Co może jeść matka karmiąca piersią?
Spis treści:
Ogólne zasady żywienia karmiącej matki
Na temat diety kobiety w czasie laktacji powstało wiele mitów, które skazywały młodą mamę na wykluczanie niektórych produktów ze swojego jadłospisu. Tymczasem kobieta karmiąca może jeść wszystko, oczywiście jeśli stosuje się do zasad zdrowego odżywiania. Podstawą jest spożywanie od czterech do pięciu posiłków dziennie w regularnych odstępach czasu. Dieta powinna być urozmaicona, dzięki czemu do organizmu zostaną dostarczone wszystkie niezbędne składniki odżywcze.
Przez pierwsze sześć miesięcy laktacji wzrasta zapotrzebowanie kaloryczne o około 500 kcal dziennie, czyli średnio 30 kcal więcej niż w trzecim trymestrze ciąży. W drugim półroczu laktacji do całkowitego zapotrzebowania kalorycznego kobieta powinna doliczyć około 400 kcal dziennie.
Mleko kobiece zawiera określony profil składników odżywczych zaczerpniętych z rezerw zgromadzonych w organizmie kobiety w czasie ciąży. Sama dieta w czasie laktacji tylko w niewielkim stopniu wpływa na skład pokarmu kobiecego, ale jest ważna w kontekście dobrego samopoczucia matki oraz jej zdrowia. Na skład mleka korzystny wpływ mają tłuszcze pochodzenia roślinnego oraz kwasy tłuszczowe zawarte w rybach morskich. Z kolei negatywnie wpływają nasycone kwasy tłuszczowe pochodzące ze słodyczy i słonych przekąsek.
Co powinna jeść matka karmiąca piersią?
W badaniach zaobserwowano, że dieta mamy karmiącej bogata w różnorodne produkty spożywcze zwiększa u dziecka akceptację stałych pokarmów wprowadzanych w czasie rozszerzania diety. Dzieje się tak dlatego, iż do mleka (powstającego z krwi i osocza) przenikają substancje smakowe i zapachowe. Dzięki temu dziecko poznaje nowe smaki jeszcze przed samodzielnym jedzeniem pokarmów stałych.
Co może jeść matka karmiąca dziecko? W jej diecie nie powinno zabraknąć:
- węglowodanów złożonych znajdujących się w pieczywie razowym, grubych kaszach i makaronach oraz ryżu,
- jedno- i wielonienasyconych kwasów tłuszczowych obecnych w olejach (sojowym, kukurydzianym, słonecznikowym, oliwie z oliwek), orzechach i rybach,
- białek zwierzęcych dostarczanych z mięsem, rybami, jajami i produktami mlecznymi,
- witamin i składników mineralnych, których źródłem są produkty zbożowe, przetwory mleczne, ryby oraz owoce i warzywa.
Najczęściej powielanym mitem dotyczącym laktacji jest rzekomy wpływ roślin strączkowych, warzyw kapustnych czy cebuli na powstawanie kolki i wzdęć u dziecka. Warto wiedzieć, że do pokarmu kobiecego nie docierają cząsteczki pokarmów ciężkostrawnych i wzdymających, więc matka karmiąca piersią może jeść wyżej wymienione warzywa. Ponadto kolka niemowlęca nie jest wskazaniem do zastosowania diety bezlaktozowej i bezmlecznej.
Eliminowane z diety nie powinny być także produkty uznawane za alergizujące, takie jak mleko krowie, orzechy, cytrusy czy czekolada. Badania nie potwierdziły wpływu zastosowania diety eliminacyjnej na zmniejszenie ryzyka powstawania alergii u dziecka. Co więcej, zaprzestanie spożywania niektórych produktów może dodatkowo wiązać się z powstawaniem niedoborów żywieniowych u kobiety karmiącej.
Czego powinna unikać matka karmiąca piersią?
Istnieje kilka wyjątków od tego, co matka karmiąca noworodka lub niemowlaka powinna jeść czy pić. Pierwszym z nich jest kofeina. Nie trzeba jej jednak całkowicie eliminować z diety, a jedynie zmniejszyć jej spożycie do 300 mg dziennie, co odpowiada trzem filiżankom kawy lub sześciu szklankom herbaty. Nadmiar kofeiny może wywoływać u dziecka nadpobudliwość oraz trudności z zasypianiem.
W okresie laktacji warto zrezygnować z produktów wysokoprzetworzonych zawierających nasycone kwasy tłuszczowe – produktów typu fast food, słodzonych napojów gazowanych, chipsów, cukierków itp. Jeśli jednak kobiecie zdarzy się od czasu do czasu zjeść coś niezdrowego, to nic złego się nie stanie.
Ponadto matka karmiąca piersią powinna unikać palenia papierosów. Według niektórych badań tytoń może wpływać niekorzystnie na proces laktacji, prowadząc do spadku produkcji mleka o 250-300 ml na dobę. W czasie karmienia piersią niewskazane jest także spożywanie alkoholu.
Ile wody powinna pić kobieta w trakcie laktacji?
Odpowiednia podaż płynów wraz z dietą ma wpływ na prawidłowy przebieg laktacji. Zaleca się, aby kobieta karmiąca wypijała około 2700-3000 ml płynów dziennie. Dodatkowe spożycie 700-1000 ml wody (do zalecanych 2000 ml wody/dobę dla kobiety niebędącej w ciąży) jest wydatkowane na produkcję ok. 750 ml mleka każdej doby.
Najlepiej, aby kobieta piła wodę mineralną nisko- lub średniozmineralizowaną, niskosodową i niskosiarczanową. Woda mineralna niegazowana dobrze gasi pragnienie i w przeciwieństwie do wód nasyconych dwutlenkiem węgla nie wywołuje odbijania. Pamiętajmy, aby woda pochodziła ze sprawdzonych źródeł wolnych od zanieczyszczeń.
Źródła:
- Maria Katarzyna Borszewska-Kornacka i wsp., “Stanowisko Grupy Ekspertów w sprawie zaleceń żywieniowych dla kobiet w okresie laktacji”, STANDARDY MEDYCZNE/PEDIATRIA, 2013, T. 10, 265-279.
- “Dla pacjentek – zalecenia żywieniowe w okresie laktacji”, Ginekologiczno – Położniczy Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu.
- Olga Barbarska, “Zalecenia żywieniowe w okresie laktacji” Warszawski Uniwersytet Medyczny.
- Aldona Mikulska i wsp., “Poradnik karmienia piersią według zaleceń Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci”, Fundacja NUTRICIA, Warszawa 2016.