Ile powinno ważyć dziecko? Prawidłowa waga niemowlaka

Waga i wzrost dziecka świadczą o jego prawidłowym rozwoju. Wiedza o tym, jaka jest prawidłowa waga niemowlaka, pomoże w porę zapobiec problemom zdrowotnym.

Wzrost i waga a rozwój dziecka

W Polsce średnia waga rodzących się dzieci wynosi od 2,8-3,8 kg. Chłopcy bywają zwykle nieco więksi i więcej ważą od dziewczynek. O donoszonych dzieciach ważących przy porodzie mniej niż 2,5 kg mówi się, że mają niską wagę urodzeniową. Jeszcze mniejsze mogą być dzieci z ciąży mnogiej.

Przybieranie na wadze oznacza, że nasze dziecko najada się i prawidłowo wchłania pokarm. Jeśli jeszcze jego zachowanie nie wzbudza niepokoju, spokojnie śpi i jest na ogół pogodne, można mówić, że mamy do czynienia ze zdrowym dzieckiem.

To jednak tylko część prawdy. Jest wiele dzieci, które przybierają na wadze słabiej, a jednak zdrowo rosną i dobrze się rozwijają. Na wahania wagi mogą mieć wpływ infekcje, skoki rozwojowe, ząbkowanie czy choćby naturalna aktywność dziecka. Dlatego nie powinniśmy niepokoić się na zapas, kiedy przez pewien czas wskazówka wagi ani drgnie. Wątpliwości najlepiej wyjaśni lekarz opiekujący się maleństwem.

Prawidłowa waga noworodka

Waga dziecka przy porodzie to wypadkowa wielu czynników. Przede wszystkim mają na nią wpływ geny odziedziczone po rodzicach i dziadkach. Jeśli rodzice rodzili się z niską wagą urodzeniową i są raczej drobni, ich dziecko także nie będzie zbyt duże.

Prawidłowa waga noworodka zależy także od przebiegu ciąży, od tego, czy przyszła mama miała apetyt, nie wymiotowała czy nie miała kłopotów z łożyskiem. Niska waga urodzeniowa to często skutek nieprawidłowego jedzenia czy stosowania używek. Noworodka o większej wadze może urodzić mama, która nie była aktywna w czasie ciąży, albo nabawiła się cukrzycy.

Bez względu na to z jaką wagą przyjdzie na świat twoje dziecko, w pierwszych dniach trochę jej straci. Razem z wydalaniem tzw. smółki ubytek może wynosić od 5 do 10 proc. masy urodzeniowej. Po niedługim czasie zacznie jednak odzyskiwać utracone dekagramy.

Przyjmuje się, że tygodniowo noworodek powinien przybierać ok. 200 g. Taka dynamika pokazuje, że maleństwo najada się pełnowartościowym pokarmem. Bywa, że tak nie jest – pojawiają się kłopoty z karmieniem, brakuje pokarmu lub dochodzi do stanu zapalnego gruczołów mlekowych. Może to mieć wpływ na zmniejszone przybieranie na wadze, ale nie musi świadczyć o chorobie.

Ile powinno ważyć 3-miesięczne dziecko?

Przez pierwsze 3 miesiące życia niemowlę powinno codziennie przybierać od 20 do 30 g. W skali miesiąca to ok. 800 g. Zwykle wzrost masy ciała jest w tym czasie gwałtowny, szczególnie u dzieci, które urodziły się z niższą wagą.

Pierwszy kwartał życia dziecka to czas, kiedy maleństwo przesypia nawet 20 godzin w ciągu doby, co sprzyja przybieraniu na wadze. W kolejnych miesiącach, kiedy nieco więcej czuwa, dynamika wzrostu wagi nieco spada. Nadal jednak maluch przybiera ok. 700 g na miesiąc. Łatwo więc obliczyć, że dziecko ważące w chwili urodzenia 3,5 kg, w trzecim miesiącu będzie ważyć ok. 5,0 kg.

Ile powinno ważyć 6-miesięczne dziecko?

Ok. 6. miesiąca życia niemowlę zwykle podwaja swoją masę urodzeniową. Wraz ze wzrostem aktywności – część dzieci zaczyna już w tym czasie siadać, większość dźwiga główkę czy obraca się z pleców na brzuszek – tempo przybierania na wadze spada. W drugim półroczu dziecko przybiera na wadze ok. 500 g na miesiąc, by na swoje pierwsze urodziny ważyć trzy razy tyle, co na porodówce.

W 6. miesiącu życia zwykle zaczyna się wprowadzać do diety dziecka nowe pokarmy. Warto wtedy szczególnie kontrolować wagę, bo jeśli dziecko nie przybiera, albo wręcz chudnie, może to świadczyć o braku tolerancji na któryś ze składników nowej diety albo zmianę mleka. Jeśli nadal podstawą diety jest mleko z piersi, nasze dziecko może być nieco szczuplejsze.

Pozytywny wpływ na poprawę wagi ma w tym czasie spokojny, uregulowany sen i częste przebywanie z maluchem na świeżym powietrzu. Na brak apetytu, który może skutkować mniejszym przybieraniem na wadze, może mieć także wpływ ząbkowanie czy infekcje.

Ile powinno ważyć roczne dziecko?

12. miesiąc życia to już zwykle czas raczkowania, czołgania, chodzenia czy nawet biegania. Większa aktywność i wyraźne skrócenie długości snu w ciągu doby sprawiają, że dziecko, choć potroiło swoją wagę, nie przybiera już tak szybko jak wcześniej. Według Narodowego Ośrodka Statystyki Medycznej roczna dziewczynka może ważyć od 7,5 do 12 kg a chłopiec od 8,5 do 12,5 kg. Gdyby przełożyć wagę naszego dziecka na siatkę centylową, okaże się, że w normie będzie waga między 25. a 75. centylem.

Przedstawione powyżej tendencje dotyczą sporej grupy dzieci, ale nie wszystkich. Każde dziecko jest inne, a tych „książkowych” jest naprawdę bardzo mało. Jeśli lekarz nie stwierdzi, że coś jest nie tak, mniejsze przybieranie na wadze nie powinno być powodem do stresu.

Jak wyliczyć BMI dziecka i używać siatki centylowej?

Do ustalenia czy wzrost i waga naszego malucha są prawidłowe, pediatrzy stosują siatki centylowe. To specjalne wykresy na których po zaznaczeniu na osi poziomej wieku dziecka, a na osi pionowej jego wagi (lub wzrostu, obwodu główki, klatki piersiowej czy nawet ciśnienia tętniczego) dowiemy się na którym centylu się znajduje. Pozwoli to ocenić czy jego indywidualny rozwój przebiega prawidłowo i jak plasuje się na tle rówieśników.

Lekarze wykorzystują osobne siatki centylowe dla chłopców, dziewczynek, także wcześniaków. Ma to swoje uzasadnienie, bo stosowanie tej samej miary do wszystkich nie byłoby miarodajne. Na siatce centylowej wagi i wzrostu zaznaczona jest norma i jej pogranicze. Dzieci, które ze swoimi parametrami wykraczają poza te granice, mogą być albo niedożywione, albo otyłe. Każda z tych sytuacji wymaga oceny lekarza. Regularne powtarzanie pomiarów u  dziecka pozwala śledzić jego indywidualne tempo rozwoju i wychwycić momenty, kiedy coś je zakłóca, np. rozpoczynającą się chorobę.

W oparciu o siatkę centylową lekarz może także obliczyć wskaźnik BMI, który jest najbardziej popularnym sposobem obliczania masy ciała w stosunku do wieku i wzrostu. BMI u dzieci obliczamy jednak dopiero od drugiego roku życia.

Przy diagnostyce na podstawie BMI i siatek centylowych wskazany jest… zdrowy rozsądek. Każde dziecko rozwija się w swoim własnym tempie. Nawet jeżeli wykres na siatce centylowej sugeruje coś innego, jego droga rozwoju zawsze będzie jedyna i niepowtarzalna.

Nieprawidłowe przybieranie na wadze u niemowląt – po czym poznać?

Zbyt małe lub nieprawidłowe przybieranie na wadze u niemowląt może być objawem doraźnego problemu, np. z przedłużającym się ząbkowaniem, przeżywanym skokiem rozwojowym, dużą aktywnością dziecka, ale także początkiem choroby.

Jeżeli dziecko wygląda na zdrowe, nie męczą go wyrzynające się ząbki, ma apetyt, ale nie przybiera na wadze, dla lekarza powinien to być punkt wyjścia do poszerzonych badań. To przede wszystkim badanie krwi, OB, oznaczenie poziomu żelaza, USG jamy brzusznej. Konieczne mogą być konsultacje u  alergologa czy kardiologa. Już w tym wieku u maleństwa mogą ujawnić się choroby takie jak anemia, alergia, zakażenie układu moczowego, zespół złego wchłaniania czy niedoczynność tarczycy.