania od środka. Niektórzy porównują je z motylkami w brzuchu. 

Na pierwsze ruchy dziecka niecierpliwie czekają również ojcowie maluchów. By jednak kopniaki były wyraźnie wyczuwalne, musi minąć trochę czasu. Zazwyczaj można je dostrzec dopiero po 25. tygodniu ciąży. 

Odczuwanie ruchów dziecka ma doniosłe znaczenie dla przyszłej mamy i jej bliskich. Dziecko daje znaki, że jest, a nawet że odczuwa zewnętrzne bodźce. Maluch może poruszać się intensywniej pod wpływem dźwięków z zewnątrz lub po zjedzonym przez mamę posiłku. Wyczuwa także promienie światła przez powłoki brzuszne. 

Najwięcej ruchów dziecka przyszłe mamy odczuwają od 24. do 32. tygodnia ciąży. Po 35. tygodniu dziecko nie przemieszcza się już znacząco, bo zwyczajnie brakuje mu miejsca. Ponadto pozostaje już zwykle w pozycji główkowej do porodu. 

Pierwsze, delikatne ruchy dziecka z biegiem czasu przybierają na sile. Pod koniec ciąży wiele mam przyznaje, że kopnięcia dziecka są na tyle intensywne, że sprawiają im ból. Niekiedy cios w stronę pęcherza jest tak celny, że zmusza ciężarną do szybkiej wizyty w toalecie. Wiele kobiet żartuje, że spodziewają się syna piłkarza. 

Płód już w brzuchu ćwiczy odruchy, które przydadzą się w życiu „na zewnątrz”. Nie tylko kopie, ale i robi miny, ziewa, uśmiecha się, ssie kciuk, bawi się pępowiną, może mieć nawet czkawkę, którą również odczuje mama.

Pierwsze ruchy dziecka można zobaczyć na USG już ok. 7 tygodnia ciąży. Płód jest wtedy tak mały, że przyszła mama jeszcze sama nie odczuwa jego ruchów. Co więcej, część kobiet na tym etapie ciąży jeszcze nawet nie wie, że w jej ciele rozwija się dziecko! 

Warto zapisać dzień, kiedy po raz pierwszy poczujesz ruchy malucha. Będzie to nie tylko wyjątkowa pamiątka z czasu ciąży, ale również ważna informacja dla lekarzy i położnych.

W zaawansowanej ciąży zaleca się, aby codziennie odnotowywać liczbę odczuwanych ruchów płodu. Zmiana rytmu ruchów dziecka może wskazywać, jak rozwija się dziecko, a także na zbliżanie się porodu. Jest to naturalne zjawisko, gdyż dziecku w brzuchu jest coraz ciaśniej. 

Większość dzieci przed narodzeniem intensywniej porusza się o określonych zbliżonych porach. Uważa się, że podobne pory aktywności dobowej mogą utrzymywać się także po narodzinach. 

Zauważono też, że dziecko rusza się mniej, kiedy mama jest w ruchu. Dlatego najbardziej wyczuwalne są ruchy dziecka wieczorami i w nocy. Maluch budzi się, gdy mama w ciąży leży lub śpi. Ruchy dziecka mogą być także bardziej intensywne po posiłku. Z tego względu zaleca się czasem, aby przed badaniem USG zjeść coś słodkiego, aby malec w brzuchu był bardziej ruchliwy. 

Kiedy jednak dziecko zaczyna poruszać się nagle bardzo intensywnie albo znacząco zmniejszy aktywność, skontaktuj się z lekarzem. Za pomocą badań USG lub KTG można ocenić stan zdrowia dziecka, jego akcję serca i poszukać przyczyny zmiany częstotliwości ruchów. Kiedy odpowiednie leczenie będzie wdrożone na czas, pozwoli donosić ciążę do szczęśliwego rozwiązania.

Do oceny ruchów dziecka wykorzystuje się tzw. metodę Cardiff, czyli kartę ruchów płodu, zwaną „licz do dziesięciu”. Zaleca się stosowanie podanego sposobu po 29. tygodniu ciąży. Przez 12 godzin każdego dnia powinno się odnotować co najmniej 10 ruchów dziecka. W ciążach mnogich zwykle wyczuwalna jest większa liczba ruchów. 

Jeśli liczba ruchów będzie mniejsza, może to być powód do niepokoju. Przyczyny słabych ruchów dziecka to:  

• dym tytoniowy, 
• dwutlenek węgla we krwi mamy, 
• niektóre leki, 
• owinięcie pępowiną, 
• zgon wewnątrzmaciczny płodu. 

Obserwacje ginekologów potwierdzają, że zmniejszona aktywność często poprzedza śmierć nienarodzonego dziecka, dlatego nie należy takich sytuacji lekceważyć. – Udowodniono naukowo, że obniżona aktywność dziecka może świadczyć o powikłaniach ciąży, które mogą doprowadzić nawet do śmierci płodu. Podobnie jest, gdy dziecko zaczyna się poruszać bardzo intensywnie i nerwowo. To także może być powód do niepokoju – zwraca uwagę opiekunka medyczna Anna Jankowska. Warto też pamiętać, że dziecko nie zawsze musi się poruszać i jest to naturalne – czasami przecież śpi. W zdrowych ciążach sen dziecka trwa zwykle 20–40 minut. Brak jakiejkolwiek aktywności po takim czasie jest więc sygnałem alarmowym. To znak, że trzeba odwiedzić lekarza i sprawdzić, czy wszystko w porządku z ciążą.

Niekiedy aktywność dziecka wraca do normy, gdy mama zmieni pozycję. – Należy skonsultować się z lekarzem, jeśli dziecko nie poruszyło się w ogóle w ciągu jednego dnia albo przez dwa kolejne dni wykonywało poniżej 10 ruchów dziennie. W takich sytuacjach nie można czekać ani wstydzić się iść do lekarza czy żałować pieniędzy na prywatną wizytę. Po 28. tygodniu ciąży można udać się bezpośrednio na izbę przyjęć ginekologiczną albo wezwać pogotowie – mówi Anna Jankowska.

Wskazaniem do konsultacji lekarskiej jest także sytuacja, kiedy ciąża ma już 20 tygodni, a mama jeszcze nie zaczęła odczuwać ruchów dziecka. Niekiedy dzieje się tak z powodu położenia łożyska, które tłumi ruchy lub z powodu nadwagi u mamy. To także wymaga jednak konsultacji lekarskiej.