Twardy brzuszek u noworodka

Twardy brzuszek u malucha to efekt gazów, których nadmiar wzdyma jelita. Jeśli dziecko marudzi, a pieluszka jest pusta, oznacza to, że czas przeciwdziałać twardnieniu brzucha.

U dziecka cierpiącego z powodu nadmiaru gazów dochodzi, oprócz twardnienia brzuszka, do wzdęć, kolki, zaparcia, podkurczania nóg. Buzia napiętego maluszka może być zaczerwieniona. Dziecko często bywa niespokojne i płacze. Noworodek może przy tym być niechętny, aby jeść. 

Epizody bolesnego twardnienia brzucha, tzw. kolki, mają również podłoże w niedojrzałości układu pokarmowego dziecka. Często ok. 3.-5. miesiąca życia mijają samoistnie. Objaw może nasilać się w godzinach popołudniowych, wieczornych i nocnych.

Układ pokarmowy noworodków i niemowląt dopiero dojrzewa. Ponadto dziecko spędza większość czasu w pozycji leżącej. Dlatego maleństwom niekiedy trudno poradzić sobie z nadmiarem gazów.

Bolesne wzdęcia i skurcze jelit mogą być powodowane u małych dzieci przez połykanie powietrza podczas jedzenia. 

Chociaż zdaniem niektórych dieta matki karmiącej to nieaktualny już mit, zauważa się, że po spożyciu przez matkę niektórych warzyw, może częściej dochodzić do wzdęć u noworodków. Do takich „ryzykownych” produktów zaliczają się m.in. kalafior i brokuł, kapusta, fasolka, groch, bób. 

Zauważono, że niekorzystnie na układ pokarmowy noworodka wpływają także spożywane w nadmiarze przez matkę cukier i słodycze. Przyczyną twardego brzucha u niemowlaka po jedzeniu może być także zbyt ciężkostrawna dieta karmiącej mamy. Twardy brzuszek można zauważyć także u noworodków, które cierpią z powodu nietolerancji laktozy. Podobne objawy daje uczulenie pokarmowe na białko, czyli tzw. skaza białkowa. 

Wśród przyczyn twardego brzuszka należy wymienić również poważne problemy ze zdrowiem, m.in. celiakię (czyli alergię na gluten), obecność pasożytów układu pokarmowego a nawet zapalenie wyrostka robaczkowego. Jeśli twardości brzuszka u malucha towarzyszy podniesiona ciepłota ciała, wymioty, biegunka lub inne niepokojące objawy, nie zwlekaj z wizytą u specjalisty.

Jeśli niemowlę ma twardy brzuszek i zastanawiasz się, co robić, oto lista kilku sprawdzonych sposobów:

• lekkostrawna dieta mamy karmiącej – smażenie, ostre przyprawy, słodycze, potrawy wzdymające lepiej wycofać z twojej kuchni. Wrócisz do nich, gdy dziecko podrośnie. 

• masaże brzucha –doskonały i sprawdzony sposób na kolki, bóle brzucha, wzdęcia i zaparcia. Masuj brzuch maluszka zgodnie z kierunkiem wskazówek zegara.

– Za pomocą masażu można wesprzeć perystaltykę czyli pracę jelit – podpowiada terapeutka manualna Maria Głuchowska. – Zaleca się masaż półkolisty i kolisty brzuszka. Niektórzy mówią, że to „metoda słońca i księżyca”, czyli jedną ręką zakreślamy koło (słońce), a drugą półkole (księżyc). Masowanie dziecka musi być delikatne i przyjemne dla dziecka, ale na tyle intensywne, aby pobudzić brzuszek, a nie tylko głaskać skórę – tłumaczy terapeutka.

• ciepłe okłady na brzuch – jednym ze skutecznych sposobów na twardy brzuszek są ciepłe okłady. Działają podobnie pobudzająco jak manualny masaż. Można użyć ciepłej pieluszki rozgrzanej żelazkiem, specjalnego ogrzewacza (zabezpieczonego, aby nie dotykał bezpośrednio delikatnej skóry dziecka i jej nie oparzył)lub termofora. 

• kropelki na wzdęcia – lekarz lub farmaceuta może polecić kropelki, które ułatwiają pozbywanie się gazów. Stosuj je zgodnie z instrukcją dołączoną do opakowania lub według zaleceń specjalisty. 
• zioła – naturalne rozwiązania zazwyczaj są bezpieczne i skuteczne dla dzieci. Jednak przepajanie malucha wodą z herbatką ziołową np. z kopru włoskiego, rumianku czy mięty warto skonsultować z pediatrą.

Żeby zapobiegać bolesnym wzdęciom, na początek należy ustalić ich przyczynę. 

Jeśli dziecko cierpi z powodu twardego brzuszka, gdyż połyka za dużo powietrza w trakcie jedzenia, warto zmienić pozycję karmienia, korzystać ze specjalnych nakładek na sutki lub używać smoczka do butelki w innym kształcie lub z innym otworem, aby zwolnić przepływ mleka. 

W przypadku podejrzeń, że przyczyną wzdęć u dziecka są niektóre posiłki spożywane przez mamę, warto to zweryfikować, unikając „podejrzanych” produktów przez jakiś czas. W razie niewykluczonej nadwrażliwości lub nietolerancji laktozy przez noworodka, karmiąca piersią matka może spróbować wyeliminować nabiał ze swojego menu, na początek testowo na kilka dni. Jeśli będzie wówczas zauważalna różnica w stanie zdrowia malucha, mama może kontynuować tę dietę lub zastosować specjalne, antyalergiczne mleko modyfikowane. 

W razie niepokoju skonsultuj się z lekarzem. Pediatra lub neonatolog podpowiedzą, jak poradzić sobie z uporczywym twardnieniem brzuszka lub w razie potrzeby zlecą dalsze badania. Pamiętaj, że jeśli chodzi o zdrowie i życie maluszka, nie ma głupich pytań. Nie lekceważ niepokojących objawów, a dzięki pomocy medycznej i farmaceutycznej ty i twoje dziecko będziecie zadowoleni i spokojni.