Dawki mleka dla noworodka

Komitet Żywienia ESPGHAN oraz World Health Organisation zalecają, aby przez pierwsze sześć miesięcy życia niemowlęta były karmione wyłącznie pokarmem kobiecym lub mlekiem modyfikowanym.

Skład mleka kobiecego zmienia się w czasie trwania laktacji, dzięki czemu spełnione zostają wszystkie potrzeby żywieniowe rozwijającego się dziecka. Przez pierwsze cztery lub sześć dni po porodzie organizm kobiety wydziela tzw. siarę, czyli gęsty, żółty płyn zawierający m.in. zwiększoną ilość immunoglobulin i leukocytów oraz sód, potas, chlor, białka, witaminę A oraz witaminę E. Pokarm ten jest nieco mniej kaloryczny niż mleko dojrzałe (67 kcal/dl vs 75 kcal/dl).

Między siódmym a czternastym dniem od urodzenia noworodek pobiera tzw. mleko przejściowe. W przeciwieństwie do siary mleko to zawiera mniej immunoglobulin, białka i witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, a więcej laktozy i tłuszczów. Pokarm jest więc bardziej kaloryczny. Pod koniec pierwszego miesiąca organizm kobiety wydziela już mleko dojrzałe, którego skład nie zmienia się znacząco aż do końca laktacji.

Jeśli istnieją przeciwwskazania do karmienia naturalnego, noworodek otrzymuje mleko modyfikowane. W pierwszych sześciu miesiącach życia jest to tzw. mleko początkowe. Producenci mlek modyfikowanych dokładają wszelkich starań, aby skład ich preparatów możliwie jak najdokładniej odwzorowywał zawartość składników odżywczych obecnych w mleku kobiecym. Mleka modyfikowane powstają na bazie mleka krowiego. Niektóre wzbogacane są w kwasy DHA oraz probiotyki i prebiotyki. Dla dzieci z alergią na białka mleka krowiego powstają specjalne mieszanki – tzw. hydrolizaty białek mleka.

Mleko modyfikowane sprzedawane jest w postaci proszku do rozrobienia oraz płynu gotowego do spożycia. Każdy preparat należy przygotowywać zgodnie z instrukcją zawartą na opakowaniu. Przed przystąpieniem do sporządzenia pokarmu dla malucha nie wolno zapominać o dokładnym umyciu rąk.

Gotowe mleko w płynie można podgrzać w kąpieli wodnej bezpośrednio przed podaniem dziecku. Przed otwarciem butelki należy wstrząsnąć pojemnikiem, a następnie nałożyć na niego sterylny smoczek. Mleko w proszku powinno rozrabiać się z wodą źródlaną, wodą mineralną niskozmineralizowaną lub przegotowaną wodą z kranu. Aby prawidłowo przygotować mleko dla maluszka, należy:

1. Do umytej i wyparzonej butelki wlać zagotowaną wodę, ostudzoną do temperatury 36-40 stopni Celsjusza. Zbyt niska temperatura wody uniemożliwi właściwe rozpuszczenie proszku. Z kolei zbyt wysoka temperatura doprowadzi do rozkładu witamin.
2. Przy użyciu dołączonej do opakowania miarki odmierzyć odpowiednią liczbę płaskich miarek produktu (proszku nie należy ubijać) i dodać do przygotowanej wody. Nie powinno się używać miarek z innych opakowań. Zbyt duża ilość proszku w stosunku do wody może wywołać u dziecka zaburzenia trawienia – zaparcia, kolki lub biegunkę.
3. Przez 10 sekund energicznie potrząsać butelką, aby rozpuścić proszek w wodzie.
4. Sprawdzić temperaturę mleka za pomocą specjalnego termometru lub nalać niewielką ilość mleka na nadgarstek.

Mleko powinno być podawane dziecku tuż po przygotowaniu. Jeśli rodzic wybiera się na spacer, powinien zabrać ze sobą termos z przegotowaną wodą i rozrobić mleko bezpośrednio przed podaniem dziecku.

Karmienie noworodka może być dla mamy bardzo wyczerpujące. W pierwszych dniach życia noworodek powinien być przystawiany do piersi nawet co półtorej lub dwie godziny. Dziecko sygnalizuje głód płaczem. Cykl karmienia noworodka może być nieregularny, dopiero w okresie niemowlęcym dochodzi do jego większej stabilizacji. W kolejnych miesiącach życia dziecko pobiera większe porcje pokarmu, ale jednocześnie je rzadziej.

Mleko modyfikowane – ile podawać? Jeśli dziecko jest karmione mlekiem modyfikowanym, mama powinna kontrolować częstotliwość karmień oraz wielkość podawanych porcji. Z tego względu karmienie mlekiem z butelki uznaje się za bardziej regularne. Pomiędzy karmieniami powinno się zachować trzygodzinną przerwę, konieczną do strawienia przyjętego pokarmu.

Jak w prawidłowy sposób karmić noworodka? Dziecko należy trzymać w ramionach tak, aby głowa noworodka znajdowała się wyżej niż reszta ciała. Położenie dziecka na płasko grozi krztuszeniem i dławieniem się podczas połykania pokarmu. W smoczku powinno zawsze znajdować się mleko, dzięki czemu dziecko nie połknie zbyt dużej ilości powietrza. Co kilka minut karmienia należy robić przerwy, by dziecku się odbiło.

Jakie dawki mleka dla noworodka? Przez pierwsze miesiące życia dziecko powinno być karmione „na żądanie”, czyli tak często i długo, jak tego potrzebuje. Do szóstego miesiąca życia niemowlęciu podaje się od pięciu do siedmiu porcji mleka dziennie. Dawki mleka modyfikowanego dla noworodka i niemowlęcia określa poniższy schemat żywieniowy:

• pierwszy miesiąc życia – siedem porcji po 110 ml,
• od drugiego do czwartego miesiąca życia – sześć porcji po 120-140 ml,
• piaty miesiąc – cztery porcje po 150-160 ml.

Ważne jest, aby mama uczyła się rozpoznawać potrzeby swojego dziecka. Ile dawać mleka niemowlakowi? Ilość spożywanego mleka przez dziecko może się zmieniać – jeśli danego dnia dziecko nie ma apetytu i trochę mleka zostanie w butelce, nie należy się tym martwić. Trzeba jednak wiedzieć, iż każde niewypite mleko musi być wylane, ponieważ mogą w nim zacząć namnażać się bakterie. Do każdego karmienia musi być przygotowana nowa, świeża porcja pokarmu.

Bibliografia:

1. Zygmunt Zdrojewicz, Marta Herman, Marta Sałamacha, Ewa Starostecka, “Ludzkie mleko – fakty i mity”, Pediatr Med Rodz 2017, 13 (1), p. 11–20.
2. Hanna Szajewska i wsp., “Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci”, STANDARDY MEDYCZNE/PEDIATRIA 2014 T. 11 321-338.
3. Aleksandra Pituch, Patrycja Marczuk, Magdalena Neścioruk, “Żywienie dzieci w zdrowiu i chorobie”, Help-Med, Kraków 2015.