Jak wybrać muzykę dla niemowląt?

Odpowiednio dobrana muzyka dla niemowląt łagodzi stres i sprzyja uspokojeniu bobasa. Pomoże również zmienić nastrój dziecka, które w danym czasie jest marudne i płaczliwe. Możemy wybierać spośród wielu rodzajów muzyki działającej relaksująco na niemowlaka. Wśród nich warto wymienić:

• kołysanki,
• spokojną muzykę dedykowaną dzieciom,
• muzykę poważną, np. utwory Mozarta lub Beethovena,
• muzykę z pozytywek dla niemowląt,
• biały szum, czyli jednostajne, łagodne dźwięki, np. lekkiego deszczu, suszarki, odkurzacza, jadącego samochodu.

Kołysanka

Włączenie muzyki relaksującej jest dobrym sposobem na pomoc maluchowi w zaśnięciu. Warto wprowadzić kołysanki lub inne utwory jako stały element wieczoru dziecka. Śpiewając kilka wybranych piosenek codziennie przed snem, tworzymy u bobasa skojarzenia między określoną muzyką a zasypianiem. Dzięki temu po jakimś czasie maluch po usłyszeniu melodii rozumie już, że to czas na sen. Przewidywalność uzyskiwana dzięki muzyce powoduje, że uśnięcie przychodzi mu dużo łatwiej.

Głos rodzica

Alternatywą dla śpiewania kołysanek jest odtwarzanie utworów dla niemowląt w wykonaniu wybranych artystów. Warto jednak wiedzieć, że z zasady dobrze znany głos rodzica działa na dziecko dużo bardziej kojąco – nawet jeśli mama i tata nie zostali obdarzeni zbyt imponującym talentem muzycznym.

Biały szum

Wielu rodziców jest zaskoczonych, jak skutecznie w usypianiu niemowlaka pomaga biały szum. W jednym z badań na noworodkach wykazano, że w ciągu pięciu minut po włączeniu tego rodzaju jednostajnych dźwięków usnęło 80 proc. maluchów (w porównaniu do 25 proc. dzieci, którym nie włączano żadnych dźwięków podczas usypiania). Uważa się, że działanie białego szumu polega m.in. na maskowaniu obecnych w otoczeniu niejednorodnych dźwięków, które mogą powodować zwiększoną czujność u niemowlaka i związane z tym trudności w zaśnięciu.

Korzystanie z właściwości usypiających białego szumu powinno być jednak umiarkowane i rozważne. Przeprowadzone w 2014 roku przez Amerykańską Akademię Pediatrii badanie wykazało, że dźwięk z prawie wszystkich ocenianych urządzeń dla niemowląt wytwarzających biały szum (dokładnie z 13 na 14 rodzajów) przekraczał limit głośności bezpiecznej dla niemowląt (50 decybeli) przy ustawieniu sprzętu w odległości dwóch metrów od dziecka. W związku z tym zaleca się, żeby korzystając z takich urządzeń umieszczać je bardzo daleko od niemowlaka (np. na drugim końcu pokoju). Należy także ograniczyć czas korzystania z białego szumu do okresów, kiedy dziecko naprawdę tego potrzebuje – jest niespokojne i ma problemy z zaśnięciem.

W okresie poniemowlęcym obserwujemy u dzieci rozwój spontanicznej aktywności w reakcji na muzykę. Maluchy zaczynają wykonywać regularne ruchy taneczne (na razie niezsynchronizowane z rytmem muzyki, ale zmieniające się pod wpływem różnic w tempie), a na późniejszym etapie śpiewać fragmenty znanych im piosenek.

Poza wcześniej wykorzystywanymi rodzajami muzyki, warto włączyć do repertuaru malucha w wieku od jednego do trzech lat rytmiczne piosenki dedykowane dzieciom, najlepiej z tekstem – dziecko będzie łatwo zapamiętywało słowa i rozwijało dzięki temu umiejętność mowy.

Niemowlęta rzadko są wybredne, jeśli chodzi o melodie, których mają okazję słuchać, jednak muzyka stworzona specjalnie dla dzieci charakteryzuje się cechami skutecznie przykuwającymi uwagę malucha – wyższym tonem, relatywnie wolnym tempem i wyraźniej zaakcentowanym rytmem. Takie utwory zwykle są bardziej lubiane przez niemowlęta (choć nie jest to reguła).

Dziecko może wykazywać również preferencje w kierunku tych utworów, które już wielokrotnie słyszało i potrafi rozpoznać. Działa to także w przypadku, gdy maluch osłuchał się z określonymi melodiami w czasie życia płodowego. Taka muzyka dla niemowląt ma zwykle właściwości uspokajające.

U noworodków i dzieci w pierwszych miesiącach życia warto postawić na wolną (i cichą) muzykę, która ma działanie relaksujące. Dobrym wyborem mogą być tutaj utwory dedykowane niemowlętom, kołysanki i muzyka poważna. U dzieci w późniejszym okresie życia dodatkowo sprawdzą się także rytmiczne piosenki, które sprzyjają aktywności muzycznej malucha.

Tak naprawdę nie ma jednak szczegółowych zasad co to tego, jaka muzyka jest najlepsza dla dziecka. Nic nie stoi na przeszkodzie, żeby razem z maluchem słuchać po prostu utworów, które sami bardzo lubimy. Należy pamiętać tylko, że słuch niemowlaka jest bardzo wrażliwy i pierwsze lata życia to nie czas na słuchanie muzyki na cały regulator. Trzeba mieć też na uwadze, że duża ilość bodźców słuchowych (np. odtwarzanie muzyki godzinami) może powodować u dziecka rozdrażnienie.

Warto obserwować reakcje dziecka na określone rodzaje słuchanych utworów – jakie najbardziej przykuwają jego uwagę, które wpływają na bobasa uspokajająco – i wykorzystywać właściwości tej muzyki w codziennym życiu.